Về thực trạng xuất bản, in, phát hành bộ sách VNEN và tài liệu Tiếng Việt lớp 1 công nghệ giáo dục, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội nêu trong báo cáo kết quả khảo sát một số nội dung trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về xuất bản, in, phát hành sách giáo khoa giáo dục phổ thông giai đoạn 2012 – 2017 rằng:
Trong nhiều năm qua, ngoài bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông 2000 (từ lớp 1 đến lớp 12) do Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn, xuất bản, in, phát hành, còn có một số sách thực nghiệm, tài liệu thí điểm cũng do Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam xuất bản, in, phát hành, đang được sử dụng tại nhiều trường phổ thông trên cả nước; trong đó có bộ sách mô hình trường học mới (VNEN) và tài liệu Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục.
Qua khảo sát cho thấy, việc xuất bản, in, phát hành sách VNEN và tài liệu Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục còn nhiều bất cập:
Thứ nhất, tuy là sách thí điểm, nhưng hàng năm sản lượng in, phát hành sách VNEN và sách Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục tăng đột biến:
Năm 2017 sản lượng in, phát hành tài liệu Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục là 5.307.733 bản (khoảng 5% sách giáo khoa giáo dục phổ thông 2000), tăng gần 13 lần so với năm 2012; sách VNEN là 10.793.844 bản (khoảng 10% sách giáo khoa giáo dục phổ thông 2000), tăng gấp 5 lần so với năm 2014.
Cụ thể:
Sản lượng in, phát hành sách VNEN, tài liệu Tiếng Việt Công nghệ giáo dục (Nguồn: Báo cáo số 289/BGDĐT-KHTC ngày 24/01/2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo) |
Thứ hai, giá bán một bộ sách VNEN cao gấp 4 lần giá một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông 2000 đối với sách lớp 3 và lớp 4; gấp 3 lần đối với các lớp 5,6 và 7.
Lý do được đưa ra là do sách VNEN có kích thước lớn hơn, chất lượng giấy đẹp hơn sách giáo khoa 2000 và in kèm bài tập.
Cụ thể:
So sánh giá bán sách VNEN và sách giáo khoa 2000 (Nguồn: Báo giaoduc.net.vn) |
Nếu tính tổng giá tiền bộ sách giáo khoa 2000 có sách bài tập và sách bổ trợ kèm theo thì giá bộ sách VNEN gấp khoảng 1,6 lần.
Ngoài ra, do sách VNEN còn thiếu một số môn nên học sinh học sách VNEN ngoài việc phải chi số tiền rất cao cho bộ sách hướng dẫn học, còn phải chi thêm tiền mua các môn còn thiếu của sách giáo khoa giáo dục phổ thông 2000, làm tăng gánh nặng chi phí của phụ huynh học sinh và giáo viên.
Cụ thể, lớp 4 VNEN còn thiếu 4 môn (Âm nhạc, Mĩ thuật, Đạo đức, Kĩ thuật); Lớp 5 VNEN còn thiếu 4 môn (Âm nhạc, Mĩ thuật, Đạo đức, Kĩ thuật); Lớp 6 VNEN thiếu 2 môn (Âm nhạc và Mỹ thuật, Tiếng Anh); Lớp 7 VNEN thiếu 2 môn (Âm nhạc và Mỹ thuật, Tiếng Anh).
Bộ Giáo dục giải trình về các vấn đề mà đại biểu Quốc hội yêu cầu |
Qua khảo sát cho thấy, báo cáo của hầu hết các tỉnh đều kiến nghị giảm giá bán sách VNEN.
Báo cáo cũng chỉ ra rằng, sách giáo khoa giáo dục phổ thông 2000, sách VNEN và tài liệu Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục cùng do Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam xuất bản, in và phát hành.
Tuy nhiên, khác với sách giáo khoa giáo dục phổ thông 2000, sách VNEN và tài liệu Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục trong giai đoạn 2012-2017 không được bán trên thị trường mà được phân phối độc quyền bởi các công ty con và công ty thành viên của Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam (Sách VNEN do Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Giáo dục Hà Nội - là công ty thành viên của Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
Sách Công nghệ giáo dục do Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Trường phổ thông Công nghệ Giáo dục -công ty con của Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam phát hành).
Và thông qua Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh, thành phố, phòng giáo dục và đào tạo các quận/huyện/thị xã tới các trường tiểu học, trung học cơ sở, trên cơ sở rà soát nhu cầu sử dụng các bộ sách này hàng năm vì Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam chỉ in sách VNEN một lần vào đầu năm học.
Sách VNEN và sách Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục được Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam chỉnh sửa, thay hằng năm, không sử dụng lại, gây lãng phí.
Việc tổ chức thí điểm/thực nghiệm bộ sách VNEN và sách Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục trong nhà trường phổ thông thời gian qua cũng đang gây ý kiến trái chiều trong dư luận xã hội đòi hỏi Bộ Giáo dục và Đào tạo quan tâm làm rõ.