Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã có bài viết "Con không có điểm ở hệ thống CSDL ngành GD, phụ huynh TH Quốc tế Thăng Long bức xúc" nêu lên phản ánh của nhiều độc giả là phụ huynh có con theo học Trường Tiểu học Quốc tế Thăng Long (tên quảng cáo trên website là Bill Gate School), địa chỉ tại lô X1, Khu đô thị Bắc Linh Đàm, phường Định Công, Hà Nội về việc, con họ đã theo học cả năm lớp 1 tại đây nhưng không có thông tin điểm số trên hệ thống dữ liệu của ngành giáo dục.
Đáng nói, trước đó, vào tháng 8/2024, Tạp chí cũng đã có bài viết: Chưa được giao chỉ tiêu, Hệ thống GD Bill Gates vẫn tuyển sinh?.
Theo đó, bài viết phản ánh đến ngày 14/8/2024, Trường Tiểu học Quốc tế Thăng Long, Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Quốc tế Thăng Long thuộc Hệ thống giáo dục Bill Gates Schools vẫn chưa được giao chỉ tiêu nhưng vẫn tuyển sinh.
Được biết, thời điểm đó lý do khiến Trường Tiểu học Quốc tế Thăng Long, Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Quốc tế Thăng Long chưa được giao chỉ tiêu vì chưa được cơ quan có thẩm quyền nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy. Đồng thời, nhà trường chưa đảm bảo điều kiện cần thiết để giao chỉ tiêu tuyển sinh và ban hành các quyết định công nhận nhận hội đồng trường cùng các chức danh khác theo quy định.
Năm học này, tại danh sách giao chỉ tiêu năm học 2025-2026 ngày 31/3/2025 với các trường tư thục khu vực phường Định Công, không có tên Trường Tiểu học Quốc tế Thăng Long. Thế nhưng, ngày 5/3 trường học này đã gửi thông báo nhập học và các khoản thu năm học 2025 - 2026 cho phụ huynh đã đăng ký trước đó.
Sau khi bài viết được đăng tải, dư luận và phụ huynh tại Hà Nội bày tỏ sự quan tâm. Một số ý kiến gửi về tòa soạn nêu lên thắc mắc, năm học 2024 - 2025 đã khiến cho nhiều phụ huynh có con học cả năm lớp 1 tại đây "đứng ngồi không yên" vì điểm số không có trên hệ thống cơ sở dữ liệu ngành giáo dục. Sự việc trước đó hiện vẫn chưa được nhà trường giải quyết ổn thỏa thì năm học này nhà trường vẫn thản nhiên tuyển sinh, nhận học sinh một cách công khai mà không bị nhắc nhở, xử lý.
Trước những hoạt động đó của Trường Tiểu học Quốc tế Thăng Long, dư luận đặt ra câu hỏi: "Vậy vai trò của cơ quan quản lý giáo dục thành phố Hà Nội và chính quyền địa phương đang ở đâu?"
Không có điểm số trên hệ thống cơ sở dữ liệu ngành giáo dục không thể chuyển sang trường khác
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục việt Nam về vấn đề này, thầy Hồ Tuấn Anh - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Quỳnh Phương (phường Quỳnh Mai, Nghệ An) đã đưa ra một số nhận định về nguyên nhân của việc học sinh không có điểm số trên hệ thống cơ sở dữ liệu ngành giáo dục.
Theo lãnh đạo Trường Trung học cơ sở Quỳnh Phương, việc điểm số của học sinh không được đưa vào trong hệ thống cơ sở dữ liệu ngành giáo dục có thể là do số lượng học sinh đó nằm trong nhóm đối tượng tuyển vượt chỉ tiêu cho phép hoặc năm học đó nhà trường không được giao chỉ tiêu tuyển sinh tính đến thời điểm khai giảng năm học mới.
Vị hiệu trưởng này nhấn mạnh: "Việc học sinh không có thông tin về điểm số, đánh giá học tập trên hệ thống cơ sở dữ liệu ngành giáo dục được hiểu là hồ sơ trống hoặc hồ sơ học tập không hợp lệ. Như vậy, học sinh không có cơ sở để làm thủ tục chuyển sang trường khác. Hiểu đơn giản là hệ thống không ghi nhận quá trình học tập của học sinh đó.
Để xảy ra sự việc như vậy thì lỗi trước hết thuộc về nhà trường vì đã không cập nhập điểm số cho học sinh lên hệ thống cơ sở dữ liệu ngành giáo dục. Hoặc có thể nhà trường đã từng có thao tác cập nhập dữ liệu nhưng hệ thống không cho phép nhưng không báo sớm đến các phụ huynh để tìm phương án giải quyết".
Cùng quan điểm về vấn đề này, một hiệu trưởng trường tiểu học tại thành phố Hà Nội cho rằng, việc học sinh không được cập nhập thông tin điểm số trong hệ thống cơ sở dữ liệu ngành giáo dục có hai nguyên nhân.
Nguyên nhân thứ nhất, trường học đó không được giao chỉ tiêu tuyển sinh cho cả một khối lớp hoặc số học sinh đó nằm trong diện tuyển vượt chỉ tiêu nhưng nhà trường không thông báo cho phụ huynh mà cố tình đưa vào rồi tìm cách "hợp thức hóa".
Nguyên nhân thứ hai có thể là do hệ thống của cơ sở giáo dục đó bị lỗi tại thời điểm nhà trường cập nhập dữ liệu. Tuy nhiên trường hợp này là rất ít, bởi lẽ trong lần cập nhập điểm số tiếp theo giáo viên cũng sẽ phát hiện ra các thiếu sót điểm số và bổ sung. Hầu như, nếu là lỗi hệ thống thì công tác rà soát, bổ sung sẽ được hoàn chỉnh trước khi kết thúc học kỳ hoặc năm học.
"Trường hợp tại Trường Tiểu học Quốc tế Thăng Long nhiều khả năng là do nhà trường không được giao chỉ tiêu trong năm học 2024 - 2025 nên khi nhà trường đẩy thông tin của học sinh ngoài số chỉ tiêu đã có trước đó thì hệ thống nó sẽ không chấp nhận. Điều này chắc chắn nhà trường nắm được nhưng không thông báo cho phụ huynh từ đầu năm học.
Nhiều trường hợp, vì số lượng học sinh của một đợt tuyển sinh đó không nhiều nên nhà trường vẫn cố tình tổ chức lớp học "chui" rồi từng bước giải quyết và hợp thức hóa các trường hợp này. Thông thường, có một số trường hợp nhà trường gửi văn bản đề nghị lên cấp quản lý trực tiếp thì có thể vẫn được tạo điều kiện để mở hệ thống cho các trường cập nhật điểm số cho học sinh.
Tuy nhiên, với trường hợp như của Trường Tiểu học Quốc tế Thăng Long có thể là mọi nỗ lực "hợp thức hóa" cho toàn bộ số học sinh nằm trong nhóm đối tượng trên không "thành công" nên mới lộ ra khi phụ huynh tra cứu được thông tin.
Có một số trường hợp được cơ quan quản lý "linh động" nên nhà trường không bị xử lý hoặc xử phạt vì tuyển sinh khi không được giao chỉ tiêu. Thậm chí, khi đặt lên "bàn cân", việc bị xử phạt hành chính với vi phạm tuyển sinh khi chưa được giao chỉ tiêu là quá ít so với mức thu học phí thu về thì nhà trường cũng làm việc bất chấp. Tuy nhiên những hệ lụy sau này thì chính học sinh và phụ huynh phải gánh chịu.
Xét về góc độ giáo dục, việc nhà trường tuyển sinh và nhận học sinh khi không được giao chỉ tiêu là vi phạm nghiêm trọng trong hoạt động giáo dục và cần được xử lý nghiêm. Nhưng có điều khó hiểu là, tại sao Trường Tiểu học Quốc tế Thăng Long lại có thể tổ chức tuyển sinh và dạy học cả một năm học như vậy mà không bị cơ quan quản lý nào phát hiện để xử lý", vị hiệu trưởng cho hay.
Có sự buông lỏng quản lý của cơ quan chức năng và chính quyền địa phương
Liên quan đến sự việc này, Phó Giáo sư Trần Hậu - Uỷ viên Hội đồng tư vấn về Khoa học - giáo dục và Môi trường (nay là Hội đồng tư vấn về Khoa học công nghệ và Chuyển đổi số) thuộc Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho rằng, việc để cho trường học công khai tuyển sinh khi chưa được giao chỉ tiêu vào năm học trước đó đã là một thiếu sót rất lớn trong công tác giám sát hoạt động các trường học trên địa bàn của các cơ quan quản lý.
Vì thế, năm học này nhà trường còn có "dấu hiệu" tái diễn các sự việc nói trên nhưng không được phát hiện sớm để xử lý, chấn chỉnh, theo nhận định của Phó Giáo sư Trần Hậu, điều này thể hiện việc các cơ quan quản lý giáo dục của thành phố Hà Nội và chính quyền địa phương có sự buông lỏng trong công tác quản lý, giám sát.
"Một trường học muốn ra thông báo nhận học sinh chắn chắn trước đó họ phải có các thông báo tuyển sinh đăng tải công khai thì phụ huynh mới có thể tiếp cận được và đăng ký cho con. Với trách nhiệm quản lý giáo dục, tại sao các cơ quan quản lý lại không biết được trên địa bàn mình quản lý có cơ sở giáo dục nào đang có dấu hiệu vi phạm để sớm chấn chỉnh, xử lý.
Đặc biệt với Trường Tiểu học Quốc tế Thăng Long, năm học trước đó đã có thông tin báo chí phản ánh về việc tuyển sinh khi chưa được giao chỉ tiêu thì đáng lẽ ra năm học này lại càng phải giám sát chặt chẽ hơn xem năm học này học đã đảm bảo được điều kiện tuyển sinh hay chưa.
Hơn nữa, toàn bộ sự việc vừa qua là do phụ huynh phát hiện và phản ánh với báo chí, sau đó các cơ quan quản lý mới bắt đầu đi xác minh. Cả một năm học mà học sinh không có điểm số trên hệ thống cơ sở dữ liệu ngành giáo dục, nếu điều này là do nguyên nhân nhà trường tuyển sinh và nhận học sinh khi chưa được giao chỉ tiêu thì lỗi này càng có phần trách nhiệm rất lớn của cơ quan quản lý.
Điều này thể hiện cho sự thờ ơ, thiếu trách nhiệm với nhiệm vụ, trọng trách của cơ quan quản lý địa phương", Phó Giáo sư Trần Hậu nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Phó Giáo sư Trần Hậu cho rằng, khi học sinh đó không có điểm số trên hệ thống cơ sở dữ liệu ngành giáo dục có ảnh hưởng đến quá trình học tập của học sinh sau này, đồng thời gây hoang mang, lo lắng cho các phụ huynh.
Vì thế, Phó Giáo sư Trần Hậu đề nghị cơ quan quản lý cần mạnh tay với các cơ sở giáo dục có dấu hiệu vi phạm công tác tuyển sinh. Bởi lẽ, hệ lụy của việc này là rất lớn.
Vị Uỷ viên Hội đồng tư vấn về Khoa học - giáo dục và Môi trường bày tỏ: "Khi phát hiện hoặc tiếp nhận thông tin phản ánh về việc cơ sở giáo dục có dấu hiệu vi phạm công tác tuyển sinh thì các cơ quan quản lý và chính quyền địa phương nên sớm vào cuộc kiểm tra, xử lý.
Đặc biệt là với các cơ sở giáo dục đã từng có "tiền sử" vi phạm trước đó thì càng phải được sát sao hơn để ngăn chặn tái diễn. Nếu xác định có vi phạm thì nên có biện pháp xử lý mạnh tay, đủ sức răn đe".
