Ai sẽ bảo vệ những người dám thay đổi, dạy thật - học thật - thi thật?

Tại cuộc làm việc với Bộ Giáo dục và Đào tạo vào ngày 6/5/2021, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu “học thật, thi thật, nhân tài thật”.

Theo nhiều thầy cô giáo, yêu cầu của Thủ tướng “học thật, thi thật, nhân tài thật” cũng chính là ba khâu đột phá lớn mà Bộ Giáo dục và Đào tạo cần giải quyết dứt điểm để tạo ra động lực có tác động lan tỏa mạnh trong ngành giáo dục rất được xã hội đồng tình.

Thầy giáo Nguyễn Minh Quý, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Trần Nguyên Hãn (Hải Phòng) suy ngẫm về yêu cầu "Học thật, thi thật, nhân tài thật" (Ảnh: Nhân vật cung cấp)

Bày tỏ quan điểm với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy giáo Nguyễn Minh Quý, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Trần Nguyên Hãn (Hải Phòng) chia sẻ: “Là những nhà quản lý giáo dục tại các nhà trường, chúng tôi rất tâm đắc với 3 từ chìa khóa ấy và mong muốn, kỳ vọng về những chìa khóa ấy sớm trở thành hiện thực.

Nhưng mong muốn là một chuyện còn để những chìa khóa ấy trao tay cho các thầy cô thì không hề đơn giản.

Theo suy nghĩ của chúng tôi thì để “Tam thật” thành hiện thực thì phải có sự “đồng lòng, đồng sức, đồng lực” của cả xã hội.

Trước hết phải dũng cảm nhìn thẳng vào những tồn tại yếu kém của cả ngành, phải cắt bỏ khối u ác tính “bệnh thành tích” đã tồn tại quá lâu trong cả xã hội”.

Tuy nhiên, theo Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Trần Nguyên Hãn, ai sẽ tiên phong làm điều này?

Đó là các bậc cha mẹ, các em học sinh, các thầy cô giáo, hay các nhà quản lý giáo dục?

Thầy Nguyễn Minh Quý phân tích, thứ nhất là các bậc cha mẹ học sinh: Chắc chắn họ không thể tiên phong được, vì họ phụ thuộc vào cách nhìn nhận, đánh giá, sử dụng con người của cả xã hội. Nếu có sự thay đổi thì họ sẽ thay đổi.

Các em học sinh: Từ cấp học dưới, các trò cần được giáo dục để phát triển toàn diện về phẩm chất, năng lực, kỹ năng.

Các em cần thấu hiểu là việc học là cho mình, học vì sự tiến bộ của chính bản thân các em chứ không phải học vì điểm, học vì sự ganh đua hay học để đối phó với các bài kiểm tra, học để thi vượt cấp...

“Chúng ta cần một thế hệ học trò có động lực phấn đấu thực sự trong học tập để làm người.

Làm thế nào để có “học thật, thi thật, nhân tài thật”?

Thực tế lâu nay với dòng chảy êm đềm, miệt mài của dòng sông giáo dục, rất nhiều học trò của chúng ta đã trở thành những robot hiện đại, trở thành là những con số để báo cáo thành tích.

Do đó, theo chúng tôi là sản phẩm của quá trình giáo dục nên không thể trông chờ các em thay đổi được”, thầy Nguyễn Minh Quý nói.

Còn đối với các thầy, cô giáo, xét đơn thuần thầy cô là người truyền thụ kiến thức cho các thế hệ học trò, là những viên chức trong ngành giáo dục, thầy cô cũng phải mưu sinh để sống chứ không thể trông cậy vào đồng lương ít ỏi.

Bản thân thầy cô cũng chịu áp lực thành tích từ các bậc cha mẹ học sinh, từ nhà trường và cả xã hội.

Họ sẵn sàng thay đổi, nhưng họ chờ đợi sự thay đổi từ cấp trên, từ sự thay đổi của xã hội.

Cũng theo thầy Quý, các nhà cán bộ quản lý giáo dục là những người trước tiên nhìn thấy những hạn chế, tồn tại của công việc đang làm, nhưng họ không dám thay đổi vì họ sợ: sợ thất bại, sợ mất chức, sợ cô độc, sợ sự dè bỉu...

Họ chờ đợi sự thay đổi lớn, tổng thể để chuyển mình. Cán bộ quản lý cấp dưới nhìn cán bộ quản lý cấp trên, cán bộ quản lý cấp Trường nhìn cấp Phòng, cấp Phòng nhìn cấp Sở, cấp Sở nhìn cấp Bộ, cấp Bộ nhìn như thế nào: nhìn lên trên để chờ đợi một cơ chế, để giáo dục là quốc sách thực sự?

Nhìn sang bên các bộ ngành, các Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố chờ đồng hành? Nhìn xuống chờ đợi sự chuyển mình từ cơ sở?

Trường Trung học phổ thông Trần Nguyên Hãn (Hải Phòng) trở thành địa chỉ tin cậy của các bậc phụ huynh gửi gắm con em mình nhiều năm qua (Ảnh: Nhân vật cung cấp)

“Học trò, các bậc cha mẹ, thầy cô giáo là những nhân tố quan trọng nằm trong guồng máy của giáo dục, nhưng họ không thể quyết định để guồng máy ấy chạy như thế nào cho đúng hướng.

Người đứng đầu Chính phủ đã khơi nguồn đổi mới từ 3 chìa khóa, nhưng: Ai là người dũng cảm dám thay đổi những trì trệ, yếu kém?

Ai là người đứng ra bảo vệ những người dám thay đổi đó?

Ai là người tạo cơ chế, hành lang pháp lý cho sự thay đổi sâu rộng trong các nhà trường, trong ngành giáo dục, trong cả xã hội để học thật, thi thật và có nhân tài thật?

Để guồng máy ấy chạy đúng hướng, chúng tôi kỳ vọng những nhà quản lý giáo dục từ các nhà trường, cao hơn nữa là cấp Phòng, cấp Sở, cấp Bộ dũng cảm thay đổi, với sự tin tưởng, ủng hộ, trao quyền của lãnh đạo Đảng và Nhà nước và chính quyền các cấp, chúng tôi kỳ vọng là chúng tôi không đơn độc.

Nhưng chắc chắn làm được dù một điều, hay hai điều thì giáo dục sẽ thay đổi và chắc chắn Việt Nam sẽ hùng cường”, thầy Nguyễn Minh Quý nhấn mạnh.