- Theo nhận định của ông thì hành động của Trung Quốc trên Biển Đông mấy ngày nay như thế nào?
Như chúng ta đã thấy hành động của Trung Quốc mấy ngày nay đang đi qua rất nhiều giới hạn của luật pháp Quốc tế cũng như tình hữu nghị đã có của 2 nước về việc tôn trọng chủ quyền mỗi quốc gia.
Trong cái nhìn của tôi thì tôi không tưởng tượng được một chính phủ, một chính quyền, một đất nước có nền văn hóa lớn như Trung Quốc lại có những hành động như vậy với Việt Nam - một đất nước đã luôn ôn hòa trong suốt mấy nghìn năm lịch sử.
Đất nước chúng ta luôn tôn trọng chủ quyền cũng như nền hòa bình độc lập của mọi quốc gia bên cạnh chúng ta và trên toàn thế giới. Lịch sử chúng ta cũng đã chứng minh một điều rằng, chính sự tôn trọng của chúng ta về độc lập, chủ quyền của các nước trên thế giới, cho nên, chúng ta cũng đã bảo vệ đến tận cùng quốc gia, lãnh thổ của mình. Điều này đã được minh chứng một cách hùng hồn nhất qua rất nhiều những cuộc kháng chiến mà chúng ta luôn giành chiến thắng.
Trong cách nhìn của một người công dân bình thường có hiểu biết về vấn đề luật pháp, về chủ quyền, về biển đảo cũng như lịch sử của 2 dân tộc, tôi vô cùng thất vọng và lên án mạnh mẽ đối với những hành động mà chính phủ Trung Quốc đã gây sự, đã làm với chúng ta trên vùng biển của chúng ta.
 |
| Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều |
- Vậy Việt Nam và người dân Việt Nam nên ứng xử như thế nào trước hành động bành trướng của Trung Quốc, thưa ông?
Hầu hết chúng ta đang ứng xử một cách đúng đắn từ việc thể hiện ý chí đến thái độ của chúng ta với hành động bành trướng của Trung Quốc.
Còn sự việc ở Bình Dương, theo tôi, cái hành động bảo vệ tổ quốc và yêu nước của họ chúng ta không phủ nhận. Tuy nhiên, mỗi người dân Việt Nam cũng nên hết sức bình tĩnh về việc này, như ông cha ta đã rất bình tĩnh với các nước láng giềng đầy tham vọng, đầy âm mưu, và với cả những thế lực khác đến từ mọi nơi trên thế giới lên đất nước chúng ta. Chỉ đến khi các thế lực đó không kìm giữ được hành động của họ thì chúng ta mới thể hiện cái ý chí của chúng ta bằng hành động.
- Hiện tại, Hội nhà văn Việt Nam đã gửi thư đến Hội nhà văn Trung Quốc về tình hình Biển Đông với hi vọng giới tri thức Trung Quốc sẽ sáng suốt nhận thức được bản chất của sự việc, và phản đối hành động của chính phủ mình. Còn bản thân nhà thơ, ông thấy mình có trách nhiệm gì trước tình hình căng thẳng đang leo thang hiện nay?
Năm 2013, chúng tôi cũng vừa đón tiếp đoàn Chủ tịch Hội nhà văn Trung Quốc lần đầu tiên sang thăm Việt Nam. Trong lần giao lưu đó chúng tôi luôn thể hiện sự trọng thị, tôn trọng với một nền văn hóa lớn của Trung Quốc.
Bên cạnh đó Việt Nam chúng ta cũng đã dịch rất nhiều những tác phẩm của nền văn học Trung Quốc sang tiếng Việt. Chúng ta bầy tỏ thiện chí của mình nhưng chúng ta cũng luôn thể hiện cho họ biết lịch sử của chúng ta như thế nào.
Và có thể chúng tôi, những nhà văn, nhà thơ sẽ kêu gọi một lòng bác ái, hòa bình thông qua phát ngôn hoặc tác phẩm của mình. Chúng tôi hi vọng họ thấy điều đó một cách văn học nhất, rằng, dân tộc Việt Nam là dân tộc khát vọng và yêu hòa bình. Ý chí của người Việt Nam là thứ vũ khí mạnh mẽ vô cùng không có gì có thể khuất phục ngoài chính nghĩa.
- Từng chào đón những vị khách Trung Quốc bằng tình hữu nghị và trọng thị. Trước sự ngang ngược của Trung Quốc hiện nay, ông có thấy thất vọng bởi tấm chân tình của mình trao đi không đúng chỗ?
Tôi nghĩ, cá nhân tôi không hối tiếc, Hội nhà văn Việt Nam không hối tiếc. Và dân tộc chúng ta cũng đã từng đối xử rất đoàng hoàng với các dân tộc khác trên thế giới kể cả những dân tộc từng là kẻ thù của ta. Ví dụ như Chủng hợp quốc Hoa Kỳ, đó là một cuộc chiến tranh tàn khốc nhất trong lịch sử ở thế kỷ 20 trên thế giới, nhưng chúng ta đã làm tất cả mọi điều một cách thiện chí nhất, văn hóa nhất nhưng cũng rành mạch nhất với Mỹ. Và sau năm 1975 đến nay thì quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam mỗi ngày một tốt hơn khi họ đã hiểu đúng hơn về nền văn hóa hòa bình, sự tôn trọng, sự chân thành cũng như thiện chí của người Việt Nam. Trong đó việc chúng ta nỗ lực tìm kiếm những người mất tích mang hài cốt của con em họ trở về nước họ…đã thay đổi rất lớn trong nội bộ của Nhà trắng Mỹ và họ đã đi tới những hành xử với chúng ta khác hơn.
Hiện, chúng ta vẫn tiếp tục làm những điều đó mà không hề ân hận để thế giới thấy bản chất của người Việt Nam giống như Đại thi hào Nguyễn Trãi đã từng viết: ‘Đem đại nghĩa để thắng hung tàn/ Lấy chí nhân để thay cường bạo’. Dù là một trong cách nói mang tính văn chương nhưng cách nói đó thể hiện cái văn hóa và phẩm chất cao quí của người Việt Nam.
Tuy nhiên chúng ta cũng có một trang thứ 2 đó là trang lịch sử của cuộc chiến tranh mà chúng ta đã đứng dậy cầm súng, bảo vệ tổ quốc mình. Và lịch sử cho thấy chúng ta chưa bao giờ chịu thất bại và chúng ta luôn chiến thắng bất kỳ kẻ xâm lược nào dù cuộc chiến tranh đó kéo dài hay ngắn.
- Những người bạn Trung Quốc của ông đã nói gì về sự bành trướng của chính phủ mình trên biển Việt Nam hiện nay, thưa ông?
Tôi cũng có một hai người bạn Trung Quốc, họ hi vọng rằng chính phủ Trung Quốc sẽ nhìn nhận đúng nhất về hành động của mình. Họ cũng sẽ bằng nỗ lực và trong quyền lực có thể, họ sẽ nói cho những người Trung Hoa chưa hiểu rằng, nhân dân Việt Nam là một dân tộc yêu hòa bình, yêu độc lập tự do và tôn trọng hòa bình.
