Níu kéo hy vọng mong manh
12 giờ trưa, ngày 9/10/2019, gần 100 giáo viên hợp đồng có mặt tại trụ sở tiếp công dân thành phố Hà Nội.
Những giáo viên bị mất việc sau hàng chục năm giảng dạy đang cố gắng níu kéo một chút hi vọng kéo họ ra khỏi “vũng lầy” trong suốt 6 tháng qua.
 Gần 3000 giáo viên hợp đồng tại Hà Nội không ai đủ điều kiện xét đặc cách |
Trong “vũng lầy” đó dù nhiều lần đã có đơn thư gửi các cơ quan từ Trung ương đến địa phương, nhiều lần lên thành phố Hà Nội.
Thế nhưng, giáo viên càng vùng vẫy càng bị chôn chân, lún sâu hơn.
Hai mẹ con chị N.T.T, giáo viên hợp đồng Ba Vì, dắt díu nhau theo đoàn xe xuống Thủ đô.
Gần 10 năm công tác trong ngành giáo dục, cô T. vui vẻ khi nói về nghề: “Tôi dạy ở trường nhiều lần còn đứng Nhất trong hội thi giảng dạy”.
Thế nhưng khi nhắc đến vế sau, cô T. buồn hẳn: “Vậy mà mình vẫn bị cắt hợp đồng. Bây giờ không có việc làm, phải ở nhà chăm con”.
Đứa bé vẫn hồn nhiên cười đùa, đối với em đây chỉ đơn thuần là một chuyến đi chơi xuống Thủ đô.
Nhưng đối với chị T. - mẹ em cùng nhiều giáo viên hợp đồng tại các huyện đây thực sự là một việc “cực chẳng đã”.
Nói về cuộc sống khó khăn sau khi bị cắt hợp đồng, chị T. tâm sự: “Trước kia đi dạy, cách nhà 18-20km, lương 1.3 triệu đồng/ tháng. Nói thật không đủ cả tiền xăng, tiền lương đúng chỉ đủ tiền mua bỉm cho con.
Nhưng bây giờ mất việc rồi phải ở nhà trông con. Trước đây cũng cho cháu đi học nhưng bây giờ mẹ ở nhà trông con luôn, tiết kiệm mỗi tháng mấy trăm nghìn tiền đi lớp”.
 |
| Hai mẹ con chị T. có mặt tại Hà Nội để kêu cứu (Ảnh:V.N) |
Những lời tâm sự thật lòng của cô T. khiến những người làm báo giáo dục như chúng tôi không khỏi xót xa.
Trước đây khó ai có thể nghĩ được rằng: Cuộc sống của giáo viên tại Hà Nội lại éo le và khổ sở như vậy.
Năm học này, cô T. không còn được đến trường khai giảng, ra đường bà con ai cũng hỏi: Sao hôm nay (5/9) không đến trường. Nhiều người hiểu chuyện họ lảng đi: À chị hiểu rồi.
Mất việc, nhiều giáo viên hợp đồng phải làm thuê, làm mướn hoặc ở nhà. Từng này tuổi, thầy Tăng, giáo viên hợp đồng Ba Vì phải đi làm nghề thợ hàn, lắp đặt điều hòa… để có thêm thu nhập.
Cô T. ở nhà trông con, ai thuê gì thì làm lấy, nhiều khi người ta trả công vài chục nghìn cũng quý. Có cô Thủy phải ở nhờ nhà người khác, cô H. đi làm giúp việc.
Trong chuyến đi của những giáo viên hợp đồng, cô L.T.V.T, chửa “vượt mặt” (tháng thứ 8) cũng vác bụng bầu lên Thủ đô. Cô T. lo lắng cho đứa con ra đời, bao nhiêu khoản phải chi tiêu còn mẹ thì thất nghiệp.
Ngồi trước trụ sở tiếp công dân thành phố Hà Nội là những gương mặt hốc hác và mệt mỏi.
Gần 6 tháng từ thời điểm giáo viên hợp đồng Sóc Sơn kêu cứu, đã có rất nhiều công văn, phát biểu của các lãnh đạo hứa sẽ giải quyết và có chế độ ưu tiên dành cho giáo viên hợp đồng tại Hà Nội.
Thế nhưng, đến nay, hy vọng về một chính sách nhân văn gần như tắt ngấm khi đại diện Sở Nội vụ thành phố Hà Nội trả lời thẳng thừng: Gần 3000 giáo viên hợp đồng tại Hà Nội không một ai có đủ điều kiện để xét đặc cách.
Giáo viên hợp đồng trong tình cảnh hiện tại như những con thiêu thân, dù chỉ thấy một đốm lửa, một tia ánh sáng nhỏ nhoi cũng bấu víu lấy chút hi vọng.
 |
| Cô V.T. bụng bầu 8 tháng cũng lên Hà Nội kiến nghị (Ảnh:V.N) |
Cô Thủy cũng tâm sự thật: “Gấn 6 tháng nay chúng tôi không có tâm trí nào mà làm việc mà lo cho gia đình. Công tác gần 20 năm, lương thấp đến nay bị mất việc coi như trắng tay.
Ngay cả trong giấc mơ cũng có lần tôi mơ thấy mình được tiếp tục đi dạy. Khi tỉnh lại mới biết hiện thực nó quá phũ phàng”.
Trong ngày 9/10/2019, gần 100 giáo viên hợp đồng các huyện đến Bộ Nội vụ, trụ sở tiếp công dân thành phố Hà Nội nhằm níu kéo một chút hy vọng.
Thầy Phùng Đức Tăng, giáo viên hợp đồng huyện Ba Vì nói: “Chúng tôi mong sẽ có một cơ chế tháo gỡ những điều kiện xét đặc cách trong Nghị định 161.
Vì hiện nay tại Hà Nội không có một trường công nào tự chủ tài chính. Và nếu Hà Nội không giáo viên nào được xét đặc cách thì tôi tin cả nước không có ai có đủ điều kiện. Vì sao từ chính sách đến thực tiễn lại cách xa đến vậy?”.
“Khó” như thành phố Hà Nội
Bộ Nội vụ đã có công văn chỉ đạo cho các địa phương chủ động trong việc tuyển dụng viên chức giáo dục.
Mặc dù thành phố Hà Nội là Thủ đô, được cả nước nhìn vào nhưng có thể nói đến thời điểm này rất khó có cơ hội cho giáo viên hợp đồng.
 Đắng ngắt! giáo viên nhận trợ cấp thất nghiệp đúng vào ngày khai giảng |
Bởi đại diện Sở Nội vụ thành phố Hà Nội đã nhiều lần khẳng định:
Gần 3000 giáo viên hợp đồng tại Hà Nội không một ai có đủ điều kiện để xét đặc cách.
Đồng nghĩa giáo viên hợp đồng cũng không được hưởng bất kỳ ưu tiên nào, nếu không tham gia thi coi như sẽ bị mất việc.
Trong khi đó đến nay, thành phố Hà Nội cũng đã rục rịch chuẩn bị tổ chức kỳ thi viên chức trong thời gian từ tháng 10 – tháng 12.
Đối với các Quận, huyện không tổ chức xét tuyển, số giáo viên hợp đồng buộc phải lựa chọn: thi không đỗ mất việc, nghỉ cũng mất việc.
Điều này có trái với phát biểu của Chủ tịch thành phố Nguyễn Đức Chung. Cụ thể, trong phiên giải trình tại kỳ họp thứ 9 Hội đồng Nhân dân thành phố Hà Nội chiều 9/7/2019.
Chủ tịch Nguyễn Đức Chung có nói: "Điều kiện được xét tuyển là các giáo viên này có hợp đồng và đóng bảo hiểm trong suốt thời gian qua.
Thứ hai là kiểm tra sức khoẻ, và trình độ năng lực phải phù hợp với điều kiện mô tả vị trí việc làm.
Cụ thể là giáo viên dạy môn gì, khoa gì phải phù hợp với môn đó, khoa đó của trường định tuyển dụng.
Trên cơ sở đó, chúng tôi giao cho các quận, huyện thành lập hội đồng để xét tuyển.
Thành phố dự kiến chỉ xét tuyển đối với giáo viên có hợp đồng trên 5 năm, số còn lại phải thi tuyển. Sau khi xét tuyển hết mới thi tuyển số còn lại".
 |
| Một số giáo viên hợp đồng tại huyện Ba Vì (Ảnh:V.N) |
Tuy nhiên, theo thông báo số: 2239 – Lịch tổ chức thi tuyển, xét tuyển viên chức các cơ sở giáo dục công lập trực thuộc Ủy ban Nhân dân Quận, huyện, thị xã năm 2019: Ngày thi tuyển viên chức sẽ diễn ra từ 15/10/2019 đến ngày 17/11/2019 (vòng 1+vòng 2). Ngày xét tuyển từ 17/11/2019 đến 30/11/2019.
Như vậy không đúng theo tiêu chí: Xét tuyển hết số giáo viên hợp đồng rồi mới thi tuyển.
Đối chiếu với một số địa phương như Quảng Nam. Địa phương này đã ban hành quyết định số 3166 về việc thành lập Hội đồng xét tuyển viên chức ngành giáo dục.
Tại tỉnh Hải Dương, hơn 3800 giáo viên hợp đồng, nhân viên hợp đồng phấn khởi khi tỉnh cho phép các trường kéo dài hợp đồng đến khi tổ chức tuyển dụng xong.
Như vậy có thể thấy mỗi địa phương sẽ có một cách làm khác nhau. Về cơ bản Hà Nội đã không thực hiện được 2 cam kết:
Thứ nhất: Giải quyết xong vấn đề giáo viên hợp đồng trước thềm năm học mới
Thứ hai: Xét tuyển hết số giáo viên hợp đồng rồi mới tổ chức thi tuyển viên chức.
Bên cạnh đó mặc dù nhiều lần đã có chỉ đạo từ Trung ương nhưng tại huyện Mỹ Đức, giáo viên hợp đồng vẫn đang hưởng lương 1.2 triệu đồng và không được đóng bảo hiểm xã hội.
 |
| Sự mệt mỏi lộ rõ của giáo viên hợp đồng lên Hà Nội (Ảnh:V.N) |
Như Báo điện tử Giáo dục Việt Nam đã từng phân tích: Vướng mắc về điều kiện xét đặc cách cho số giáo viên hợp đồng tại Hà Nội nằm ở điều kiện – giáo viên làm việc trong các trường công lập tự chủ tài chính.
Nhưng thực tế lại không có giáo viên hợp đồng nào đủ điều kiện (như trả lời của đại diện Sở Nội vụ). Điều này đặt ra vấn đề: Khi chính sách xa rời và không phù hợp với thực tiễn.
Trong thời gian này, những giáo viên như cô T. vẫn hy vọng một chính sách nhân văn, hợp lý, hợp tình dành cho họ.
Liệu họ có thể lách qua khe cửa ngày càng hẹp? Điều này rất cần các chính sách nhân văn, ưu tiên đến từ Thành phố.
