Chuyện hồ sơ, giáo án của giáo viên có thể nói là câu chuyện “biết rồi, khổ lắm, nói mãi” của dư luận giáo giới trong thời gian vừa qua.
Nếu bạn gõ cụm từ “hồ sơ giáo án của giáo viên” vào Google sẽ có ngay 70.300.000 kết quả trong 0.45 giây.
Thế mới biết, dẫu dư luận đã lên tiếng rất nhiều thế nhưng bức tường “bảo thủ cố hữu” vẫn không lay chuyển; vẫn mặc nhiên tồn tại giáo án in hay viết tay ngay giữa thời đại 4.0 này.
"Trên đã thay đổi, dưới không nhúc nhích"
Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư số 28/2020/TT-BGDĐT Điều lệ trường tiểu học, Khoản 4 Điều 21 Thông tư số 28/2020/TT-BGDĐT có ghi rõ: Hồ sơ quản lý hoạt động giáo dục ghi rõ:
Cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, dạy học được sử dụng hồ sơ điện tử thay thế hồ sơ giấy đảm bảo yêu cầu của công tác lưu trữ và có giá trị như hồ sơ giấy. [1]
Như vậy, từ năm học 2020 – 2021 giáo viên Tiểu học không cần phải in hồ sơ giáo án (Kế hoạch bài dạy) nộp cho lãnh đạo nhà trường khi được yêu cầu, chỉ cần nộp bản giáo án điện tử (Kế hoạch bài dạy điện tử) là được.
Khoản 4 Điều 21 Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT có ghi rõ:
Hồ sơ quy định tại khoản 1, khoản 2 và khoản 3 Điều này dạng hồ sơ điện tử được sử dụng thay cho các loại hồ sơ giấy theo lộ trình phù hợp với điều kiện của địa phương, nhà trường, khả năng thực hiện của giáo viên và bảo đảm tính hợp pháp của các loại hồ sơ điện tử.
Việc quản lý hồ sơ điện tử do Sở Giáo dục và Đào tạo quy định theo chuẩn kết nối, chuẩn dữ liệu của Bộ Giáo dục và Đào tạo. [2]
 |
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã cởi trói gánh nặng hồ sơ, giáo án cho giáo viên nhưng các cơ sở giáo dục vẫn chưa thực hiện. (Ảnh minh họa: Thủy Nguyên/Vietnamnet.vn) |
Như vậy, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xóa bỏ nỗi khổ hồ sơ, giáo án giấy cho giáo viên; khuyến khích sử dụng hồ sơ điện tử thay cho hồ sơ giấy, thế nhưng khi các sở giáo dục và đào tạo chưa có hướng dẫn cụ thể, các trường vẫn “trung thành” với hồ sơ giấy.
Trong rất nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng trên mở, dưới đóng đã được dư luận chỉ ra trước đây, có thêm nguyên nhân “Gánh nặng hồ sơ sổ sách đè lên giáo viên một phần do sở, phòng vẫn muốn ôm”. [3]
Ai cũng biết “ôm rơm nặng bụng”, chả nhẽ cán bộ quản lý không biết? Thực chất phía sau đó mới là vấn đề, hồ sơ giáo án vẫn được xem như là "cái roi" của cán bộ quản lý!
Hồ sơ, giáo án giấy vẫn là công cụ để quản giáo viên
Người viết từng được tham gia làm công tác thanh tra trường học, từng được cán bộ quản lý nhà trường “gửi gắm”: “Chị kiểm tra hồ sơ giáo viên X. thật kỹ giúp em, có gì sai sót chị ghi cụ thể vào biên bản cá nhân, đừng ghi vào biên bản tổng hợp của đoàn. Nếu có sai sót, khi trao đổi cá nhân X. nhớ mời em cùng tham dự nhé”.
Tôi biết X. là giáo viên có năng lực, trực ngôn, không được lòng hiệu trưởng, nên hiệu trưởng muốn nhờ tôi “vạch lá tìm sâu” tìm điểm yếu để “giáo dục” X.
Không ít cán bộ khi kiểm tra giáo án của giáo viên “cá biệt” đã “chẻ tư sợi tóc”, tìm cách moi móc, bắt lỗi; chỉ cần một lỗi nhỏ cũng quy chụp, nâng quan điểm đánh giá.
Có người phải đỏ mắt tìm một lỗi nhỏ trong 800 trang giáo án vì được thông báo “giáo án có sai sót”.
Một thực tế đang hiện hữu trong ngành giáo dục, đó là giáo án đã trở thành thị trường mua bán, xin cho.
Đặc biệt sau khi Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành đã ban hành Công văn 5512/BGDĐT-GDTrH, thị trường giáo án theo Công văn 5512 trở nên nóng hơn bao giờ hết.
Dù có giáo án, thế nhưng giáo viên cũng phải chỉnh sửa để phù hợp với phân phối chương trình và quy định riêng của trường mình; dù chỉnh sửa kĩ thế nào cũng dễ để lại khiếm khuyết.
Nếu không được lòng cán bộ quản lý, chỉ cần một lỗi nhỏ, “án tại hồ sơ”, coi như công lao cả năm học đổ xuống sông, xuống biển.
Vì thế, có những đồng nghiệp chia sẻ với người viết rằng, trường họ dạy đã hình thành một "chuẩn mực mới", đó là hiệu trưởng luôn luôn đúng, giáo viên đành “trăm sự nhịn cho một sự lành”.
Giáo dục là không đồng phục, chính sự đồng phục đang và đã bóp chết sự sáng tạo và dân chủ thật sự trong trường học.
Đồng phục khuôn mẫu giáo án cũng đang góp phần làm tăng sức ép lên giáo viên, trang bị “roi” cho cán bộ quản lý, "kẹp thêm chì" cho giáo viên.
Dẫu vậy, nếu hồ sơ giáo án do mình soạn, dạy thật tốt, dạy bằng trách nhiệm lương tâm của nhà giáo, giáo án in hay điện tử cũng chẳng làm khó được giáo viên.
Còn sử dụng giáo án giấy là minh chứng cho “trên rải thảm, dưới rải đinh”, “trên đã thông, dưới không thoáng” trong lĩnh vực giáo dục.
Còn sử dụng giáo án giấy là minh chứng cho sự trì trệ của cán bộ quản lý, cần phải kịp thời xóa bỏ những cán bộ quản lý lạc hậu ra khỏi vị trí quản lý của ngành giáo dục càng sớm càng tốt.
Tài liệu tham khảo:
[1]https://luatvietnam.vn/giao-duc/thong-tu-28-2020-tt-bgddt-dieu-le-truong-tieu-hoc-190610-d1.html
[2]https://luatvietnam.vn/giao-duc/thong-tu-32-2020-tt-bgddt-dieu-le-truong-thcs-va-thpt-190977-d1.html
[3] https://giaoduc.net.vn/giao-duc-24h/ganh-nang-ho-so-so-sach-de-len-giao-vien-mot-phan-do-so-phong-van-muon-om-post213389.gd
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
