Trường ĐH Văn hóa Hà Nội: "Trắng" giảng viên có chức danh giáo sư, một số tiêu chí chưa đạt chuẩn

Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT (Thông tư 01) về Chuẩn cơ sở giáo dục đại học do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành là cơ sở để thực hiện quy hoạch, sắp xếp mạng lưới cơ sở giáo dục đại học; đánh giá và giám sát các điều kiện đảm bảo chất lượng, việc thực hiện trách nhiệm giải trình của các cơ sở giáo dục đại học theo quy định của pháp luật.

Theo quy định, các cơ sở giáo dục đại học phải chốt số liệu vào ngày 31 tháng 12 hằng năm; đối với số liệu về tài chính, thời điểm chốt số liệu là ngày 31 tháng 3 của năm tiếp theo.

Để tìm hiểu rõ hơn về việc đáp ứng các tiêu chuẩn, tiêu chí tại Thông tư 01, phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã ghi nhận chia sẻ của Trường Đại học Văn hóa Hà Nội.

Tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ chưa đạt chuẩn, "trắng" giảng viên có chức danh giáo sư

Theo Báo cáo thường niên năm 2024, ở bảng thống kê đội ngũ giảng viên toàn thời gian theo các lĩnh vực đào tạo, tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ của Trường Đại học Văn hóa Hà Nội năm 2024 đạt 35%. Bên cạnh đó nhà trường không có giáo sư nào, nhiều ngành cũng không có phó giáo sư.

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trương Đại Lượng - Chủ tịch Hội đồng trường, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội thông tin: “Hiện nay, nhà trường vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn trong công tác tuyển dụng và thu hút giảng viên có trình độ tiến sĩ. Bên cạnh đó, nhà trường cũng không có chỉ tiêu tuyển dụng mới để bổ sung nhân sự thay thế cho số giảng viên trình độ tiến sĩ đã nghỉ hưu.

Dù vậy, nhà trường đã nỗ lực khắc phục, đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên. Tính đến thời điểm hiện tại, trường đã có thêm 5 giảng viên hoàn thành bảo vệ luận án tiến sĩ, nâng tổng số lên 72/189 giảng viên cơ hữu có trình độ tiến sĩ, đạt tỷ lệ 38%. Nhà trường kỳ vọng đến năm 2026, theo kế hoạch đã đề ra, tỷ lệ này sẽ đáp ứng chuẩn quy định tại Thông tư 01”.

Bên cạnh đó, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trương Đại Lượng cho biết thêm, hiện nay nhà trường đang đào tạo trình độ thạc sĩ và tiến sĩ 3 ngành là Văn hóa học, Quản lý văn hóa và Khoa học thư viện. Số lượng phó giáo sư, tiến sĩ đều đáp ứng điều kiện mở ngành đào tạo trình độ thạc sĩ, tiến sĩ theo Thông tư 02/2022/TT-BGDĐT quy định về điều kiện, thủ tục mở ngành đào tạo, đình chỉ hoạt động của ngành đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ.

Tuy nhiên, thầy Lượng cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng số lượng giáo sư, phó giáo sư của nhà trường hiện nay còn hạn chế. Chủ tịch Hội đồng trường, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội bày tỏ: “Nhà trường luôn quan tâm và thường xuyên khuyến khích đội ngũ giảng viên tích cực phấn đấu, hoàn thiện năng lực chuyên môn và nghiên cứu để đủ điều kiện xét công nhận chức danh phó giáo sư, giáo sư.

Tuy nhiên, quá trình này vẫn còn gặp không ít khó khăn bởi các tiêu chí xét chức danh giáo sư, phó giáo sư ngày càng chặt chẽ và toàn diện, đặc biệt là yêu cầu về công bố khoa học trên các tạp chí uy tín trong nước và quốc tế. Thực tế, để có được các bài báo đạt chuẩn quốc tế đòi hỏi giảng viên phải đầu tư nhiều thời gian, công sức và kinh phí cho nghiên cứu, trong khi nguồn lực hỗ trợ cho hoạt động khoa học hiện nay của trường vẫn còn hạn chế.

Do đó, nếu nhà trường có thể khắc phục được hạn chế này và triển khai hiệu quả những chính sách cụ thể nhằm thúc đẩy nghiên cứu khoa học, cũng như tạo cơ chế khuyến khích công bố quốc tế, thì tỷ lệ giảng viên đăng ký xét chức danh giáo sư, phó giáo sư trong những năm tới sẽ cải thiện hơn”.

Theo tìm hiểu của phóng viên, năm 2025, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội chỉ có 1 ứng viên xét chức danh phó giáo sư ngành Văn hóa, đã được Hội đồng Giáo sư liên ngành Văn hóa - Nghệ thuật - Thể dục thể thao đề nghị Hội đồng Giáo sư Nhà nước xét duyệt.

Tỷ trọng thu khoa học - công nghệ giảm 4.4% so với năm 2023

Tại bảng Các chỉ số đánh giá về hoạt động khoa học và công nghệ của Báo cáo thường niên năm 2024 cho thấy, tỷ trọng thu khoa học - công nghệ của Trường Đại học Văn hóa Hà Nội năm 2024 đạt 3.3% (giảm 4.4% so với năm 2023).

Cùng với đó, ở bảng Các chỉ số đánh giá về hoạt động khoa học công nghệ, nhà trường liệt kê số công bố khoa học/giảng viên năm 2023 là 120/133 (tương đương 0,9 bài). Năm 2024, số công bố khoa học/giảng viên của trường là 86/131 (tương đương 0,65 bài), giảm 0,25 bài so với năm 2023.

Số công bố WoS, Scopus/ giảng viên năm 2023 của trường là 4/133 (tương đương 0,03 bài). Năm 2024, số công bố WoS, Scopus/ giảng viên của trường không có sự thay đổi nhiều với 4/131 (tương đương 0,03 bài).

Tại bảng "Các đề tài nghiên cứu khoa học thực hiện trong năm" cho thấy, năm 2024, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội thực hiện 8 đề tài nghiên cứu khoa học. Trong đó, có 3 đề tài cấp bộ, tỉnh; 5 đề tài cấp cơ sở.

Ngoài ra, tổng số bài báo khoa học được Hội đồng Giáo sư Nhà nước công nhận không nằm trong danh mục WoS, Scopus năm 2024 của trường là 82 bài, giảm 34 bài so với năm 2023. Tổng số sách chuyên khảo, tác phẩm nghệ thuật và thành tích thể dục thể thao đạt giải thưởng quốc gia, quốc tế năm 2024 của trường cũng giảm 8 bài so với năm 2023.

Chia sẻ về những khó khăn trong việc triển khai các hoạt động khoa học và công nghệ của nhà trường, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trương Đại Lượng cho biết: “Các nhiệm vụ và đề tài nghiên cứu của nhà trường chủ yếu được triển khai thông qua hình thức đấu thầu, dự thầu và trúng thầu do các nhà khoa học và giảng viên của trường thực hiện. Tiến độ thực hiện các đề tài phụ thuộc nhiều vào tiến độ giải ngân kinh phí, vì vậy đôi khi việc triển khai nghiên cứu còn gặp khó khăn về nguồn lực và thời gian.

Ngoài ra, số lượng công bố khoa học và công nghệ của đội ngũ giảng viên trong trường đúng là vẫn còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng và định hướng phát triển của nhà trường. Nhận thức rõ điều đó, nhà trường đang tích cực tìm kiếm và triển khai các giải pháp đồng bộ, mạnh mẽ hơn nhằm thúc đẩy tinh thần nghiên cứu trong đội ngũ giảng viên.

Bên cạnh đáp ứng chuẩn về số lượng công bố khoa học, quan trọng hơn là giúp các thầy cô nhận thấy rằng nghiên cứu khoa học không chỉ là một nhiệm vụ chuyên môn, mà còn là trách nhiệm và đóng góp thiết thực đối với sự phát triển bền vững của nhà trường.

Để đạt được mục tiêu đó, nhà trường đã có kế hoạch, ban hành nhiều chính sách hỗ trợ cụ thể như tạo điều kiện về thời gian, kinh phí nghiên cứu, khuyến khích công bố trên các tạp chí uy tín và thúc đẩy hợp tác nghiên cứu liên ngành.

Đồng thời, kế hoạch phân công trách nhiệm cụ thể cũng được nhà trường triển khai rõ ràng đến từng khoa, từng giảng viên với yêu cầu và chỉ tiêu cụ thể trong hoạt động nghiên cứu khoa học.

Nhà trường kỳ vọng rằng trong thời gian tới, số lượng và chất lượng các công bố khoa học sẽ có bước chuyển biến rõ rệt”.

Mặt khác, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trương Đại Lượng cũng nhấn mạnh, nhà trường đặc biệt quan tâm đến việc triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, xem đây là một trong những định hướng quan trọng nhằm thúc đẩy nghiên cứu khoa học trong đội ngũ giảng viên.

“Tuy nhiên, do đặc thù là một cơ sở đào tạo về lĩnh vực nhân văn, báo chí và thông tin, các nghiên cứu phần lớn về lý thuyết nên mức độ đầu tư và khả năng bứt phá trong hoạt động khoa học công nghệ của nhà trường chưa thật sự mạnh mẽ”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trương Đại Lượng bày tỏ.