Tọa đàm lấy ý kiến góp ý đối với Dự thảo Chuẩn chương trình đào tạo về vi mạch bán dẫn trình độ đại học do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức ngày 16/1 đã nhận được nhiều chia sẻ, góp ý xây dựng từ các chuyên gia, lãnh đạo cơ sở giáo dục đại học, doanh nghiệp.
Xây dựng CTĐT vi mạch bán dẫn dựa trên chương trình chuẩn của các ngành truyền thống
Sau khi lắng nghe báo cáo tổng hợp quá trình xây dựng Dự thảo Chuẩn chương trình đào tạo về vi mạch bán dẫn trình độ đại học, chia sẻ trong tọa đàm, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Vũ Quỳnh - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Lạc Hồng đánh giá cao nỗ lực của đội ngũ chuyên gia, lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc xây dựng dự thảo.
“Chuẩn chương trình đào tạo được xây dựng không chỉ bám sát các yêu cầu thực tiễn của thị trường lao động trong nước mà còn tham chiếu với các tiêu chuẩn của Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc,... thể hiện được tầm nhìn, sự đầu tư nghiêm túc cho giáo dục Việt Nam tiệm cận với trình độ toàn cầu, là bước tiến lớn đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn”, thầy Quỳnh chia sẻ.
Theo thầy Quỳnh, cấu trúc của chuẩn chương trình đào tạo đã xây dựng một cách khoa học, phân chia rõ ràng các khối kiến thức đại cương, bổ trợ chuyên ngành, giúp sinh viên vừa nắm vững lý thuyết, vừa phát triển kỹ năng thực tiễn. Phương pháp đào tạo cũng khá hiện đại khi kết hợp giữa lý thuyết và thực hành từ các dự án thực tế; chương trình đào tạo quan tâm nhiều đến tiếng Anh, trang bị kỹ năng liên ngành như lập trình mô phỏng, phân tích dữ liệu,...
Tuy nhiên, thầy Quỳnh mong mỏi nhiều hơn việc chuẩn chương trình đào tạo nên đề cập đến nhu cầu đặc thù của thị trường vi mạch trong nước, ví dụ như thiết kế vi mạch ứng dụng trong hệ thống IoT và các sản phẩm công nghiệp trọng điểm của Việt Nam.
Góp ý cho dự thảo, thầy Quỳnh đề xuất bổ sung thêm các xu hướng mới như thiết kế vi mạch công suất thấp; trí tuệ nhân tạo trong thiết kế vi mạch, IoT,... Tăng tỷ lệ thực hành từ 40-50% trên tổng khối lượng chương trình đào tạo để giúp sinh viên rèn luyện kỹ năng sản xuất thực tế.
Thầy Quỳnh cho biết, từ năm trước, Trường Đại học Lạc Hồng đã mở chuyên ngành đào tạo về vi mạch bán dẫn. Nhà trường phải phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp thì mới có thể triển khai được chương trình này.
“Thực tế, việc đầu tư đào tạo vi mạch bán dẫn đòi hỏi nguồn kinh phí rất lớn. Các công ty, doanh nghiệp đều có chương trình đào tạo cho kỹ sư mới vào làm việc. Do đó, nếu các trường đại học tận dụng được chương trình này thì sẽ giúp ích nhiều cho chương trình đào tạo vi mạch bán dẫn trong bối cảnh các trường chưa bảo đảm được cơ sở vật chất”, thầy Quỳnh chia sẻ.
Bên cạnh đó, thầy Quỳnh cho biết, hiện nay, các nước như Mỹ, Đài Loan,... có nhiều chính sách học bổng cho sinh viên. Do đó, nhà trường cũng xây dựng các chương trình đào tạo liên kết quốc tế để tận dụng nguồn lực quốc tế trong việc phát triển đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành công nghiệp bán dẫn.
Cùng chia sẻ tại tọa đàm, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Ngạc An Bang - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) bày tỏ, ngành công nghiệp bán dẫn rộng và sâu nên rất khó để có một chuẩn chung cho chương trình đào tạo nhân lực phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn.
“Nỗ lực của Bộ Giáo dục và Đào tạo, cùng các trường đại học khi xây dựng Dự thảo Chuẩn chương trình đào tạo về vi mạch bán dẫn trình độ đại học là rất lớn và tôi nhất trí xây dựng chương trình ở mức nền tảng. Từ đó, với định hướng của từng trường đại học sẽ phát triển chương trình đào tạo dựa trên nền tảng chuẩn chương trình”, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) chia sẻ.
Thầy Bang quan tâm nhiều đến việc bảo đảm chất lượng đầu ra và cơ hội việc làm của sinh viên sau khi tốt nghiệp. Đến thời điểm này, công tác dự báo nhu cầu nguồn nhân lực công nghiệp bán dẫn phụ thuộc rất nhiều vào doanh nghiệp FDI do khó nắm được dự kiến đầu tư của các tập đoàn lớn vào Việt Nam như thế nào.
“Nếu thật sự quyết tâm đào tạo nhân lực phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn thì có lẽ chúng ta nên hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp FDI, các cơ sở giáo dục đại học đào tạo chuyên sâu, hàng đầu về vi mạch bán dẫn và hướng đến thị trường quốc tế.
Bên cạnh đó, cũng nên xem xét đến định hướng xây dựng chương trình đào tạo dựa trên các chương trình chuẩn của ngành đào tạo truyền thống với dạng modul chuyên sâu về công nghiệp bán dẫn”, thầy Bang chia sẻ.
Trong khi đó, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hiếu Minh – Phó Giám đốc Học viện Kỹ thuật Mật mã cho biết, để xây dựng một chuẩn chương trình mang tính liên ngành như lĩnh vực vi mạch bán dẫn là không đơn giản. Vấn đề đặt ra là xây dựng chương trình đào tạo theo các công đoạn của ngành công nghiệp bán dẫn như thế nào cho hợp lý. Xây dựng chuẩn chương trình đào tạo ngoài bảo đảm tính đặc thù thì cũng phải xem xét đến tính hội nhập. Nếu chương trình đào tạo không hội nhập được thì sinh viên sẽ rất khó để tìm việc làm sau khi ra trường.
Để tăng cường hội nhập, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hiếu Minh cho rằng, nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn ngoài có đầy đủ chuyên môn thì trình độ tiếng Anh là vấn đề rất quan trọng. Do đó, các chương trình đào tạo hệ chuẩn, hay hệ tài năng đều phải chú trọng nâng cao trình độ tiếng Anh cho người học, bảo đảm tính hội nhập của hệ thống chương trình đào tạo.
Tăng cường sự tham gia của doanh nghiệp trong đào tạo nhân lực vi mạch bán dẫn
Tại tọa đàm, Giáo sư, Tiến sĩ Trần Xuân Nam - Phó Giám đốc Học viện Kỹ thuật Quân sự cho biết, đến nay, học viện đã xây dựng xong chương trình đào tạo trình độ cử nhân, kỹ sư, văn bằng 2 và chương trình bồi dưỡng về vi mạch bán dẫn.
“Học viện rất mong đợi chuẩn chương trình đào tạo được ban hành để có sự đối sánh, điều chỉnh sao cho phù hợp, bảo đảm chuẩn đầu ra đáp ứng điều kiện chung”, Giáo sư, Tiến sĩ Trần Xuân Nam bày tỏ.
Về vấn đề nếu trường đào tạo ồ ạt thì sinh viên ra trường khó có cơ hội việc làm, thầy Nam cho rằng, việc đào tạo ra nhân lực cũng là nhằm tạo động lực để thu hút nguồn đầu tư FDI. Hiện nay, Việt Nam mong muốn được đầu tư cho ngành công nghiệp bán dẫn, tuy nhiên thế mạnh không nhiều nên việc đào tạo nguồn nhân lực ngành này được coi là bước chuẩn bị đầu tiên. Khi xây dựng chương trình đào tạo vi mạch bán dẫn, học viện không xây dựng theo hướng chuyên sâu mà ở phạm vi rộng, bởi nếu đào tạo ra không có doanh nghiệp nhận nhân lực vào làm thì sẽ có lỗi với người học.
Chia sẻ trong tọa đàm, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Đồng Xuân Trường cho biết, liên quan đến điều kiện bảo đảm triển khai chương trình đào tạo, cũng như việc triển khai Quyết định số 1017/QĐ-TTg ngày 21/9/2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình “Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050”, đặc biệt là đối với các trường đại học trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo, các chuyên gia, cơ sở giáo dục đại học nên xem xét đến tổng mức đầu tư, ưu tiên đầu tư trong các giai đoạn năm 2025, 2030 và các giai đoạn tiếp theo sao cho hiệu quả đầu tư được tốt nhất.
Cũng theo ông Đồng Xuân Trường, Vụ Kế hoạch - Tài chính sẵn sàng đồng hành cùng các trường trong việc xây dựng chính sách bảo đảm thu hút người học các ngành đào tạo phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn. Phó Vụ trưởng mong muốn các trường đại học phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo để Bộ sớm có văn bản đề xuất trình các cấp có thẩm quyền.
Phát biểu tổng kết tọa đàm, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Nguyễn Anh Dũng chia sẻ về một số nhóm vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm của các chuyên gia, lãnh đạo cơ sở giáo dục đại học, và đại diện doanh nghiệp về vi mạch bán dẫn.
Thứ nhất, về đầu ra, thị trường lao động, chúng ta tin tưởng rằng Việt Nam có tiềm năng phát triển hệ sinh thái vi mạch bán dẫn.
Thứ hai, về thực hành thực tập, đại diện một số doanh nghiệp đề xuất tăng thời gian đào tạo thực hành thực tập đối với sinh viên học các ngành đào tạo về vi mạch bán dẫn. Phó Vụ trưởng Nguyễn Anh Dũng cho rằng đây là một trong những điều kiện tiên quyết, góp phần tháo gỡ khó khăn trong bối cảnh nguồn lực nhà nước còn những hạn chế. Tuy nhiên, để tăng cường thời gian thực hành, thực tập thì sự tham gia mạnh mẽ của doanh nghiệp vào công tác đào tạo có ý nghĩa rất quan trọng. Giải pháp được đưa ra là liên minh giữa các cơ sở giáo dục đại học, liên minh giữa các tổ chức, doanh nghiệp để tăng cường nguồn lực cơ sở vật chất, tăng thời gian thực hành thực tập cho sinh viên.
Trên cơ sở những ý kiến góp ý, Dự thảo Chuẩn chương trình đào tạo về vi mạch bán dẫn trình độ đại học sẽ được hoàn thiện, đồng thời, hội đồng tư vấn xây dựng chương trình sẽ gửi công văn đến các cơ sở giáo dục đại học đề nghị góp ý bằng văn bản.
Dưới đây là một số hình ảnh tại tọa đàm:
