Theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo vào tháng 7/2023, thực hiện Đề án 522, công tác giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông ở các địa phương được quan tâm chỉ đạo thực hiện theo các nhiệm vụ và giải pháp đặt ra trong Đề án 522 nhằm hướng đến mục tiêu của Đề án 522 giai đoạn 2022-2025, cùng với việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Căn cứ vào số lượng học sinh lớp 9 năm học 2021-2022 (1.414.703 học sinh) so với số học sinh lớp 10 năm học 2022-2023 (1.050.032 học sinh) cho thấy trên toàn quốc tỉ lệ học sinh vào học trung học phổ thông chiếm khoảng 74%, còn lại khoảng 26% học sinh phân luồng.
 |
Ảnh minh hoạ: Báo Đại đoàn kết |
Tuy nhiên, trong đó có tỉ lệ học sinh sau tốt nghiệp trung học cơ sở tiếp tục học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ sơ cấp, trung cấp còn thấp, do có tỉ lệ học sinh tham gia trực tiếp vào thị trường lao động do nhiều nguyên nhân.
Trong quá trình triển khai thực hiện Đề án, nhiều Sở Giáo dục và Đào tạo đã ký kết các văn bản hợp tác, phối hợp thực hiện Đề án với Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, Sở Khoa học và Công nghệ, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp,…
Qua đó tạo cơ sở về chủ chương, định hướng về chính sách, xác định các nhiệm vụ và giải pháp, giúp tháo gỡ khó khăn cho địa phương nên các địa phương đã tích cực triển khai với nhiều biện pháp sáng tạo, hiệu quả, góp phần giải quyết được bài toán hướng nghiệp, phân luồng tại địa phương, được xã hội đồng tình, ủng hộ. Nhiều địa phương đã có những chính sách hiệu quả, thiết thực trong việc hỗ trợ cho hoạt động giáo dục hướng nghiệp, phân luồng học sinh phù hợp với đặc điểm và tình hình của địa phương.
Giáo dục hướng nghiệp, phân luồng học sinh được các Sở Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo thực hiện trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 như: thực hiện giáo dục hướng nghiệp thông qua các môn học và hoạt động giáo dục của Chương trình giáo dục phổ thông 2018; định hướng phân luồng học sinh ngay từ cuối giai đoạn giáo dục cơ bản (kết thúc trung học cơ sở) và việc lựa chọn các tổ hợp môn học ở cấp trung học phổ thông; tiếp tục nâng cao nhận thức về giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh phổ thông thông qua việc đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục hướng nghiệp trong trường phổ thông; phát triển đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên tư vấn làm công tác giáo dục hướng nghiệp trong các trường trung học.
Một trong những mục tiêu quan trọng của công tác hướng nghiệp, phân luồng chưa đạt được kết quả như mong muốn. Đó là tỉ lệ học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở tiếp tục học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ sơ cấp, trung cấp đạt tỉ lệ thấp; Tỉ lệ học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông tiếp tục học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ cao đẳng cũng không cao không đảm bảo mục tiêu đề ra của Đề án của Chính phủ.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến kết quả này, trong đó, nổi lên một số nguyên nhân có thể được xem là chủ yếu: một là tâm lý của học sinh và cha mẹ học sinh luôn mong muốn con em mình học tiếp lên đại học hoặc ở nhà lao động kiếm sống ngay; hai là đội ngũ giáo viên kiêm nhiệm vừa thiếu về số lượng vừa còn hạn chế về năng lực thực hiện; ba là chương trình, tài liệu phục vụ cho hoạt động giáo dục hướng nghiệp chưa đảm bảo về số lượng và chất lượng; và bốn là nhiều địa phương chưa có đủ hệ thống các cơ sở GDNN để thu hút học sinh. Một số địa phương gặp khó khăn trong việc phân luồng học sinh, đặc biệt khi thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
