Năm học 2025-2026 đang cận kề, nhiều trường học trên cả nước đã và đang tiến hành các hoạt động chuẩn bị cho ngày tựu trường và khai giảng. Bên cạnh việc chuẩn bị sách vở, đồng phục, các khoản đóng góp đầu năm như khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục trong nhà trường cũng khiến nhiều phụ huynh lo lắng.
Phụ huynh "đau đầu" với loạt chi phí đầu năm học mới của con
Chị Đinh Thu (Uông Bí, Quảng Ninh) cho biết mỗi dịp đầu năm học, những khoản chi phí đóng góp cho 2 con đến trường tiêu tốn hết gần hết tháng lương của mẹ. Năm nay cũng không ngoại lệ.
Riêng tiền sách giáo khoa, sách tham khảo đã hết hơn 1 triệu đồng cho cả hai con. Bên cạnh đó là các chi phí về đồng phục, tiền ăn bán trú, tiền xe đưa đón. Chị Thu tính toán sơ qua cũng hết hơn 6 triệu đồng.
Ngoài ra, đầu năm học cũng là lúc các khoản quỹ lớp, quỹ trường “gọi tên” phụ huynh. Vị phụ huynh cho biết mỗi con phải đóng khoảng 1 triệu đồng, nhưng sau đó vẫn có thể phát sinh thêm các khoản “tự nguyện” khác như tiền điều hòa, văn nghệ, tivi, hỗ trợ giáo viên trông trưa…
Tương tự, anh Nghiêm Xuân Định (Đông Triều, Quảng Ninh) cho biết gia đình cũng đang "đau đầu" vì các khoản thu trước thềm năm học mới của hai con. Mặc dù trường công lập năm nay đã được miễn học phí nhưng theo anh Định các khoản đóng góp cho những dịch vụ giáo dục khác mới là chi phí tốn kém chứ không phải học phí.
"Đầu mỗi năm học có rất nhiều khoản chi phí phát sinh khác như học phẩm, ngoại khóa, phí phát triển trường, phần mềm công nghệ, quỹ lớp, quỹ trường, các khoản đóng góp của hội cha mẹ học sinh… Những khoản này nhỏ lẻ nhưng khi cộng dồn lại sẽ tạo thành một con số khá lớn. Nhất là với gia đình nào có 2-3 con cùng đi học một lúc. Để chuẩn bị cho mùa tựu trường của các con gia đình tôi đã phải chắt chiu từ vài tháng trước. Nhiều khoản chi tiêu thứ yếu cũng được cắt giảm", anh Định chia sẻ.
Trong khi đó, chị Nguyễn Kiều Chinh (Hạ Long, Quảng Ninh) cho hay chị cũng mới đọc được thông tin về việc các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục trong các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thuờng xuyên công lập trên địa bàn tỉnh được điều chỉnh trước thềm năm học mới.
Theo vị phụ huynh, việc được quy định rõ các khoản thu sẽ giúp phụ huynh nắm bắt được từng khoản và đối chiếu, tránh tình trạng lạm thu. Bên cạnh đó, ban đại diện cha mẹ học sinh cũng có cơ sở không yêu cầu phụ huynh đóng các khoản không cần thiết.
"Mỗi dịp đầu năm học, tôi lại đau đầu vì các khoản đóng góp cho con. Năm nay con tôi vào lớp 6, chỉ trong tuần đầu đã phải đóng hơn 3 triệu đồng: tiền sách vở, đồng phục hết 1,2 triệu đồng; bảo hiểm rồi các khoản "tự nguyện" như quỹ lớp, quỹ trường, tiền vệ sinh, tiền trang trí lớp học, tổng cộng thêm gần 2 triệu đồng nữa. Đó là chưa kể chi phí ăn uống, sinh hoạt, rồi tiền học bổ trợ thêm.
Nhiều khoản chi tuy nhỏ lẻ nhưng cộng dồn lại thành một con số không hề nhỏ. Tôi hiểu rằng nhà trường cũng cần có kinh phí để duy trì hoạt động, chăm lo cho học sinh tốt hơn, nhưng có những khoản tôi không rõ mục đích cụ thể, hoặc cảm thấy chưa thật sự cần thiết, khiến tôi băn khoăn. Đôi khi, việc “tự nguyện” trở thành áp lực vô hình, vì nếu không đóng góp đầy đủ, tôi cũng sợ con sẽ bị để ý hay thiệt thòi.
Không chỉ riêng tôi mà nhiều phụ huynh khác cũng đang trong tình cảnh tương tự. Chúng tôi đều mong muốn cho con cái một môi trường học tập tốt nhất, nhưng cũng hy vọng nhà trường có sự cân nhắc hợp lý, minh bạch hơn về các khoản thu. Việc chia nhỏ, giãn thời gian đóng góp, hoặc có chính sách hỗ trợ đối với gia đình khó khăn sẽ giúp chúng tôi nhẹ gánh hơn rất nhiều.
Tôi mong nhà trường và các cấp quản lý có hướng minh bạch, công khai các khoản thu, và giảm bớt những khoản không bắt buộc", chị Chinh bày tỏ.
Các dịch vụ thu phí phải công khai, minh bạch, đảm bảo thỏa thuận rõ ràng với phụ huynh
Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ninh khóa XIV vào tháng 7 đã thông qua Nghị quyết số 68/2025/NQ-HĐND quy định danh mục các khoản thu và mức thu, cơ chế quản lý thu chi đối với các dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục trong các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên công lập trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.
Theo Nghị quyết, một loạt dịch vụ trong các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên công lập sẽ áp dụng mức thu tối đa mới. Hợp đồng thuê người nấu ăn áp dụng mức tối đa 140.000 đồng/học sinh/tháng. Quản lý học sinh trong giờ bán trú mỗi học sinh đóng tối đa 140.000 đồng/tháng; phục vụ ăn bán trú tối đa 30.000 đồng/học sinh/ngày; phục vụ hoạt động bán trú cho cá nhân học sinh tối đa 50.000 đồng/học sinh/năm. Dịch vụ trông giữ phương tiện tham gia giao thông của học sinh với xe đạp tối đa 30.000 đồng/xe/tháng, với xe đạp điện, xe máy điện tối đa là 50.000 đồng/xe/tháng.
Các dịch vụ sẽ được áp dụng theo cơ chế thỏa thuận giữa nhà trường và phụ huynh, như: Dịch vụ chăm sóc trẻ mầm non ngoài giờ quy định: Đón sớm, trả muộn, ngày thứ Bảy, trong thời gian nghỉ hè; dịch vụ phục vụ hoạt động trải nghiệm ngoài nhà trường; dịch vụ hỗ trợ quản lý học sinh bằng công nghệ số, xây dựng trường học thông minh, lớp học thông minh. Dịch vụ sử dụng điện máy điều hòa lớp học được tính theo thực tế.
Các cơ sở giáo dục công lập phải xây dựng kế hoạch thu, chi cụ thể; thực hiện thu đúng, thu đủ chi, sử dụng đúng mục đích, tiết kiệm, hiệu quả; đồng thời, có sự thỏa thuận thống nhất bằng văn bản với phụ huynh học sinh hoặc người giám hộ học sinh về mức thu cụ thể đối với các khoản thu dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục bảo đảm điều kiện thực tế của từng cơ sở giáo dục, trên tinh thần tự nguyện, dân chủ, có sự thống nhất của Hội đồng trường, tập thể lãnh đạo và giáo viên nhà trường, vì quyền lợi của học sinh.
Trong quá trình thực hiện các khoản thu, chi phải đảm bảo tính công khai, dân chủ, minh bạch; thực hiện niêm yết công khai hằng tháng các khoản thu, chi theo quy định để cha mẹ hoặc người giám hộ học sinh, các đoàn thể, tổ chức xã hội và nhân dân theo dõi, giám sát.
Các khoản thu, chi phải có chứng từ đầy đủ theo quy định, được hạch toán vào hệ thống sổ sách kế toán và báo cáo quyết toán thu, chi hàng năm theo quy định tài chính hiện hành.
Nghị quyết này thay thế Nghị quyết số 34/2021/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân tỉnh quy định một số khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục trong các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên công lập trên địa bàn tỉnh.
