Đề xuất cho phép tuyển dụng đội ngũ giáo viên theo chuẩn cũ
Đóng góp ý kiến về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, Đại biểu Quốc hội Trần Thị Thanh Hương - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang trao đổi một số nội dung liên quan đến lĩnh vực giáo dục đào tạo
Cụ thể, nữ đại biểu cho biết: “Trong rất nhiều những khó khăn của ngành giáo dục, bên cạnh những vấn đề vĩ mô, trên cơ sở tâm tư của bà con cử tri, tôi xin đề xuất 3 nội dung cụ thể với mong muốn Chính phủ và các bộ ngành sớm quan tâm tháo gỡ.
 |
Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: quochoi.vn. |
Một là, đề xuất xem xét việc tinh giản biên chế trong ngành giáo dục cho phù hợp hơn. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong 10 năm qua, học sinh cả nước tăng 4 triệu tương đương với 22,51%. Trong khi đó, số giáo viên tăng 8,7%. Nếu tính riêng bậc phổ thông, học sinh tăng hơn 21% còn giáo viên giảm 4,05%.
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, cả nước còn thiếu khoảng 95.000 giáo viên các cấp, đồng thời thừa giáo viên cục bộ ở nhiều địa phương cấp học. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã có nhiều nỗ lực khắc phục tình trạng này nhưng vẫn chưa đạt kết quả như mong đợi.
 |
Đại biểu Quốc hội Trần Thị Thanh Hương - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang phát biểu. Ảnh: quochoi.vn. |
Cùng với các ngành, các cấp, ngành giáo dục cũng thực hiện lộ trình giảm 10% biên chế mỗi năm.
Tuy nhiên, đối với ngành giáo dục, đặc biệt đối với giáo dục phổ thông, hầu hết các trường đều có đặc thù nhất định được pháp luật quy định và Thông tư 16 của Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng xác định rõ định mức giáo viên đối với từng cấp học.
Chính vì vậy, việc thực hiện giảm 10% biên chế viên chức hằng năm đối với hệ thống giáo dục phổ thông gây ra tình trạng bất hợp lý và rất khó khăn cho ngành giáo dục.
Chính vì vậy, kiến nghị Chính phủ xem xét, chỉ đạo việc đảm bảo lực lượng lao động trong ngành giáo dục theo định mức quy định. Với tinh thần có học sinh, có lớp học, phải có đủ giáo viên. Cần cân nhắc thêm việc giảm 10% biên chế, không nên thực hiện một cách cứng nhắc đối với ngành giáo dục như đối với các ngành khác.
Trao đổi thêm về vấn đề này, Đại biểu Quốc hội Dương Minh Ánh - Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội cũng chia sẻ: “Chúng ta đang triển khai Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018, trong đó có nhiều môn học mới nhưng chưa được bố trí đội ngũ giáo viên. Đồng thời, số lượng nhà giáo bị thiếu hụt do nghỉ việc, chuyển việc sau đại dịch Covid-19 đã làm tăng áp lực đối với nhiều địa phương, trong đó đặc biệt là giáo viên mầm non.
 |
Đại biểu Quốc hội Dương Minh Ánh - Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội đánh giá cao Chính phủ mới đây đã bổ sung 65.000 chỉ tiêu giáo viên cho các địa phương để triển khai nhiệm vụ năm học mới. Ảnh: quochoi.vn. |
Tôi đánh giá cao Chính phủ mới đây đã bổ sung 65.000 chỉ tiêu giáo viên cho các địa phương để triển khai nhiệm vụ năm học mới. Tuy nhiên, số chỉ tiêu trên vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu giáo viên ở các địa phương, đặc biệt là đô thị lớn, có dân số đông như thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh.
Qua khảo sát tại các cơ sở giáo dục phổ thông, giáo dục mầm non tại địa phương cho thấy tình trạng khó tuyển ở một số vị trí giáo viên dạy các môn mới trong chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 và giáo viên mầm non, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, nhưng nguyên nhân chủ yếu là chúng ta chưa thực sự chủ động để đào tạo đội ngũ giáo viên đáp ứng tiêu chuẩn cho chương trình giáo dục phổ thông mới.
Hiện nay, có lực lượng giáo viên đang làm hợp đồng tại các cơ sở giáo dục hoặc sinh viên đã được đào tạo đủ điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định cũ nhưng chưa đáp ứng tiêu chuẩn theo quy định mới của Luật Giáo dục 2019.
Do vậy, đối tượng này không đủ điều kiện tuyển dụng. Mặc dù địa phương đang rất thiếu giáo viên có chỉ tiêu nhưng vẫn không tuyển đủ chỉ tiêu.
Nguyên nhân thứ hai, do áp lực công việc ngày càng lớn, yêu cầu về tiêu chuẩn của nhà giáo ngày càng cao, nhưng chính sách tiền lương lại chưa tương xứng với công sức của họ bỏ ra, dẫn đến tình trạng chảy máu chất xám, không giữ chân được người tài giỏi trong lĩnh vực giáo dục.
Sinh viên được đào tạo bài bản nhưng ra trường không mặn mà với nghề nhà giáo, đặc biệt là giáo viên mầm non. Điều này dẫn đến hệ lụy rất lớn cho tương lai phát triển của đất nước”.
Từ những vấn đề nêu trên, Đại biểu Quốc hội Dương Minh Ánh đề nghị Quốc hội chỉ đạo nghiên cứu sớm đưa Luật Nhà giáo vào xem xét tại các kỳ họp tới của Quốc hội. Thực hiện đúng chủ trương Nghị quyết 29 của Ban Chấp hành Trung ương. Đề nghị Chính phủ tiếp tục xem xét để bổ sung thêm chỉ tiêu giáo viên cho các địa phương.
“Đồng thời, để đảm bảo nguồn nhân lực đáp ứng kịp thời cho Chương trình giáo dục, sách giáo khoa mới, cho phép các địa phương được tuyển dụng đội ngũ giáo viên đủ điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định cũ nhưng chưa đủ điều kiện tiêu chuẩn theo quy định mới có cơ hội được tuyển dụng.
Trong quá trình từ nay đến năm 2030, các giáo viên đó sẽ phải tự hoàn thiện để đáp ứng tiêu chuẩn theo quy định áp dụng tại Điều 115 quy định chuyển tiếp của Luật Giáo dục 2019.
Ngoài ra, trong khi chờ xây dựng Luật Nhà giáo, đề nghị Chính phủ nghiên cứu các cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ đối với nhà giáo nói chung và giáo viên mầm non nói riêng để các nhà giáo an tâm công tác và đóng góp cho sự nghiệp giáo dục của đất nước” - nữ đại biểu cho hay.
Những giải pháp khi không tuyển được giáo viên đạt chuẩn khác
Phát biểu tại hội trường, Đại biểu Nguyễn Trường Giang - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Nông nhận thấy, hiện nay, quy hoạch mạng lưới đơn vị sự nghiệp công lập, danh mục dịch vụ sự nghiệp cơ bản thiết yếu, tiêu chí cụ thể phân loại điều kiện thành lập, sáp nhập, hợp nhất, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập theo ngành, lĩnh vực còn chậm được ban hành; định mức kinh tế kỹ thuật, đặc biệt là lĩnh vực có số lượng đơn vị sự nghiệp công lập lớn như giáo dục đào tạo, y tế và hướng dẫn cơ chế tự chủ chậm được ban hành hoặc sửa đổi dẫn đến khó khăn trong việc tổ chức lại, thực hiện cơ chế tự chủ theo chủ trương của Đảng và Nghị quyết 56 Quốc hội…
Để đẩy nhanh tiến độ sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập, Đại biểu Nguyễn Trường Giang đề xuất một số giải pháp:
Về mặt thể chế, đề nghị sớm ban hành quy hoạch mạng lưới các đơn vị sự nghiệp công lập, danh mục dịch vụ sự nghiệp cơ bản thiết yếu, ban hành tiêu chí cụ thể phân loại, điều kiện thành lập, sáp nhập, hợp nhất, giải thể các đơn vị sự nghiệp công lập theo ngành, lĩnh vực.
Ban hành đầy đủ các định mức kinh tế kỹ thuật ở lĩnh vực có đơn vị sự nghiệp công lập lớn như giáo dục, y tế để tạo điều kiện, tiền đề cho việc thực hiện cơ chế tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập.
Sửa đổi định mức biên chế sự nghiệp công lập theo đúng tinh thần của Nghị quyết số 39 và Hội nghị Trung ương ương 6, khóa XII và đặc biệt là định mức biên chế sự nghiệp trong lĩnh vực giáo dục, y tế.
Đồng thời khắc phục ngay tình trạng nhiều bộ, ngành chưa sử dụng hết biên chế viên chức nhưng vẫn đề nghị bổ sung thêm và nghiên cứu giao ngân sách nhà nước cho đơn vị sự nghiệp công lập theo kết quả đầu ra mà không phân bổ ngân sách nhà nước theo biên chế được giao chứ không phải biên chế thực hiện.
 |
Để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên hiện nay, Đại biểu Nguyễn Trường Giang đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo sớm sửa đổi định mức học sinh trên lớp, định mức giáo viên trên lớp phù hợp với điều kiện thực tế của vùng miền. Ảnh: quochoi.vn. |
Để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên hiện nay, Đại biểu Nguyễn Trường Giang đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo sớm sửa đổi định mức học sinh trên lớp, định mức giáo viên trên lớp phù hợp với điều kiện thực tế của vùng miền.
Đồng thời, đề xuất giải pháp thực hiện xã hội hóa sự nghiệp giáo dục, nhất là cấp học mầm non, tiểu học. Hướng dẫn các địa phương sắp xếp lại các trường liên cấp, liên xã, thu gọn các điểm trường để đưa học sinh về các điểm trường trung tâm để bảo đảm cho số học sinh trên lớp gắn với nâng cao chất lượng giáo dục.
Ngoài ra, vị đại biểu cũng đề xuất các giải pháp đối với tình trạng không tuyển được giáo viên bộ môn đạt chuẩn trình độ theo quy định của Luật Giáo dục để dạy một số môn mới theo chương trình giáo dục phổ thông mới.
“Bộ Giáo dục và Đào tạo cần tham mưu cho Chính phủ hướng giải quyết, cần thiết thì cũng phải báo cáo với Chính phủ. Nội dung này liên quan đến quy định của Luật Giáo dục về chuẩn giáo viên.
Đối với các địa phương, cần đẩy mạnh sắp xếp, tổ chức lại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông gắn với việc nâng cao chất lượng giáo dục, hình thành trường liên cấp phù hợp với nhu cầu và thực tế của địa phương.
Rà soát, sắp xếp, điều chỉnh quy mô lớp học một cách hợp lý, thu gọn điểm trường trên nguyên tắc thuận lợi cho người dân và phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.
Tôi biết đây là vấn đề rất khó, ở các thành phố lớn cơ sở vật chất không đủ, do đó sĩ số học sinh một lớp thường cao hơn so chuẩn hiện nay Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định, nhưng ở các vùng nông thôn, sĩ số học sinh trên lớp lại thiếu so với quy định.
Vậy ở đây chúng ta phải có một quy định chuẩn như thế nào để đảm bảo phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và thực tế của từng địa phương, đây là một vấn đề rất khó.
Bên cạnh đó, khuyến khích xã hội hóa cấp học mầm non phổ thông, nơi có điều kiện và điều chuyển giáo viên ở nơi thừa sang nơi thiếu.
Ở đây có một thực trạng nữa, hiện nay chúng ta đều biết là việc di dân không theo kế hoạch, đặc biệt là dân số ở các vùng nông thôn lên các thành phố lớn và các tỉnh có nhiều khu công nghiệp dẫn tới tình trạng ở đây dân số tăng cao và nhu cầu học của các cháu cũng rất lớn, do đó dẫn đến thiếu giáo viên.
Tuy nhiên, chúng ta cũng phải rà soát lại, đối với những vùng di dân có thừa giáo viên hay không, cần phải có sự điều chỉnh một cách hợp lý nhất giữa các vùng, miền” - vị đại biểu cho hay.
