Từ chàng trai phụ bếp đến chủ homestay trẻ nhất bản Lô Lô Chải

Lô Lô Chải (xã Lũng Cú, tỉnh Hà Giang cũ - nay là Tuyên Quang) từng là một bản làng nghèo vùng biên, đời sống người dân chủ yếu dựa vào nương rẫy.

Những năm gần đây, địa phương đã chủ động khai thác bản sắc văn hóa, cảnh quan và các sản phẩm nông nghiệp để phát triển du lịch nông thôn, miền núi, coi đây là một hướng đi quan trọng. Nhờ đó, từ một bản làng heo hút dưới chân núi Rồng, làng Lô Lô Chải đã vươn lên trở thành điểm đến được thế giới ghi nhận, khi được Tổ chức Du lịch Thế giới Liên Hợp Quốc công nhận là “Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025”.

Tận dụng Facebook để quảng bá hình ảnh homestay và vẻ đẹp của bản làng

Trong hành trình đổi thay ấy, lớp trẻ của bản làng đang trở thành những hạt nhân quan trọng. Sinh năm 2004, Dìu Dỉ Tênh hiện là chủ homestay và nhà hàng trẻ tuổi nhất tại Lô Lô Chải. Ít ai biết rằng, từ năm 2018, chàng trai trẻ đã mạnh dạn bắt tay vào làm du lịch cộng đồng ngay tại quê hương với mong muốn góp phần đưa bản làng mình phát triển.

Homestay - nhà hàng Thiến Xuân do Tênh gây dựng hiện cung cấp đa dạng các dịch vụ lưu trú, ẩm thực và cà phê, trở thành điểm dừng chân quen thuộc của nhiều du khách khi đến Lô Lô Chải.

Không phải là người đầu tiên làm homestay trong làng, nhưng Tênh là người trẻ tuổi nhất tự mình đứng ra kinh doanh, tự học hỏi kinh nghiệm từ các mô hình ở nhiều địa phương khác, đồng thời tận dụng mạng xã hội, đặc biệt là facebook để quảng bá hình ảnh homestay và vẻ đẹp của bản làng.

Hành trình lập nghiệp của chàng trai Dìu Dỉ Tênh không bắt đầu từ những kế hoạch lớn, mà từ căn bếp nhỏ khi em mới 15 tuổi phụ trách công việc phụ bếp tại các nhà hàng, quán ăn nhỏ tại địa phương. Sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, em quyết định xuống Hà Nội, Bắc Ninh tiếp tục làm phụ bếp tại các nhà hàng trong thành phố.

Xa quê, em có cơ hội tiếp xúc với môi trường làm việc chuyên nghiệp hơn, học hỏi cách tổ chức bếp, cách phục vụ khách, cách vận hành một cơ sở kinh doanh. Tuy nhiên, thay vì chọn ở lại các thành phố lớn với nhiều cơ hội hơn, Tênh quyết định trở về Lô Lô Chải, với mong muốn có thể góp sức phát triển chính bản làng của mình.

“Thời điểm đó, người dân trong làng chủ yếu sống dựa vào nương rẫy, trồng lúa, trồng ngô, thu nhập thì bấp bênh, phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Năm được mùa cũng chỉ đủ ăn, còn năm mất mùa thì khó khăn lại chồng chất”, Dìu Dỉ Tênh chia sẻ.

Những năm gần đây, khi du lịch bắt đầu phát triển, Lô Lô Chải đã mở ra một hướng đi mới cho người dân. Từ chỗ chỉ trông chờ vào nông nghiệp, nhiều hộ gia đình dần có thêm cơ hội làm kinh tế ngay tại chính ngôi nhà của mình. Nhà làm homestay, nhà mở quán ăn, bán đặc sản và các sản phẩm nông nghiệp địa phương, qua đó tạo ra nguồn thu ổn định hơn rất nhiều so với trước.

Đáng chú ý, khi mỗi hộ dân cùng chung tay quảng bá hình ảnh bản làng và làm du lịch có trách nhiệm, du lịch địa phương từng bước phát triển theo hướng bền vững. Không chỉ mang lại thu nhập cho các hộ kinh doanh, mô hình homestay và nhà hàng còn tạo thêm việc làm cho người dân trong bản. Riêng tại homestay – nhà hàng Thiến Xuân, Dìu Dỉ Tênh thường xuyên tuyển 2–3 lao động địa phương phục vụ du khách, góp phần giúp bà con có thêm việc làm và thu nhập ổn định ngay tại quê hương.

Trên cương vị một thanh niên trẻ, Dìu Dỉ Tênh luôn ấp ủ mong muốn quê hương sẽ ngày càng có nhiều điều kiện phát triển để người trẻ không phải rời bản đi làm ăn xa. Theo Tênh, nếu như trước đây thu nhập của người dân chủ yếu phụ thuộc vào nương rẫy, thì nay nguồn sinh kế đã trở nên phong phú và đa dạng hơn.

Đặc biệt, nhiều thanh niên trong làng còn tham gia dẫn tour cho du khách, nhất là khách nước ngoài, với mức thu nhập dao động từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng mỗi ngày – điều mà trước đây bà con chưa từng nghĩ tới.

Từ làm nông bấp bênh đến nguồn thu gần 100 triệu đồng/tháng

Từ chính căn nhà của gia đình, Dìu Dỉ Tênh từng bước cải tạo, đầu tư để hình thành mô hình nhà hàng - homestay Thiến Xuân như hiện nay. Cơ sở có 3 phòng nghỉ phục vụ khách lưu trú, cùng khu nhà hàng và quán cà phê được bố trí tách biệt, vừa thuận tiện cho việc vận hành, vừa bảo đảm không gian sinh hoạt thoải mái cho du khách. Dù quy mô không lớn, nhưng từng hạng mục đều được Tênh chăm chút kỹ lưỡng, hướng tới sự gọn gàng, ấm cúng và gần gũi.

Với số vốn ban đầu khá hạn chế, Tênh gần như tự tay đảm nhiệm toàn bộ khâu thiết kế và trang trí homestay, nhà hàng. Trước khi bắt tay vào làm, em dành thời gian tìm hiểu thị hiếu của du khách, đặc biệt là những người mong muốn trải nghiệm đời sống bản địa. Vì vậy, các phòng nghỉ được thiết kế theo phong cách giản dị, không cầu kỳ nhưng đậm bản sắc văn hóa Lô Lô, từ cách bày trí, vật dụng sinh hoạt đến các họa tiết trang trí gắn liền với phong tục, đời sống của người dân trong làng.

Theo Tênh, du khách đến Lô Lô Chải không tìm kiếm sự sang trọng, mà mong được sống chậm và hòa mình vào không gian văn hóa địa phương.

Không chỉ trực tiếp quản lý, vận hành homestay, Tênh còn kiêm luôn vai trò đầu bếp chính. Tênh cho biết từng đi làm, học hỏi ở nhiều nơi và nhận thấy khẩu vị của du khách mỗi vùng có sự khác biệt. Bởi vậy, khi phục vụ khách tại Lô Lô Chải, Tênh chủ động chế biến món ăn theo hương vị đặc trưng của người Lô Lô, vừa giữ gìn bản sắc ẩm thực địa phương, vừa tạo dấu ấn riêng trong trải nghiệm của du khách.

Nhờ mô hình kinh doanh này, homestay – nhà hàng Thiến Xuân hiện mang lại nguồn thu trung bình gần 100 triệu đồng mỗi tháng, cao hơn rất nhiều so với việc chỉ dựa vào sản xuất nông nghiệp như trước đây.

Chia sẻ về giải pháp quảng bá và thu hút du khách, Dìu Dỉ Tênh cho biết em không đặt mục tiêu chạy theo số lượng khách, mà kiên trì lựa chọn con đường nâng cao chất lượng dịch vụ và trải nghiệm của du khách. Theo Tênh, trong lĩnh vực du lịch, kênh quảng bá hiệu quả và bền vững nhất không nằm ở những chiến dịch truyền thông rầm rộ, mà ở chính sự hài lòng của khách hàng sau mỗi chuyến đi. Khi du khách có trải nghiệm tốt, họ sẽ tự nguyện quay trở lại, giới thiệu cho bạn bè, người thân, qua đó tạo nên sức lan tỏa tự nhiên và lâu dài.

Bên cạnh việc sử dụng mạng xã hội để giới thiệu hình ảnh homestay và bản làng, phần lớn du khách tìm đến homestay – nhà hàng Thiến Xuân là khách quen hoặc khách được giới thiệu truyền tai nhau. Ngoài ra, Tênh cũng chủ động kết nối với các đơn vị lữ hành, nhà tour để đưa khách đến làng theo những hành trình phù hợp, tránh tình trạng quá tải, đồng thời bảo đảm chất lượng dịch vụ và không gian sinh hoạt cho du khách.

Trong thời gian tới, khi du lịch tại Lô Lô Chải tiếp tục phát triển theo hướng chuyên nghiệp hơn, Dìu Dỉ Tênh dự định mở rộng mô hình với một khu camping, nhằm đa dạng hóa sản phẩm du lịch và đáp ứng nhu cầu trải nghiệm của nhiều nhóm du khách khác nhau. Theo Tênh, camping không chỉ là một loại hình lưu trú mới, mà còn là cách để du khách, đặc biệt là giới trẻ và du khách quốc tế, có thêm cơ hội hòa mình vào thiên nhiên, cảm nhận trọn vẹn nhịp sống và không gian văn hóa của bản làng.

Đánh giá cao vai trò của công tác quảng bá du lịch cộng đồng, Tênh cho rằng sự thành công không thể đến từ nỗ lực của một cá nhân hay một vài hộ gia đình. Khi cả bản làng cùng đồng lòng xây dựng hình ảnh, cùng làm du lịch có trách nhiệm và tôn trọng những giá trị truyền thống, Lô Lô Chải mới có thể trở thành điểm đến hấp dẫn và bền vững.

“Nếu mỗi nhà làm một kiểu, mạnh ai nấy làm thì rất khó giữ chân du khách lâu dài. Ngược lại, khi cả làng cùng chung tay, mỗi người dân đều có thể trở thành một ‘đại sứ’ giới thiệu văn hóa, con người Lô Lô Chải đến với du khách”, Tênh chia sẻ.

Với Dìu Dỉ Tênh, sự thay đổi của quê hương không chỉ được đo bằng mức thu nhập ngày càng cải thiện, mà còn thể hiện rõ ở sự tự tin, chủ động của người dân trong làm ăn và trong việc gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Chính sự thay đổi ấy đã tiếp thêm động lực để em tiếp tục gắn bó với con đường đã lựa chọn, làm du lịch từ chính bản làng mình, để Lô Lô Chải không chỉ là một điểm đến trên bản đồ du lịch mà còn là nơi người trẻ có thể ở lại, lập nghiệp và vươn lên ngay trên mảnh đất quê hương.