Người dân xứ Nghệ ra đồng gặt đêm tránh nắng nóng

Đêm ngày mùa làng vắng người, đồng lúa nhộn nhịp

Đi dọc nhiều làng quê xứ Nghệ ở các huyện Nghi Lộc, Hưng Nguyên, Diễn Châu … mấy ngày qua ai cũng đều nhận ra một điều bất thường. Đó là thường ngày khi về đêm trong các làng quê luôn nhộn nhịp người. Tuy nhiên vài tuần nay đi khắp các làng cảnh vắng vẻ như chùa bà đanh chẳng hiếm nơi vùng nông thôn xứ Nghệ.

Để tránh nắng nóng người dân xứ nghệ đã ùn ủn tổ chức gặt đêm

Đi dọc các ngã xóm nhà nhà vắng hoe vắng ngắt người. Đến một thôn của xã Nghi Vạn, huyện Nghi Lộc, Nghệ An vào tầm 20 giờ đêm hiếm hoi lắm gặp được một người dân cũng đang lúi húi nhóm rơm hỏi thì chị cho biết: “Cả xóm ra đồng hết rồi chú ạ! Giờ này ra đồng gặt lúa cho mát chứ ngày nẵng nóng quá không ra nổi khỏi nhà mà thu hoạch lúa mô”.

Được một cháu nhỏ tên Huân dẫn đường chúng tôi ven ra con đường đồng để tận mặt người dân thu hoạch lúa về đêm như thế nào. Trên con đường đồng nhô nhô các mô đất lại gặp những xe trâu, xe bò, xe công nông đang dựng ven dọc đường để chuẩn bị chở lúa về. Phía dưới ruộng xa xa tiếng người cười nói vừa gặt vừa trêu đùa nhau vang vọng lên khắp cả cánh đồng.

Bắt mắt nhất là hình ảnh các bóng điện lập loè bằng các bình ắc quy sáng khắp cả cánh đồng nơi người dân đang thu hoạch lúa. Phía xa xa những cỗ mắt gặt đập liên hợp cũng đang ầm ầm rú lên cuốn từng mớ lúa nặng trĩu bông.

Trong những ngày mùa này hàng đêm trên các cánh đồng quê của xứ Nghệ đều nhộn nhịp như những công trường

“Các chú mà đến sớm hơn ít hôm nữa thì gần như đồng nào cũng có người gặt buổi đêm. Bữa ni cuối mùa rồi nên người đi gặt cũng ít hơn rồi. Tối đến là nhà mô cũng rủ nhau ra đồng gặt hết các chú ạ. Nhà cháu hôm nay có việc nên mới không đi chứ mọi hôm cũng đi gặt đêm giờ ni không có ở nhà nữa mô. Mỗi nhà trong làng chỉ có vài người già hoặc trẻ con như bọn cháu ở nhà trông nhà thôi”, Huân chú bé dẫn chúng tôi ra đồng phân bua.

Để đi gặt buổi đêm tất cả các lịch sinh hoạt của người dân cũng phải thay đổi theo. Từ 4 giờ chiều bếp nhà nào cũng đã đỏ lửa nấu xong cơm để ăn cho kịp ra đồng gặt đêm. Các thanh niên, đàn ông trong làng thì phải đi trước chuẩn bị điện đóm để sẵn sàng phục vụ cho buổi gặt. Sau khi đám thanh niên đàn ông trong làng chuẩn bị xong điện đóm quay trở về nhà ăn cơm thì những chị em phụ nữ vừa ăn cơm xong chưa kịp uống nước lại thay phiên để ra bắt đầu một buổi gặt đêm mới.

Cứ như vậy hàng trăm ha lúa đã chín vàng rộm chỉ trong vòng vài tuần đã được thu hoạch gọn. Mỗi buổi gặt đêm như vậy chỉ kéo dài đến lúc đồng hồ điểm sang ngày khác người nông dân mới rời đồng ra về nghỉ ngơi để chuẩn bị cho một đêm gặt khác.

Gặt đêm để tránh nắng nóng

Sau khi đi qua những đoạn đường gồ ghề cuối cùng chúng tôi cũng đến cánh đồng nơi người dân gặt lúa. Sau vài câu chào xã giao thì chúng tôi được nhận một trận trêu đùa của mấy chị em phụ nữ đang gặt dưới ruộng. Tâm sự mấy chị thì mới biết, vốn ở xứ Nghệ mùa này gió Lào nắng nóng, lại đúng cái mùa gặt nên rất vất vả. Các năm trước người dân vẫn phải nai lưng giữa cái nắng nóng lên đến 40 độ để gặt lúa cho kịp vụ mới.

Tuy nhiên, do nắng nóng nên mỗi ngày người nông dân chỉ làm được vài tiếng đồng hồ nên mùa thường bị chậm, năng suất làm việc không cao mà nhiều người còn bị ốm do nắng nóng. Nhiều gia đình do đi gặt nắng về ốm cả nhà nên lúa chín rục ruộng lại đành ngậm bồ hòn nhìn lúa rụng xuống ruộng.

Những cỗ máy gặt cũng tận dụng trời mát buổi đêm để thu hoạch lúa

Năm nay từ một vài gia đình tổ chức gặt đêm, người dân các xã ở các vùng Ngh Lộc, Hưng Nguyên, Diễn Châu… thấy làm việc hiệu quả lại tránh được nắng nóng nên học tập nhau. Từ một làng rồi nhiều làng rồi đến cả xã, cả huyện rủ nhau đi gặt đêm tránh nắng.

Quyệt mồ hôi trên sống mũi chị Nguyễn Thị Vân (trú tại xã Nghi Vạn, Nghi Lộc, Nghệ An) tâm sự: “Ngày nắng nóng rứa (như thế) chịu không nổi mô mấy chú ạ. Năm ngoái vì đi gặt nắng mà gia đình tồi về ốm cả nhà nằm gần tuần trời mới khỏi. Thấy họ gặt đêm nên chúng tôi cũng học theo thấy hiệu quả nên giờ theo nhau gặt đêm. Gặt đêm vừa mát, vừa năng suất mà lại tận dụng được thời gian ban ngày để ở nhà phơi lúa gặt về”.

“Mỗi đêm chỉ mất khoảng vài chục nghìn tiền xăng chạy máy nổ hoặc chạy bình ắc quy điện là thoải mái gặt rồi mấy chú ạ! Vừa rẻ hiệu quả mà lại đảm bảo sức khoẻ. Nếu không theo nhau học gặt đêm thế này chắc giờ cả cánh đồng này chưa biết khi nào mới gặt tới nơi”, chị Nguyễn Thị Huyền (trú tại xã Nghi Vạn) cho biết.

Thành quả của những buổi gặt đêm là đây

Không những vậy nhiều người nông dân còn tận dụng việc gặt đêm để ngày còn đi làm công việc khác để tăng thêm thu nhập. Vừa đảm bảo mùa vụ mùa vẫn không ảnh hưởng đến công việc mình đang làm hiện tại. “Tôi ngày đi làm công nhân, đêm về cả gia đình lại kéo nhau đi gặt đêm. Vậy là vừa tiện đôi đường mà lại tránh được nóng. Mùa vụ vẫn đảm bảo mà tôi cũng không phải nghỉ việc như các mùa lúa năm trước nữa” anh Nguyễn Huy Hoàng (trú tại huyện Nghi Lộc) chia sẻ.

Không những vậy việc gặt đêm cũng giúp người nông dân tận dụng tối đa được nguồn nhân lực trong gia đình. Nhiều gia đình có con đang đi học các vụ gặt trước gặt ngày trúng vào lịch học nên chỉ có bố mẹ ra đồng còn các em thì lại bận việc học. Nhưng nay do gặt đêm nên ngày đi học đêm về các em vẫn theo được bố mẹ ra đồng phụ giúp việc gặt lúa.

“Nhà tôi 3 đứa thì cả 3 đều đang là học sinh. Các năm trước vào mùa gặt chúng đi học hết nên chỉ có bố mẹ ra đồng thu hoạch lúa. Nhưng năm nay gặt đêm các cháu cũng theo bố mẹ ra đồng gặt lúa được nên bố mẹ cũng đỡ vất vả hơn”, chị Nguyễn Thị Hương (một nông dân tại Nghi Lộc) cho biết.

Mỗi buổi gặt đêm của nông dân xứ Nghệ chỉ kết thúc khi đồng hồ đã điểm sang ngày khác

Nhiều gia đình cả hai vợ chồng vừa làm nông lại vừa làm công nhân nên phải thuê máy gặt liên hợp. Như những năm trước có thuê máy thì một trong hai người cũng phải nghỉ việc ở nhà thuê máy gặt. Còn nay do máy liên hợp vừa có đèn người gặt ở đồng đông nên việc gặt đêm đã không ảnh hưởng đến công việc làm tại nhà máy hàng ngày.

“Các năm trước cứ đến mùa gặt tôi thường xuyên phải nghỉ làm ở nhà máy để ở nhà đi thuê máy hoặc thuê người gặt. Năm nay cả làng gặt đêm nên đêm đến vợ chồng tôi cũng ra đồng thuê máy gặt. Chỉ một loáng là xong đem được lúa về, vừa khoẻ, vừa tránh được nắng, lại vừa không ảnh hưởng đến công việc ở nhà máy”, Chị Nguyễn Thị Kim Oanh, trú tại xã Hưng Thịnh, Hưng Nguyên, Nghệ An) vừa xem máy gặt vừa nói.

Chia tay những người nông dân ra về nhìn ngoảnh lại phía sau ánh điện, tiếng cười nói vẫn râm ran cả một cánh đồng. Gần như giờ việc gặt đêm của người nông dân xứ Nghệ đã thành một phong trào. Ai ai cũng khen cái việc gặt đêm này vừa hay vừa hiệu quả. Cũng mong rằng những giọt mồ hôi đêm cũng giúp người nông dân sớm có cuộc sống ấm no hơn, giàu sang hơn.

X. Hoà