Hiệu trưởng chia sẻ 5 biện pháp chỉ đạo, tổ chức đánh giá học sinh tiểu học

LTS: Qúy độc giả đang theo dõi bài viết của thầy giáo Phan Việt Hòa – Hiệu trưởng trường Tiểu học Phú Sơn, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình, khi có nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh việc thực hiện Thông tư 30, thầy Hòa mạnh dạn chia sẻ một số kinh nghiệm trong việc đánh giá thường xuyên theo Thông tư 30 tại cơ sở mà thầy công tác, quản lý.  

Tòa soạn trân trọng giới thiệu cùng độc giả. 

Thông tư 30/2014 quy định về cách đánh giá học sinh tiểu học chính thức có hiệu lực hơn từ tháng 10/2014.

Ban đầu, Thông tư 30 được xem là “làm khó” và “mua thêm việc” cho giáo viên thế nhưng, sau gần 2 năm thực hiện, Thông tư 30 đã dần phát huy được mục đích lúc đề ra.
 
Ban đầu, nhiều giáo viên trong trường tôi cũng không đồng thuận với những thay đổi trong việc đánh giá học sinh, thay vì cho điểm, giáo viên lại phải nhận xét bằng lời. 

Tuy nhiên, đến nay có thể khẳng định việc đánh giá học sinh theo Thông tư 30 thể hiện tình thương và trách nhiệm của giáo viên đối với học sinh.

Hiệu trưởng chia sẻ 5 biện pháp chỉ đạo, tổ chức đánh giá học sinh tiểu học (Ảnh minh họa trên giaoduc.net.vn)

Việc đánh giá, nhận xét kết quả học tập của học sinh theo Thông tư 30 khiến các cô phải rèn luyện từ ngữ trong cách nhận xét, đặc biệt là tránh không để trùng lặp những lời nhận xét. Bởi vậy, nhiều giáo viên đang lo “cạn vốn lời nhận xét”.

Trước đây, giáo viên chấm điểm nên bài làm học sinh chấm theo thang điểm có barem sẵn. Giờ cái khó là nhận xét như thế nào cho khỏi trùng lặp. 

Nói thật rằng, nhận xét học sinh học chưa tốt còn dễ hơn nhận xét học sinh học tốt. Bài nào em cũng làm tốt thì giáo viên chỉ quanh đi quẩn lại lời phê: “Em làm tốt, cô có lời khen” hay “Em làm rất tốt”.

Bên cạnh đó, giáo viên nhận xét trong vở của học trò vì vở của các em là nơi để phụ huynh “chấm điểm” giáo viên. Bởi vậy, giáo viên phải cân nhắc từng câu, nắn nót từng chữ.

Do đặc thù nghề nghiệp nên hầu hết chữ viết của giáo viên tiểu học đều khá đẹp, trình bày rõ ràng.

Tuy nhiên, việc kiểm tra, đánh giá cũng là một cách giúp giáo viên trau dồi thêm về chữ viết, về ngôn ngữ để làm đa dạng, linh hoạt hơn khi nhận xét bài làm của học sinh, tránh nhận xét trùng lặp gây nhàm chán hay nhận xét một cách chung chung. 

Mỗi lời nhận xét của giáo viên không những phải chuẩn xác mà còn phải có tình, phải khích lệ được học trò và phải giúp các em sửa chữa được cái sai về kiến thức, về cách trình bày.

Việc thực hiện Thông tư 30 chưa đủ dài để có thể rút ra kết quả về sự tác động của nó đối với chất lượng giáo dục học sinh tiểu học (vì chất lượng gióa dục mỗi học sinh tiểu học là tổ hợp các thành tố: Kiến thức, kĩ năng các môn học và hoạt động giáo dục; Năng lực; Phẩm chất.). 

Tuy nhiên, nó đã và đang tác động mạnh mẽ và làm thay đổi cách thức đánh giá, giáo dục vốn đã đi vào lối mòn và lạc hậu của nước ta so với nền giáo dục thế giới.

Sau một thời gian thực hiện việc đánh giá học sinh theo Thông tư 30, tôi mạnh dạn chia sẻ một số kinh nghiệm trong việc đánh giá thường xuyên theo Thông tư 30: 

Một là, thay đổi quan điểm đánh giá, chủ động tiếp cận Thông tư 30 qua đó giáo viên hiểu được mục đích, nội dung, nguyên tắc và cách thức đánh giá. Giáo viên cần nắm được tính mới, tính mở của Thông tư 30.

Hai là, nắm vững được các kĩ thuật đánh giá thường xuyên, giáo viên xác định được căn cứ nhận xét, cấu trúc, nội dung, hình thức của lời nhận xét; phân biệt rõ được sự khác nhau giữa nội dung nhận xét tháng và nhận xét tuần.

Ba là, lập kế hoạch đánh giá, tùy theo từng môn học, đối tượng học sinh. Giáo viên lập kế hoạch đánh giá thường xuyên theo năm, tháng, tuần, bài, từng hoạt động, từng mạch kiến thức… 

Đối với giáo viên chủ nhiệm thực hiện việc đánh giá theo Thông tư  30 tương đối dễ dàng và thuận lợi tuy nhiên đối với giáo viên bộ môn còn gặp khó khăn trong vấn đề về thời gian.

Chính vì vậy, giáo viên cần linh hoạt, chủ động lập kế hoạch đánh giá: Xác định nhóm đối tượng? Thời gian nhận xét? Cách nhận xét sao cho gọn và rõ, ưu tiên cho nhóm đối tượng chưa hoàn thành, nhóm đối tượng phát triển năng khiếu.

Sắp xếp ghi nhận xét vào vở, sản phẩm học sinh một cách khoa học, tránh áp lực, đối phó, quá tải. Cần căn cứ vào chủ đề, mạch kiến thức để ghi ngay nhận xét vào sổ bộ môn, không đợi đến cuối tháng. Không nhất thiết hết 1 tháng, giáo viên phải ghi đủ nhận xét cho 100% học sinh vào sổ bộ môn. 

Tùy theo giai đoạn kiến thức để giáo viên ghi nhận xét cho phù hợp. Vì quyển sổ này dành cho chính giáo viên bộ môn, quá trình đánh giá thường xuyên kéo dài đến hết 1 học kì mới kết thúc một giai đoạn.

Tích hợp trong cách ghi nhận xét giúp giáo viên sẽ tiết kiệm được thời gian, câu từ ngắn gọn hơn. Khi nhận xét vào vở học sinh nên tích hợp ghi nội dung tồn tại, nhược điểm của học sinh vào biện pháp. Ví dụ: Nếu em viết đúng độ cao của chữ hoa thì bài viết của em sẽ đẹp hơn... 

Biết cách tích hợp giữa nhận xét bằng lời và viết. Ví dụ: Đối với học sinh chưa hoàn thành nhiều kiến thức thì nên thường xuyên nhận xét bằng lời kết hợp lựa chọn ghi vào vở những nội dung cơ bản nhất để giúp các em tiến bộ, nếu ghi nhiều nội dung, các em rất dễ bị rối và gặp khó khăn khi đọc lời nhận xét của giáo viên.

Bốn là, phân biệt cách nhận xét tuần và nhận xét tháng giúp giáo viên có cách ghi cụ thể. Thông thường nhận xét trong tuần, giáo viên thường sử dụng 2 hình thức bằng lời và viết. 

Khi viết vào vở ghi, bài kiểm tra hoặc sản phẩm của học sinh thì giáo viên nên sử dụng các đại từ xưng hô để thể hiện sự gần gũi với học sinh.

 
Tuy nhiên khi nhận xét tháng, ngoài nhận xét thông báo bằng lời đến với các đối tượng thì bắt buộc giáo viên phải ghi vào sổ theo dõi nên giáo viên lựa chọn câu từ thể hiện được mức độ học tập cơ bản nhất của đối tượng học sinh đó như ưu, nhược điểm và biện pháp nêu ra thật ngắn gọn để lưu ý với chính bản thân mình, không ghi thêm các đại từ xưng hô vào.

Năm là, không tự ép buộc bản thân mình ghi nhận xét vào vở mấy lần trên tháng vì như thế không đúng tinh thần của Thông tư 30 mà tạo ra áp lực nặng nề cho giáo viên. 

Giáo viên sử dụng các hình thức, nội dung nhận xét linh hoạt sao cho mục đích cuối cùng là học sinh tiến bộ so với chính bản thân em đó. Chủ động kịp thời đến từng em học sinh, số lượt nhận xét của mỗi đối tượng khác nhau sẽ khác nhau. 

Hãy sử dụng thời gian đánh giá hợp lí trong lớp học, các tiết nghỉ để đánh giá học sinh. Giáo viên nâng cao trách nhiệm và lương tâm nhà giáo khi tiến hành đánh giá và nhận xét học sinh.

Sau gần 2 năm thực hiện chỉ đạo thực hiện đánh giá theo Thông tư 30 tuy thời gian chưa nhiều nhưng tôi tin chắc rằng với tâm huyết và sự nỗ lực vượt qua những khó khăn vất vả các cô giáo sẽ mang đến cho học sinh những lời nhận xét giúp các em tiến bộ hàng ngày. 

Bài viết thể hiện quan điểm, nhận thức, góc nhìn và cách hành văn của riêng tác giả.