Trưởng bộ môn Địa lí, Trường ĐH Đồng Nai nêu điểm chưa chính xác ở SGK Địa lí

Thời gian vừa qua, sách giáo khoa nói chung, sách giáo khoa môn Địa lí, Lịch sử và Địa lí nói riêng, đã nhận được sự quan tâm của quý thầy cô giáo trên cả nước.

Thầy Nguyễn Văn Thuật, Trưởng bộ môn Địa lí, Trường Đại học Đồng Nai cũng rất quan tâm đến sách giáo khoa môn Địa lí lớp 10 và phân môn Địa lí trong các sách Lịch sử và Địa lí cấp trung học cơ sở nói chung.

Là giảng viên tâm huyết với nghề, thầy Nguyễn Văn Thuật có kiến thức chuyên sâu về bộ môn Địa lí, được nhiều thế hệ giáo viên nể trọng.

Người viết trân trọng gửi đến bạn đọc một số ý kiến góp ý của thầy Nguyễn Văn Thuật về kiến thức trong sách Địa lí 10 và phân môn Địa lí trong sách Lịch sử và Địa lí cấp trung học cơ sở.

Thầy Nguyễn Văn Thuật - Trưởng bộ môn Địa lí, Trường Đại học Đồng Nai. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Thứ nhất, sách Lịch sử và Địa lí lớp 7 – bộ Cánh Diều, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm, trang 107, hình 7.1, Bản đồ chính trị châu Á - Các khu vực châu Á, nhưng không hề có khu Bắc Á.

Theo thầy Nguyễn Văn Thuật, đây là sai sót rất nghiêm trọng, cần chỉnh sửa, bổ sung ngay.

Ảnh chụp trang 107 sách Lịch sử và Địa lí lớp 7, bộ Cánh Diều. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Thứ hai, sách Địa lí lớp 10, bộ Kết nối tri thức với cuộc sống, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, được in xong và nộp lưu chiểu tháng 5 năm 2022, trang 20, dòng đầu tiên, tác giả viết:

“Thành phố Xanh Pê-téc-bua nằm ở vĩ độ 59 độ 57 phút B là thành phố lớn thứ hai ở Liên bang Nga.”

Theo thầy Nguyễn Văn Thuật, vĩ độ là giá trị xác định vị trí của một điểm trên bề mặt Trái Đất; trái lại, thành phố Xanh Pê-téc-bua trải dài trên nhiều vĩ tuyến và nhiều kinh tuyến. Sao có thể nằm trên một điểm? Điều này không hợp lý và phản khoa học.

Trang 25, dòng 9 từ trên xuống, tác giả viết: “Tác động của quá trình ngoại lực thông qua ba quá trình: phong hóa, bóc mòn, vận chuyển và bồi tụ.”

Theo thầy Nguyễn Văn Thuật, kết luận là ba quá trình nhưng liệt kê là bốn, chưa hợp lý.

Thứ ba, sách Địa lí lớp 10, bộ Cánh Diều, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm, in xong và nộp lưu chiểu ngày 7 tháng 4 năm 2022, trang 12, dòng 19 từ dưới lên, tác giả viết:

“Đá mac-ma (đá granit, đá bazan,..): Đá được hình thành từ khối mac-ma nóng chảy dưới sâu, khi trào lên mặt đất sẽ nguội và rắn đi.”

Theo thầy Nguyễn Văn Thuật: Đá mac-ma xâm nhập được hình thành khác hẳn với đá mac-ma phun trào.

Mac-ma đông cứng ở dưới sâu, mac-ma tạo nên đá mac-ma xâm nhập - đây là loại đá được thành tạo trong vỏ Trái Đất, không hề trào lên mặt đất, nên khái niệm “Đá mac-ma (đá granit, đá bazan,..): Đá được hình thành từ khối mac-ma nóng chảy dưới sâu, khi trào lên mặt đất sẽ nguội và rắn đi.” rất phiến diện, thiếu khoa học.

Nguyên tố H ở sách KHTN 7 bộ Chân trời sáng tạo lúc in màu hồng, lúc màu xanh

Thứ tư, trang 16, dòng 6 từ dưới lên, tác giả viết: “Ở vùng ôn đới, một năm có 4 mùa khá rõ rệt; ở vùng nhiệt đới, mùa xuân và mùa thu thường ngắn, không rõ rệt".

Theo thầy Nguyễn Văn Thuật: thông tin trên là chưa chính xác vì ở vùng nhiệt đới chỉ có hai mùa, không có mùa xuân và mùa thu.

Thứ năm, trang 35, dòng 3 từ dưới lên, tác giả viết: “Các nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa: Khí áp, Gió Frông, Dòng biển, Địa hình”.

Theo thầy Nguyễn Văn Thuật: Địa hình là thành phần tự nhiên chứ không phải là nhân tố tự nhiên - đây là sai lầm rất tai hại, tác giả không phân biệt sự khác nhau giữa yếu tố, nhân tố và thành phần tự nhiên.

Điều đáng nói, tính đồng cấp cực kỳ quan trọng trong nghiên cứu khoa học. Khí áp và front (tác giả viết là frông) là các yếu tố của thành phần khí hậu, chúng không thể xếp ngang hàng với thành phần địa hình.