Học viện Tài chính tiền thân là Trường Cán bộ Tài chính Kế toán Trung ương, trực thuộc Bộ Tài chính, được thành lập theo Quyết định số 117/CP ngày 31/7/1963. Trải qua nhiều giai đoạn phát triển, ngày 17/8/2001, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 120/QĐ-TTg thành lập Học viện Tài chính trên cơ sở sáp nhập: Trường Đại học Tài chính – Kế toán Hà Nội, Viện Nghiên cứu Khoa học Tài chính, Trung tâm Bồi dưỡng cán bộ Bộ Tài chính.
Theo thông tin giới thiệu trên website, sứ mạng của trường là "Cung cấp các sản phẩm đào tạo và nghiên cứu khoa học tài chính - kế toán chất lượng cao cho xã hội".
Học viện có trụ sở chính tại số 58 phố Lê Văn Hiến, phường Đông Ngạc, thành phố Hà Nội. Hiện Tiến sĩ Nguyễn Văn Bình là Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch hội đồng trường Học viện Tài chính; Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đào Tùng là Giám đốc Học viện Tài chính.
Tỷ lệ diện tích đất/người học "từ năm 2030 mới tính"
Thời gian qua, Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam nhận được phản ánh của phụ huynh khi tìm hiểu Báo cáo thường niên năm 2024 thực hiện theo Thông tư 09/2024/TT-BGDĐT của Học viện Tài chính có nhiều thông tin chưa rõ. Để có thêm thông tin chính xác, khách quan đến phụ huynh và xã hội, phóng viên đã tiến hành tìm hiểu báo cáo thường niên và liên hệ gửi câu hỏi tới nhà trường nhằm giải đáp một số thông tin.
Sau đó, Học viện Tài chính là đã có văn bản số 1460/HVTC-KTQLCL phúc đáp Tạp chí điện từ Giáo dục Việt Nam liên quan đến thông tin tại Báo cáo thường niên năm 2024 và kết quả thực hiện Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT về chuẩn cơ sở giáo dục đại học.
Theo bảng Các chỉ số đánh giá về cơ sở vật chất tại Báo cáo thường niên năm 2024 của Học viện Tài chính, tỷ lệ diện tích đất/người học của trường cả năm 2023 và 2024 đều được kê khai là “Từ năm 2030 mới tính”.
Tiêu chí 3.1, Tiêu chuẩn 3, Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT về Chuẩn cơ sở giáo dục đại học quy định: Từ năm 2030, diện tích đất (có hệ số theo vị trí khuôn viên) tính bình quân trên một người học chính quy quy đổi theo trình độ và lĩnh vực đào tạo không nhỏ hơn 25 m2; yêu cầu đối với các trường ở nội thành là không nhỏ hơn 10 m2.
Liên quan đến nội dung này, trong văn bản phúc đáp của Học viện Tài chính nêu: Học viện Tài chính hiện có 22.800 sinh viên (quy đổi). Diện tích tối thiểu theo quy định tại Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT là 25m2/sinh viên (theo quy định tại Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT thì các cơ sở của Học viện đều thuộc vị trí có hệ số quy đổi là 2,5 lần nên mỗi sinh viên cần có diện tích đất tối thiểu là 10m2). Như vậy, diện tích đất tối thiểu Học viện cần có là 228.000m2.
Hiện tại Học viện Tài chính có 6 cơ sở với diện tích cụ thể như sau:
Trụ sở chính tại số 58 Lê Văn Hiến, phường Đông Ngạc, thành phố Hà Nội có diện tích đất: 30.266m2;
Cơ sở đào tạo tại số 69 đường Đức Thắng, phường Đông Ngạc, thành phố Hà Nội có diện tích đất: 107.467m2;
Cơ sở đào tạo tại số 19 ngõ Hàng Cháo, phường Ô Chợ Dừa, thành phố Hà Nội diện tích đất: 940m2;
Cơ sở đào tạo tại số 179 phố Đội Cấn, phường Ngọc Hà, thành phố Hà Nội diện tích đất: 246m2;
Cơ sở đào tạo tại lô TTDT 2&3 Khu Giáo dục và Đào tạo - Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, xã Thạch Thất, thành phố Hà Nội có diện tích: 28.108m2.
Cơ sở đào tạo tại B2/1A đường 385, phường Tăng Nhơn Phú, thành phố Hồ Chí Minh (phân hiệu Học viện Tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh) có diện tích đất: 39.576 m2.
Tổng diện tích đất hiện có của học viện là 206.603m².
Như vậy, tại thời điểm hiện tại học viện cơ bản đáp ứng được yêu cầu về diện tích đất tối thiểu (206.603/22.800=9,06m2/sinh viên) theo quy định tại Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT. Trong những năm tới học viện sẽ tiếp tục đề nghị Bộ Tài chính và các cơ quan, ban ngành liên quan để bố trí thêm đất tại khu vực Hòa Lạc, tỉnh Hưng Yên và một số vị trí khác. Do đó, Học viện Tài chính tin tưởng đến năm 2030 diện tích đất thuộc sở hữu của học viện sẽ đạt và vượt tiêu chí quy định về diện tích đất tối thiểu tại Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT.
Tỷ lệ nhập học trung bình 3 năm giảm, tỷ số tăng giảm quy mô đào tạo 3 năm tăng mạnh
Theo bảng các chỉ số đánh giá về tuyển sinh và đào tạo, tỷ lệ nhập học trung bình 3 năm của trường năm 2023 là 97,8%. Tuy nhiên, năm 2024 tỷ lệ này giảm còn 90,1%. Trong khi đó, tỷ số quy mô đào tạo 3 năm tăng mạnh từ 8,3% (năm 2023) lên 59,9% (năm 2024), tương đương tăng 51,6%.
Nhà trường cho biết, Học viện Tài chính triển khai tuyển sinh nhiều hệ đào tạo (đại học chính quy, liên thông, văn bằng hai, từ xa, tại chức, cao học, nghiên cứu sinh ...). Trong đó, với uy tín và thương hiệu của học viện những hệ đào tạo đại học, cao học, nghiên cứu sinh đều có số lượng thí sinh đăng ký cao, tỷ lệ nhập học cao (ví dụ: hệ đại học chính quy năm 2024, tỷ lệ nhập học: 101,7%).
Một số hệ đào tạo dần trở nên kém sức hút hơn và bị cạnh tranh tuyển sinh mạnh mẽ như: Tại chức, văn bằng 2 chính quy... số lượng thí sinh đăng ký và trúng tuyển ít hơn so với năng lực đào tạo và chỉ tiêu đăng ký. Do vậy, tỷ lệ nhập học tính chung cho tất cả các hệ có sự sụt giảm so với năm 2023.
Thứ hai, học viện tuân thủ nghiêm các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo về xác định chỉ tiêu tuyển sinh, đăng ký chỉ tiêu tuyển sinh và báo cáo chỉ tiêu tuyển sinh của các hệ đào tạo đầy đủ. Do vậy, dù số lượng đăng ký của nhiều chương trình, hệ đào tạo cao hơn nhiều so với chỉ tiêu đăng ký nhưng học viện vẫn tuân thủ xét tuyển đúng chỉ tiêu, không điều chuyển chỉ tiêu các hệ.
Ngoài ra, học viện tuân thủ việc xác định năng lực đào tạo làm cơ sở xác định đúng chỉ tiêu đào tạo của học viện theo đúng quy chế tuyển sinh do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành.
Về quy mô đào tạo, năm báo cáo là năm 2024, chỉ tiêu quy mô đào tạo bình quân tăng 59,9% so với kỳ so sánh (quy mô đào tạo bình quân 3 năm trước đó). Giai đoạn 2022 - 2024, học viện được đầu tư trang bị nhiều cơ sở nhà đất, cùng với đó là sự gia tăng đội ngũ giảng viên có học hàm, học vị do vậy gia tăng năng lực đào tạo, trên cơ sở đó tăng chỉ tiêu tuyển sinh.
Thêm vào đó từ năm 2022, học viện triển khai chương trình đào tạo từ xa đáp ứng nhu cầu xã hội, được người học đánh giá cao. Do vậy, quy mô tuyển sinh của chương trình cũng tăng dần qua các năm. Các chương trình thạc sĩ, nghiên cứu sinh cũng dần được mở rộng.
Chỉ tiêu về tỷ lệ nhập học trung bình 3 năm xác định trên cơ sở số nhập học so với số chỉ tiêu. Còn chỉ tiêu tăng giảm quy mô nhập học lại được xác định trên cơ sở quy mô đào tạo bình quân kỳ báo cáo so với quy mô đào tạo bình quân kỳ so sánh. Do vậy, hai chỉ tiêu này không hoàn toàn có mối quan hệ thuận chiều. Và biến động của các chỉ tiêu thời gian qua không mâu thuẫn về mặt số liệu.
Chỉ số tăng trưởng bền vững năm 2024 giảm 3,49% so với năm 2023
Tại bảng các chỉ số đánh giá về tài chính cho thấy, chỉ số tăng trưởng bền vững của trường năm 2024 là 5,39% (giảm 3,49% so với năm 2023).
Tiêu chí 4.2, Tiêu chuẩn 4, Thông tư 01 quy định: "Chỉ số tăng trưởng bền vững, được xác định bằng trung bình cộng tốc độ tăng tổng thu và tốc độ tăng phần thu ngoài học phí, ngoài ngân sách Nhà nước/nhà đầu tư hỗ trợ chi thường xuyên trong 3 năm gần nhất, không âm".
Chia sẻ về nguyên nhân chỉ số tăng trưởng bền vững giảm, đại diện Học viện Tài chính cho biết: "Tuyển sinh hàng năm của nhà trường là 4.200 sinh viên. Tuy nhiên, năm 2021, với chỉ tiêu tuyển sinh là 4.000 sinh viên và đã trúng tuyển 4.403 sinh viên (vượt chỉ tiêu đề ra hơn 10%) nên ảnh hưởng chỉ tiêu tuyển sinh năm tiếp theo là năm 2022, phải giảm trừ do vượt quá chỉ tiêu đề ra nên chỉ tiêu tuyển sinh năm 2022 là 3.800 sinh viên.
Đồng thời, số sinh viên tốt nghiệp ra trường nhiều hơn trong năm 2024 so với năm 2023 ảnh hưởng đến nguồn thu sự nghiệp, cụ thể là thu học phí từ sinh viên của nhà trường trong năm 2024 ít nhiều ảnh hưởng đến chỉ số tăng trưởng nguồn thu bền vững của trường năm 2024.
Mặc dù vậy, nguồn thu sự nghiệp nhà trường luôn tăng, ổn định và gia tăng hàng năm. Năm 2023 tăng 81 tỷ đồng so với năm 2022. Năm 2024 tăng 89 tỷ đồng so với năm 2023. Dự kiến năm 2025 tăng 115 tỷ đồng so với năm 2024.
Đại diện học viện cũng cho biết thêm, do chỉ tiêu tuyển sinh biến động, do mở chương trình đào tạo mới, ngành mới phù hợp với định hướng của Đảng, Nhà nước và thị trường lao động trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 nên dự kiến năm 2025 số sinh viên của trường tăng từ 4.500 (năm 2024) lên 6.000 sinh viên năm 2025.