Thị trường bảo hiểm Việt Nam đang tăng trưởng mạnh, mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn. Với dư địa phát triển lớn và xu hướng chuyển đổi số mạnh mẽ, ngành này phù hợp với người trẻ năng động, có tư duy công nghệ và kỹ năng hội nhập quốc tế.
Ngành Bảo hiểm có nhiều dư địa phát triển, trường đại học kết hợp AI vào chương trình đào tạo
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Lê Đạt Chí – Trưởng khoa, Khoa Tài chính, Trường Kinh doanh, Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh cho biết, thị trường bảo hiểm Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển sôi động, ghi nhận tốc độ tăng trưởng ấn tượng cả về quy mô lẫn chiều sâu. Các doanh nghiệp không ngừng mở rộng danh mục sản phẩm, đẩy mạnh chuyển đổi số, cạnh tranh quyết liệt không chỉ về chất lượng dịch vụ mà còn ở trải nghiệm khách hàng.
Bối cảnh này mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn cho các bạn trẻ mong muốn gia nhập vào ngành. Hiện nay, thị trường bảo hiểm nước ta có nhiều tiềm năng nổi bật.
Thứ nhất, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm vẫn còn thấp so với các nước phát triển, đặc biệt là trong mảng bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe. Điều này cho thấy dư địa phát triển thị trường còn rất rộng lớn.
Thứ hai, sự bùng nổ của công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) mở ra kỷ nguyên mới trong thiết kế sản phẩm, quản lý rủi ro và chăm sóc khách hàng - những lĩnh vực mà thế hệ trẻ hoàn toàn có thể nắm bắt và dẫn dắt xu hướng.
Thứ ba, Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào thị trường khu vực và quốc tế, với sự tham gia đầu tư từ nhiều doanh nghiệp bảo hiểm nước ngoài. Đây là cơ hội để nguồn nhân lực chất lượng cao trong nước phát triển sự nghiệp trong môi trường toàn cầu hóa và chuyên nghiệp.
Bên cạnh đó, ngành Bảo hiểm cũng đối mặt với không ít thách thức. Trước hết, niềm tin của người dân vào bảo hiểm hiện nay vẫn chưa cao. Do đó, vấn đề đạo đức và uy tín nghề nghiệp, đặc biệt ở đội ngũ tư vấn viên cần được đặt lên hàng đầu.
Ngoài ra, sự cạnh tranh không chỉ đến từ các doanh nghiệp trong nước, mà còn từ những tập đoàn bảo hiểm quốc tế, đòi hỏi người làm nghề phải liên tục nâng cao trình độ, năng lực thích ứng và tư duy đổi mới. Cùng với đó, kỳ vọng của khách hàng ngày càng cao, họ đòi hỏi dịch vụ minh bạch, trải nghiệm số hóa và sản phẩm cá nhân hóa. Điều này tạo áp lực đổi mới không ngừng trong vận hành và tư vấn.
Tiến sĩ Lê Đạt Chí bày tỏ: “Từ góc độ đào tạo, tôi cho rằng ngành Bảo hiểm đang rất cần thế hệ nhân lực mới, không chỉ giỏi kiến thức chuyên môn, mà còn am hiểu công nghệ, sở hữu tư duy phản biện và đặc biệt là giữ vững đạo đức nghề nghiệp. Đây cũng chính là định hướng xuyên suốt mà chương trình đào tạo của nhà trường theo đuổi”.
Theo Trưởng khoa, Khoa Tài chính, Trường Kinh doanh, Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh, trong bối cảnh ngành Bảo hiểm đang thay đổi mạnh mẽ nhờ chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo và Big Data, việc cập nhật, đổi mới chương trình đào tạo được nhà trường xác định là nhiệm vụ then chốt nhằm đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động. Đặc biệt, chương trình đào tạo liên tục được cập nhật theo hướng hiện đại, tích hợp các học phần về công nghệ tài chính, giúp sinh viên sẵn sàng làm việc trong môi trường số hóa cao.
“Qua quá trình tuyển sinh và đào tạo, nhà trường ghi nhận nhiều điểm mạnh ở sinh viên ngành Bảo hiểm như: tư duy năng động, tiếp cận công nghệ nhanh, tinh thần cầu tiến và định hướng nghề nghiệp rõ ràng.
Tuy nhiên, không ít sinh viên còn hạn chế về kỹ năng giao tiếp thực tế và hiểu biết sâu về thị trường. Để khắc phục, Khoa Tài chính đã triển khai nhiều giải pháp như: tăng cường kết nối doanh nghiệp qua các buổi tọa đàm, workshop, học kỳ thực tế; mời chuyên gia doanh nghiệp giảng dạy, chia sẻ tình huống thực tiễn; tổ chức các cuộc thi về bảo hiểm giúp sinh viên cọ xát, cạnh tranh”, Tiến sĩ Lê Đạt Chí chia sẻ.
Trong khi đó, Tiến sĩ Phùng Thị Lan Hương - Trưởng khoa, Khoa Tài chính - Ngân hàng và Bảo hiểm, Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp cho biết, chương trình đào tạo ngành Bảo hiểm tại trường gồm 148 tín chỉ, được chia thành các khối kiến thức giáo dục đại cương và giáo dục chuyên nghiệp. Sinh viên được học đầy đủ các học phần như Bảo hiểm nhân thọ, Bảo hiểm phi nhân thọ, Bảo hiểm thương mại, Bảo hiểm xã hội…
Ngoài kiến thức chuyên môn, sinh viên được đào tạo kỹ năng giao tiếp, thuyết phục, lắng nghe để thấu hiểu và giải thích các vấn đề phức tạp cho khách hàng; kỹ năng giải quyết vấn đề, xử lý khiếu nại; kỹ năng quản lý thời gian để làm việc hiệu quả dưới áp lực. Bên cạnh đó, khả năng phân tích, đánh giá rủi ro và tác phong chuyên nghiệp cũng được nhà trường chú trọng, giúp sinh viên tốt nghiệp ngành học này có thể tạo dựng ấn tượng tốt và uy tín với khách hàng và đối tác.
Tiến sĩ Phùng Thị Lan Hương - Trưởng khoa, Khoa Tài chính - Ngân hàng và Bảo hiểm, Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp. Ảnh: NTCC
Theo Tiến sĩ Phùng Thị Lan Hương, trước sự phát triển mạnh mẽ của AI, đặc biệt trong lĩnh vực Bảo hiểm, nhà trường đã chủ động thay đổi và cập nhật chương trình đào tạo nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu của thị trường lao động.
Trường đẩy mạnh đầu tư vào các dự án sáng tạo, khởi nghiệp liên quan đến công nghệ, đặc biệt là ứng dụng AI trong ngành Bảo hiểm. Đồng thời, các khóa học về ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo đã được mở rộng không chỉ cho sinh viên mà còn cho đội ngũ giảng viên. Giảng viên được tham gia những khóa đào tạo chuyên sâu về AI và các kỹ năng giảng dạy hiện đại, giúp họ có thể hướng dẫn sinh viên khai thác, ứng dụng tốt những thiết bị công nghệ và phần mềm AI.
Song song với đó, nhà trường liên tục nâng cao chất lượng giảng dạy, cập nhật chương trình học, tạo điều kiện để sinh viên không chỉ nắm vững kiến thức chuyên môn mà còn rèn luyện kỹ năng mềm, nâng cao khả năng thích ứng và cạnh tranh trên thị trường lao động.
Sinh viên tốt nghiệp được đào tạo và cấp chứng chỉ tin học quốc tế MOS (Microsoft Office Specialist), giúp các bạn có thêm chứng chỉ quan trọng và kỹ năng cần thiết để làm việc hiệu quả trong môi trường văn phòng hiện đại, nâng cao năng suất làm việc.
Mặt khác, nhà trường đặc biệt chú trọng hợp tác với doanh nghiệp nhằm gắn kết đào tạo với thực tiễn. Hoạt động này mang lại lợi ích 2 chiều: doanh nghiệp hỗ trợ nhà trường cập nhật kiến thức thực tế, tạo cơ hội thực tập và việc làm cho sinh viên; nhà trường cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho thị trường lao động.
Những năm qua, trường đã triển khai nhiều hoạt động như ngày hội hợp tác doanh nghiệp, hội thảo, hội chợ việc làm… để kết nối sinh viên với môi trường làm việc thực tế. Trong lĩnh vực bảo hiểm, trường hợp tác với nhiều doanh nghiệp bảo hiểm lớn như Bảo Việt, Manulife, Dai-ichi Life Việt Nam… thông qua các hoạt động giảng dạy, workshop, thực tập.
Cử nhân ngành Bảo hiểm cần có khả năng chịu được áp lực công việc cao
Chia sẻ về cơ hội việc làm của cử nhân ngành Bảo hiểm, anh Lê Đình Hùng - cựu sinh viên ngành Bảo hiểm, Trường Kinh doanh, Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh, hiện là tư vấn viên tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Môi giới Bảo hiểm Marsh Việt Nam cho hay: “Sau khi tốt nghiệp, tôi mất khoảng 2 tháng để tìm việc, vượt qua các vòng phỏng vấn và chính thức đi làm.
Thực tế cho thấy, tỷ lệ cạnh tranh việc làm trong lĩnh vực bảo hiểm hiện nay chưa cao. Một phần nguyên nhân đến từ việc số lượng cơ sở đào tạo chính quy ngành này tại Việt Nam chưa nhiều. Số lượng sinh viên được đào tạo trong ngành Bảo hiểm còn khiêm tốn hơn so với các ngành học khác như Ngân hàng hay Tài chính. Trong khi đó, nhu cầu tuyển dụng nhân lực được đào tạo bài bản về bảo hiểm của các doanh nghiệp đang tăng cao.
Hiện vẫn có định kiến rằng học ngành Bảo hiểm chỉ để "đi bán bảo hiểm", đây là một nhận định chưa đầy đủ. Khái niệm “bán bảo hiểm” thường được hiểu là làm tại đại lý bảo hiểm nhân thọ, giới thiệu và phân phối sản phẩm bảo hiểm đến khách hàng. Tuy nhiên, ngành Bảo hiểm hiện nay mở ra nhiều lựa chọn nghề nghiệp đa dạng, từ thẩm định, giám định, phân tích rủi ro, phát triển sản phẩm đến môi giới, tái bảo hiểm hay công nghệ bảo hiểm (Insurtech)... Tùy vào sở thích, năng lực chuyên môn và định hướng cá nhân, người học ngành này hoàn toàn có thể lựa chọn những vị trí phù hợp.
Để có cái nhìn rõ hơn về cơ hội nghề nghiệp trong ngành Bảo hiểm khi tìm việc làm, các bạn cần chủ động tìm hiểu thông tin tuyển dụng từ doanh nghiệp thông qua những trang việc làm, website chính thức của công ty hoặc các nền tảng mạng xã hội. Đây là những kênh hữu ích giúp cập nhật nhanh chóng nhu cầu nhân sự và xu hướng tuyển dụng mới trong ngành”.
Theo anh Hùng, kiến thức được giảng dạy trong trường đại học cung cấp nền tảng chuyên môn cần thiết cho người học. Ngoài ra, về kỹ năng làm việc, nhà trường đã tạo điều kiện cho sinh viên rèn luyện thông qua các môn học yêu cầu làm việc nhóm, thuyết trình, phản biện và thực tập tại doanh nghiệp.
Tuy nhiên, khi bước vào môi trường làm việc thực tế, yêu cầu của doanh nghiệp về chuyên môn và kỹ năng đều ở mức cao hơn. Do đó, sinh viên mới tốt nghiệp thường cần được đào tạo thêm nhiều kỹ năng trong quá trình làm việc để đáp ứng tiêu chuẩn của doanh nghiệp.
Ngoài ra, nhiều nhà tuyển dụng yêu cầu ứng viên có từ 1–2 năm kinh nghiệm, điều mà sinh viên mới ra trường thường khó đáp ứng. Vì vậy, để rút ngắn khoảng cách giữa lý thuyết và thực tiễn, sinh viên nên chủ động tìm kiếm cơ hội thực tập, làm thêm hoặc tham gia các dự án thực tế từ sớm, thay vì chỉ chờ đến kỳ thực tập theo kế hoạch của trường.
Một trong những khó khăn phổ biến mà sinh viên mới tốt nghiệp ngành Bảo hiểm gặp phải là lựa chọn công việc không phù hợp với sở thích hoặc tính cách cá nhân. Chẳng hạn, một người hướng nội có thể gặp nhiều trở ngại khi làm việc trong lĩnh vực bán hàng, trong khi những người năng động lại cảm thấy gò bó khi phải làm việc văn phòng với giấy tờ, tài liệu. Sự lệch pha giữa cá nhân và tính chất công việc không chỉ khiến họ khó phát huy năng lực mà còn dễ dẫn đến tâm lý chán nản, thiếu động lực, thậm chí muốn từ bỏ nghề.
Đặc biệt, với những ai làm trong lĩnh vực bán hàng, áp lực doanh số luôn là một thách thức lớn. Nhân sự mới vào nghề có thể cảm thấy choáng ngợp trước yêu cầu đạt chỉ tiêu, nhất là khi chưa có đủ kinh nghiệm hoặc kỹ năng cần thiết.
Để có thể thích nghi và phát triển bền vững trong ngành Bảo hiểm, việc tìm hiểu kỹ lưỡng, xác định công việc phù hợp với năng lực và sở thích là yếu tố then chốt. Bên cạnh đó, sự kiên trì, chủ động học hỏi và quyết tâm vượt qua thử thách sẽ giúp người lao động vững bước hơn trong hành trình nghề nghiệp của mình.
Về mức lương, đối với sinh viên mới ra trường, chưa có hoặc dưới 1 năm kinh nghiệm, mức lương khởi điểm dao động từ 7 - 15 triệu đồng/tháng. Đối với những người đã tích lũy từ 1 - 4 năm kinh nghiệm, thu nhập có thể tăng lên mức từ 8 - 22 triệu đồng/tháng, tùy theo vị trí việc làm và quy mô doanh nghiệp.
Bên cạnh yếu tố lương, sinh viên mới tốt nghiệp cũng nên cân nhắc đến các yếu tố khác khi lựa chọn nơi làm việc, bao gồm cơ hội phát triển nghề nghiệp, môi trường làm việc, chính sách phúc lợi như bảo hiểm sức khỏe, thưởng theo hiệu suất và các chương trình đào tạo nâng cao kỹ năng. Đây đều là những yếu tố quan trọng góp phần tạo nên lộ trình nghề nghiệp bền vững và lâu dài.
Trong khi đó, Tiến sĩ Lê Đạt Chí cho biết, sau khi tốt nghiệp ngành Bảo hiểm, cử nhân ngành này có nhiều lựa chọn nghề nghiệp đa dạng, không chỉ giới hạn trong các công ty bảo hiểm mà còn mở rộng ra các tổ chức tài chính, ngân hàng, doanh nghiệp lớn và cơ quan nhà nước. Với những người có tinh thần khởi nghiệp, có thể thành lập doanh nghiệp Insurtech hoạt động trong lĩnh vực phụ trợ bảo hiểm, cung cấp dịch vụ tư vấn, giám định rủi ro, hoạch định tài chính cá nhân…
Đồng thời, các bạn cũng có thể theo đuổi con đường nghiên cứu, giảng dạy bằng cách tiếp tục học lên những bậc cao hơn. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, ngành Bảo hiểm còn mở ra nhiều cơ hội phát triển nghề nghiệp ở môi trường quốc tế.
Trước xu hướng chuyển đổi số mạnh mẽ, các doanh nghiệp rất cần nhân sự am hiểu cả nghiệp vụ bảo hiểm lẫn công nghệ. Do vậy, người học cần có sự kiên trì, đạo đức nghề nghiệp – những phẩm chất quan trọng trong ngành gắn chặt với niềm tin và cam kết với khách hàng. Ngoài ra, tư duy logic, tính cẩn trọng, kỹ năng giao tiếp, khả năng thích ứng với công nghệ mới cũng là những yếu tố then chốt giúp người học theo đuổi và trụ vững trong ngành.
Cùng chia sẻ về vấn đề này, Trưởng khoa, Khoa Tài chính - Ngân hàng và Bảo hiểm, Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp chia sẻ, để trở thành chuyên gia trong lĩnh vực bảo hiểm, người học ngành Bảo hiểm cần trang bị nền tảng kiến thức chuyên môn vững chắc, kỹ năng giao tiếp hiệu quả, khả năng làm việc dưới áp lực cùng thái độ chuyên nghiệp, tận tâm và đạo đức nghề nghiệp cao.
Bên cạnh đó, một số tố chất cá nhân cũng đóng vai trò quan trọng như sự kiên nhẫn và bền bỉ trong việc xây dựng, duy trì mối quan hệ với khách hàng; trung thực và minh bạch để tạo dựng niềm tin; khả năng chịu được áp lực cao nhằm vượt qua thử thách trong công việc.
Ngoài ra, sự tận tâm, trách nhiệm, tinh thần học hỏi không ngừng, thái độ chân thành và đam mê với nghề sẽ giúp sinh viên tạo thiện cảm, uy tín và động lực để phát triển sự nghiệp bền vững trong ngành Bảo hiểm.
