Vì sao các trường không công bố được tỷ lệ SV tốt nghiệp có việc làm?

10/09/2013 13:00
Minh Tuyết (Thực hiện)
(GDVN) - "Tôi hoàn toàn tán thành và ủng hộ việc Bộ Giáo dục sử dụng tiêu chí tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp có việc làm trong đánh giá chất lượng đào tạo đại học trong việc đánh giá chất lượng trong giáo dục đại học. Lý do thứ nhất như chúng ta đã nói đó là xã hội hóa đại học. Đương nhiên xã hội có quyền đánh giá chất lượng đại học".
Các trường đại học đang bước vào tuần đầu tiên của năm học mới. Các tân sinh viên năm một hồ hởi bước chân vào giảng đường đại học ước mơ của cha mẹ, họ hàng và xã hội. Cánh cửa bước vào mầu hồng nhưng cánh cửa bước ra có hồng như suy nghĩ hay không.

Báo giáo dục gửi tới các bạn bài phỏng vấn Anh Vũ Tuấn Anh – chuyên gia về giáo dục đào tạo và phát triển nguồn nhân lực - giám đốc Viện Quản Lý Việt Nam - VIM về hiện tượng các trường đại học không công bố  thông số đánh giá đầu ra đại học quan trọng-tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp có việc làm

Anh Vũ Tuấn Anh – chuyên gia về giáo dục đào tạo và phát triển nguồn nhân lực - giám đốc Viện Quản Lý Việt Nam - VIM
Anh Vũ Tuấn Anh – chuyên gia về giáo dục đào tạo và phát triển nguồn nhân lực - giám đốc Viện Quản Lý Việt Nam - VIM


PV: Anh có nhận xét gì về việc Bộ giáo dục vào đào tạo đưa tiêu chí tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp có việc làm trong đánh giá chất lượng đào tạo đại học?

Vũ Tuấn Anh:
Tôi hoàn toàn tán thành và ủng hộ việc sử dụng tiêu chí này trong việc đánh giá chất lượng trong giáo dục đại học. Lý do thứ nhất như chúng ta đã nói đó là xã hội hóa đại học. Đương nhiên xã hội có quyền đánh giá chất lượng đại học.
Tiêu chí này tôi nghĩ  tốt vì nó đảm bảo tính khách quan. Hệ thống kiểm soát chất lượng cần phải được tách riêng khỏi hệ thống tạo ra dịch vụ hoặc sản phẩm. Các công ty, theo tôi ở cương vị trưởng phòng nhân sự nhiều năm-  sẽ quan tâm tới sinh viên có làm được việc- thước đo quan trọng nhất như trao đổi trong bài phỏng vấn lễ tốt nghiệp là thất nghiệp. Lý do thứ hai, rào chắn đảm bảo sinh viên có việc làm sẽ như lời nhắc nhở cho toàn bộ giáo viên, nhân viên trong trường, từ hiệu trưởng tới người lao công đều nghĩ về rào cản đó để nâng cao chất lượng dạy , học và lập nghiệp  như Thạc Sỹ  Kim Hà UEF có đề cập trong loại bài lễ tốt nghiệp là thất nghiệp. Chạy đua mà không vượt rào sẽ không có thú vị. Lý do thứ ba, để cho bản thân các bạn sinh viên- trung tâm của giáo dục đại học cần hiểu cho đúng, đủ và sâu sắc về việc học và lập nghiệp ngay từ trong ghế nhà trường. Lý do thứ tư, tiêu chí này rất quan trọng cho bố mẹ và các em học sinh lựa chọn trường để gửi gắm tương lai và tiền đồ của con em và gia đình mình. PV: Theo quan điểm  của anh để đảm bảo việc làm cho sinh viên các trường cần phải thực hiện những nhóm công tác nào?

Vũ Tuấn Anh:
Tôi không có kinh nghiệm nhiều trong việc quản lý giáo dục bậc đại học. Theo cách tiếp cận hệ thống tôi nghĩ rằng nhà trường cần phải làm tốt 01- Hệ thống bài giảng cập nhật các kiến thức mà công ty và xã hội yêu cầu 02- Bản thân các giảng viên cũng phải cập nhật và các giảng viên cũng phải gần với thực tế hơn nữa 03- Phương pháp và triết lý giáo dục đại học cũng phải thay đổi nhằm tạo cho sinh viên là trung tâm, việc học cần hướng tới học suốt đời.
Đại học là nơi cung cấp phương pháp tư duy, năng lực chung và quan trọng hơn nữa ước mơ và ý chí hoàn thiện bản thân trong mỗi sinh viên 04- Các hoạt động học tập đa dạng và đều hướng tới việc tạo cho sinh viên khả năng làm được – hành 05- Hệ thống bài bản các hoạt động lập nghiệp, hướng nghiệp giúp cho sinh viên từ năm thứ nhất chuẩn bị cho lễ lập nghiêp- tốt nghiệp của mình. Trong bài phỏng vấn này tôi xin chỉ trao đổi cho nhóm 05 là nhóm công việc tôi có nhiều kinh nghiệm nhất. PV: Anh nghĩ như thế nào về lý do các trường không công bố được tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp có việc làm?
Vũ Tuấn Anh:
Tôi thấy có những lý do khách quan và chủ quan. Khách quan đó là trên thực tế có một bộ phận sinh viên đi học đại học vì cha me muốn nhà trường quản lý con thay vì "thả rông" ngoài xã hội. Trong trường hợp này đại học là nhà trẻ cấp 4.
Cũng có một số cha mẹ chỉ đơn giản cho con học lấy bằng để khoe thành tích với họ hàng và chòm xóm. Một phần khác nữa sinh viên học đại học để "lách" khỏi phải đi nghĩa vụ quân sự. Đây là một số lượng lớn sinh viên tình nguyện không phải đi làm. Nếu chúng ta tính số lượng sinh viên này vào trong tỷ lệ sinh viên chưa có việc làm sẽ gây hiểu sai về hệ thống giáo dục đào tạo trong nhà trường. Vấn đề chất lượng của những trường đại học chạy theo mô hình này là một câu hỏi. Lý do thứ hai đó là bản thân các trường đại học tự tin rằng sinh viên cần học tốt chuyên môn là chắc chắn có việc làm vì đầu vào sinh viên là tốt và điểm cao. Lý do này thường rơi vào các trường đại học có uy tín và thực sự các bạn sinh viên tại các trường này rất chủ động tự thực hiện lập nghiệp. Các bạn đều có các công việc tốt khi ra trường.
Tuy nhiên tôi hay trao đổi trong trường hợp này, tại sao các trường đại học dạng này không suy nghĩ nếu như chúng ta giúp sinh viên thì các bạn sẽ thành công hơn vì đầu vào các bạn đã giỏi. Lý do thứ ba thực hiện công tác giúp cho các bạn sinh viên có được việc làm cần phải tiến hành ngay từ năm thứ nhất thông qua rất nhiều các hoạt động như tôi đã nói ở câu 2. Như vậy một vòng hoàn chỉnh các công tác giúp sinh viên có việc làm sẽ cần khoảng thời gian từ 3-4 năm để thực hiện. Nếu áp dụng chỉ tiêu này ngay thì các trường sẽ lúng túng trong khâu triển khai. Do đó bản thân nhà trường và các cơ quan quản lý cần một thời gian chờ. Lý do thứ tư đó chính là suy nghĩ của nhà trường khi triển khai các hoạt động này. Khâu tư vấn tuyển sinh – đầu vào thì làm long trọng hoành tráng. Tuy nhiên khâu hướng nghiệp trong cả quá trình lại buông lỏng. Tại các trường đại học đa phần công tác hướng nghiệp do đoàn thanh niêm kiêm nhiệm. Theo ý kiến của tôi, các trường cần  nên lập một phòng – Quan hệ doanh nghiệp để chuyên trách chuyện này. Tiêu chí việc làm là tiêu chí rất mạnh trong việc thu hút sinh viên vào học tại trường. Các trường nên quan điểm thu hút sinh viên không chỉ là tuyển sinh đầu vào – bề nổi trong các hoạt động tuyển sinh mà thu hút sinh viên cần phải theo chiều sâu- tạo giá trị thực sự cho sinh viên- có việc làm. Lý do khách quan cuối cùng đó là nhà trường thật sự thiếu những chuyên gia chuyên sâu vào các hoạt động công tác này vì nó là giao của giáo dục đại học và quản lý nhân sự tại các công ty sau này sinh viên làm việc. Viện Quản Lý Việt Nam do tôi đề xướng đã thực hiện dự án cho xã hội trong vòng 3 năm nay từ 2011 tới nay nhằm chia sẻ kinh nghiệm và tập hợp nguồn lực xã hội giúp cho nhà trường , chuyên viên hướng nghiệp và các bạn sinh viên.
PV: Theo Anh việc hướng nghiệp và lập nghiệp cho sinh viên cần phải thực hiện như thế nào trong nhà trường?

Vũ Tuấn Anh:
Theo tôi, đầu tiên đó là phải học tốt, nghiên cứu tốt đối với các bạn sinh viên vì việc học là ưu tiên số một tại trường đại học. Các bạn cần phải hiểu học tốt và hiệu quả tại 2 năm cơ bản và các năm chuyên môn. Cần phải học thật sự chứ không phải dùng tiểu xảo để đạt điểm 5.
Vấn đề thứ hai đó là các bạn cần phải nghiêm túc thực hiện các phần “ hành “ như  thí nghiệm, ngoại khóa, làm bài tập nhóm , luận án tốt nghiệp  giúp các bạn có thể “ hành “ thật sự sau nà. Cái thứ ba đó là một chương trình hướng nghiệp hệ thống được tích hợp chặt chẽ trong cả quá trình học đại học 4 năm từ thay đổi nhận thức, nâng cao kỹ năng, xây dựng năng lực cốt lõi, thực tập, kiến tập,thăm quan, tìm hiểu về nghề nghiệp. Quá trình này đòi hỏi chuyên môn và quan hệ rất rộng với doanh nghiệp. Chỉ khi nào trường đại học thành lập Phòng Quan Hệ Doanh Nghiệp công tác này mới có thể tốt được. PV: Anh có lời khuyên nào cho cha mẹ để sử dụng tốt tiêu chí này nhằm chọn lựa các trường tốt cho các em sinh viên đặc biệt các em nguyện vọng 2?

Vũ Tuấn Anh: Tôi thành thật khuyên các bạn và phụ huynh cần ưu tiên các trường mạnh dạn công bố tỷ lệ này. Tỷ lệ thấp hay cao không quan trọng vì có tỷ lệ chứng tỏ nhà trường đang minh bạch hóa va cố gắng cải tiến chất lượng giáo dục và đào tạo.
Dấu hiệu này chứng tỏ nhà trường cam kết chất lượng dịch vụ cho khách hàng của mình- các công ty. Đối với các trường không công bố tỷ lệ có việc làm, gia đình cần cặn kẽ hỏi các bạn sinh viên năm thứ ba thứ tư đang học ở trường về các chương trình hướng nghiệp , kiến tập, thực tập, chuẩn bị việc làm cho sinh viên v/v. Nếu như các bạn năm thứ ba và thứ tư trao đổi không có. Gửi gắm tương lai vào các trường này sẽ là một dấu hỏi về tính an toàn cho khoản đầu tư. Cha mẹ có lẽ không muốn con cái mình học trong mô hình đại học mà phần lớn sinh viên đi học đại học không vì việc làm như trong câu hỏi 3 có trao đổi. 07- Anh có lời khuyên nào dành cho các bạn tân sinh viên và tân cử nhân Tôi rất thích câu nói này “Không phải ai cũng có may mắn có được những lá bài đẹp từ số phận, người thành công là người luôn luôn chơi tốt những lá bài xấu trong tay của anh ta và tìm cách thắng cuộc tuy rằng rất nhỏ nhoi”. Các bạn hãy chấm dứt than phiền về mọi thứ từ số phận. Hãy tận dụng tất cả những lá bài cho dù xấu tới đâu các bạn đang có để chơi và chiến thắng. Các cá nhân chiến thắng số phận không phải là những người có lá bài đẹp mà là người kiên trì chơi bài cho tới phút cuối cùng. Chúc các bạn thành công.
PV: Xin cảm ơn anh!
VIM đã thực hiện dự án xã hội giúp cho cộng đồng sinh viên trong công tác hướng nghiệp. Sau gần 3 năm, chúng tôi đã tạo ra một hệ thống hoàn chỉnh giúp các bạn sinh viên thực hiện công tác hướng nghiệp ngay từ năm thứ nhất. Như đã trao đổi trong bài phỏng vấn trước, trong năm 2013 rất may mắn FBNC đã thực hiện chuỗi hành trang nghề nghiệp gồm 15 Talkshow – 30 phút cho các bạn sinh viên.

Có thể nói 15 video này giúp cho các bạn hầu như toàn bộ các vấn đề trong hướng nghiệp và lập nghiệp. Các video này mang tính chất định hướng cho các bạn trẻ phát triển.  Gần 30 diễn giả chia sẻ rất nhiều kinh nghiệm, lời khuyên quý báu cho các bạn sinh viên trẻ. Các bạn sinh viên có thể xem tại www.youtube.com/user/vimtraining .

Thứ hai chúng tôi có web site www.ngayhoivieclam.vn hiện nay đang sửa chữa chuẩn bị cho  tháng 10 cập nhật. Các bạn có thể xem tại http://ngayhoivieclam.wordpress.com/. Các bài viết này giúp các bạn chuẩn bị CV, thực tập hiệu quả bổ xung hoàn hảo cho hệ thống video nói trên. Ngoài ra học đại học hiệu quả cũng được đề cập tại đây.

Thứ ba, Viện Quản Lý Việt Nam có chương trình tặng bài giảng kỹ năng mềm bao gồm 10 kỹ năng mềm mà ngân hàng thế giới trong đánh giá năm 2012 có khuyến cáo sinh viên cần rèn luyện. 10 bài giảng kỹ năng mềm này sẽ giúp các bạn sinh viên tự học và nâng cao kỹ năng.  Thứ tư, chúng tôi và các chuyên viên nhân sự rất sẵn lòng xuống các trường thực hiện các buổi tư vấn hoàn toàn phi vụ lợi nhằm giúp nhà trường và các bạn sinh viên trên toàn quốc có cơ hội thành công trong nghề nghiệp hơn.

Trong hai năm 2011-2012 chúng tôi đã thực hiện tư vấn cho hơn 20 ngàn bạn sinh viên năm cuối trên 08 trường đại học lớn tại TP HCM và Hà Nội như Đại Học Bách Khoa TP HCM, Đại Học UEF, Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật, Đại Học FPT, Đại Học Kinh Tế Quốc Dân Hà Nội, Đại Học Mở TP HCM, Đại Học Quốc Gia Hà Nội, Đại Học Tài Chính Marketing, Ngày hội việc làm QTSC 2011-2012, Đại Học Lao Động Xã Hội.  Ngoài ra chúng tôi có các quan hệ sâu rộng với cộng đồng nhân sự trên cả nước  và có điều kiện giúp các bạn sinh viên trong các hoạt động thực tập, chuẩn bị phỏng vấn v/v.
Minh Tuyết (Thực hiện)