Kỳ thi Olympic Vật lý Quốc tế lần thứ 55 được tổ chức tại Cộng hòa Pháp từ ngày 17/7/2025 đến hết ngày 25/7/2025, với sự tham gia của 94 đoàn (trong đó có 5 đoàn quan sát viên) đến từ 94 quốc gia và vùng lãnh thổ, với 406 thí sinh dự thi. Kì thi IPhO 2025 gồm 2 ngày thi chính thức: một ngày thi lý thuyết và một ngày thi thực nghiệm, mỗi bài thi có thời lượng làm bài là 5 giờ.
Trong đó, Nguyễn Thế Quân - học sinh Trường Trung học phổ thông Chuyên Phan Bội Châu (tỉnh Nghệ An) đã xuất sắc giành Huy chương Vàng cuộc thi Olympic Vật lý Quốc tế (IPhO) năm 2025 được tổ chức tại nước Cộng hòa Pháp.
Đây là tấm huy chương Vàng duy nhất của đoàn Việt Nam trong Kỳ thi năm nay. Trước đó, trong năm học này, Thế Quân từng đạt giải Nhất học sinh giỏi quốc gia môn Vật lý và Huy chương Vàng tại Kỳ thi Olympic Vật lý Châu Á-Thái Bình Dương. Khi đang học lớp 11, nam sinh từng đạt Huy chương Đồng ở Kỳ thi Olympic Vật lý châu Á.
Ngoài ra, Quân còn sở hữu loạt thành tích ấn tượng như: 12 năm liên tục học sinh xuất sắc; học sinh giỏi cấp thành phố năm lớp 5; học sinh giỏi tỉnh năm lớp 9; Huy chương tài năng toán học Việt Nam năm lớp 5 và năm lớp 7; giải Nhất học sinh giỏi Quốc gia 2 năm liền năm 2024 và 2025; Huy chương Vàng Khoa học tự nhiên Quốc gia, môn vật lý năm 2023;...
Nam sinh xứ Nghệ đạt số điểm cao và xếp thứ 2 thế giới ở phần thi thực nghiệm
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Thế Quân cho biết: “Ngay từ những năm trung học cơ sở, em từng là thành viên đội tuyển Toán của trường. Tuy nhiên, sau một thời gian theo đuổi, em nhận ra môn Toán có sự cạnh tranh rất lớn nên em quyết định chuyển hướng sang Vật lý.
Ban đầu, em học Vật lý như một môn học thông thường, nhưng khi bắt đầu tìm hiểu sâu vào môn này, em phát hiện ra sự hấp dẫn đặc biệt mà môn học mang lại.
Với em, Vật lý không chỉ đơn thuần là lý thuyết hay các công thức khô khan, mà là một thế giới sinh động, liên quan chặt chẽ với đời sống thường nhật. Em nhận ra Vật lý giúp em nhìn thấy thế giới theo cách logic và thực tế hơn. Từ những chuyển động đơn giản cho đến các hiện tượng phức tạp trong tự nhiên, tất cả đều có thể soi chiếu qua lăng kính Vật lý.
Chính sự gắn bó ấy đã nuôi dưỡng trong em tình yêu đặc biệt với Vật lý. Em bắt đầu tham gia các kỳ thi học sinh giỏi và gặt hái được một số thành tích. Những trải nghiệm ấy trở thành nền tảng vững chắc, thôi thúc em nỗ lực theo đuổi giấc mơ lớn hơn là được tham gia kỳ thi Olympic Vật lý quốc tế”.
Theo Quân, trong suốt quá trình học tập và tham gia kỳ thi, bản thân may mắn nhận được sự đồng hành tận tâm của thầy chủ nhiệm Lê Xuân Bảo, người đã theo sát, hỗ trợ và động viên em từ những ngày đầu định hướng chuyên sâu vào Vật lý. Bên cạnh đó, những tấm gương truyền cảm hứng như anh Nguyễn Tất Nghĩa, cựu thành viên đội tuyển Olympic Vật lý quốc tế của Việt Nam, hay nhà khoa học thiên tài Stephen Hawking cũng trở thành động lực để Quân không ngừng nỗ lực vươn lên.
Trước khi bước vào kỳ thi chính thức, Quân đã tham gia khóa huấn luyện kéo dài 1,5 tháng do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức. Tại đây, em được học tập dưới sự hướng dẫn trực tiếp của các giáo sư hàng đầu đến từ Khoa Vật lý, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Đây là môi trường học thuật chuyên sâu, giúp em củng cố kiến thức, rèn luyện tư duy và kỹ năng giải quyết vấn đề ở tầm quốc tế.
Ngoài ra, sự ủng hộ hết lòng từ gia đình, thầy cô và bạn bè cả về tinh thần lẫn vật chất cũng là chỗ dựa vững chắc, tiếp thêm niềm tin để Quân vững vàng bước ra sân chơi lớn của thế giới.
“Đến khi sang Pháp tham dự kỳ thi, em cảm thấy khá bất ngờ khi được rất nhiều người Việt đang sinh sống, học tập và làm việc tại đây động viên. Từ các anh chị sinh viên cho đến hướng dẫn viên đều đến cổ vũ và chúc mừng đoàn Việt Nam. Sự quan tâm, ủng hộ ấy khiến em cảm thấy ấm áp và thêm phần tự tin khi bước vào kỳ thi quan trọng.
Trong phần thi thực nghiệm, em đã đạt số điểm cao và xếp thứ 2 thế giới. Theo em, để làm tốt phần thi này, thí sinh cần có sự kết hợp giữa kỹ năng thao tác nhanh nhẹn, độ chính xác cao và khả năng giữ vững tâm lý trong suốt quá trình làm bài. Tâm lý ổn định là yếu tố then chốt giúp tránh mắc lỗi và xử lý tốt những tình huống bất ngờ có thể xảy ra trong phòng thi. Vì vậy, em cho rằng trước ngày thi, việc quan trọng không phải là dồn ép bản thân mà là giữ cho tinh thần thoải mái, tránh tạo áp lực không cần thiết, bởi lo lắng quá mức chỉ khiến mình mất tập trung và ảnh hưởng đến hiệu suất làm bài”, Quân chia sẻ.
Được biết, Thế Quân sinh ra trong gia đình có 3 anh em, Quân là anh cả. Bố của Quân là Nguyễn Thế Anh làm kỹ sư xây dựng (Ban quản lý dự án thành phố Vinh). Mẹ của em là Trần Thị Thanh Nhàn, cán bộ viên chức công tác tại Trường Đại học Vinh.
Ước mơ trở thành nhà nghiên cứu vật lý ứng dụng trong tương lai
Sau khi giành Huy chương Vàng Olympic Vật lý Quốc tế năm nay, Quân cho biết sẽ lựa chọn theo học ngành Vật lý tài năng tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. Trong 1-2 năm tới, Quân dự định sẽ tiếp tục nộp hồ sơ du học tại các trường đại học danh tiếng trên thế giới để có cơ hội học tập và nghiên cứu trong môi trường quốc tế.
“Em sẽ tiếp tục phấn đấu để đến gần hơn với ước mơ trở thành nhà nghiên cứu Vật lý ứng dụng, đi sâu vào những lĩnh vực như vi mạch, điện từ và từ học - những ngành có khả năng tạo ra tác động thực tiễn sâu rộng trong cuộc sống.
Đối với những bạn đang có niềm đam mê với môn Vật lý, các bạn nên giữ vững quyết tâm, xác định được hướng đi rõ ràng và học tập một cách thông minh. Đặc biệt, các bạn hãy chủ động hỏi thầy cô, trao đổi với bạn bè và biết khai thác tài liệu chính xác, đáng tin cậy.
Còn đối với em, niềm đam mê dành cho Vật lý không chỉ là niềm yêu thích những con số hay định luật, mà còn là khát vọng khám phá thế giới và mang kiến thức khoa học đóng góp cho cộng đồng, xã hội”, Quân bày tỏ.
Chị Trần Thanh Nhàn - mẹ của em Nguyễn Thế Quân chia sẻ: “Khi biết tin Thế Quân giành Huy chương Vàng Olympic Vật lý quốc tế năm 2025, cảm xúc đầu tiên trong tôi là niềm vui vỡ òa xen lẫn sự tự hào và biết ơn. Tôi cảm thấy rất may mắn khi con đã đạt được thành quả lớn lao sau một hành trình dài nỗ lực không ngừng nghỉ. Năm 2024, con từng giành Huy chương Đồng Olympic Vật lý châu Á. Hai năm lớp 11, 12 Quân đều đạt giải Nhất kỳ thi học sinh giỏi môn Vật lý cấp quốc gia.
Trong suốt quá trình học, điều khiến tôi yên tâm nhất ở Quân là sự tự giác và chủ động. Tôi hầu như không phải nhắc nhở hay thúc ép, bởi Quân luôn biết cách sắp xếp thời gian, tự lên kế hoạch học tập rõ ràng. Con tự tìm tài liệu, ôn luyện, và thậm chí còn viết những mục tiêu cụ thể ra giấy, dán lên tường để mỗi ngày đều được nhắc nhở và tiếp thêm động lực. Ngoài thời gian học, Quân đều chăm lo sức khoẻ tập thể dục bóng rổ và chạy đều đặn kể cả lúc ôn thi.
Quân còn là người sống có mục tiêu, lý tưởng rõ ràng và luôn quyết tâm đến cùng để đạt được điều mình mong muốn. Con rất cầu toàn, kỹ lưỡng trong mọi việc và chưa bao giờ bỏ dở điều gì khi đã đặt quyết tâm theo đuổi”.
Chị Nhàn cho biết, Quân may mắn được học tập trong môi trường có sự đồng hành tận tâm của các thầy cô giáo Trường Trung học phổ thông Chuyên Phan Bội Châu. Trong đó, thầy giáo chủ nhiệm Lê Xuân Bảo là người theo sát Quân trong suốt hành trình ôn luyện và thi đấu. Không chỉ đóng vai trò là người giảng dạy, thầy còn là chỗ dựa tinh thần lớn, luôn động viên, khích lệ để Quân giữ vững phong độ và sự tự tin trước mỗi kỳ thi quan trọng.
Bên cạnh đó, gia đình luôn đóng vai trò là hậu phương vững chắc để ủng hộ và đồng hành cùng con về mặt tinh thần. Việc học tập, ôn luyện, thi cử gần như Quân đều chủ động hoàn toàn. Gia đình chỉ đứng sau hỗ trợ, tạo điều kiện và tin tưởng vào mọi quyết định của con. Kể cả những lúc cần mua sách vở, tài liệu, Quân cũng tự tìm hiểu, lựa chọn rồi mới báo lại để gia đình hỗ trợ phần chi phí. Chính sự chủ động và tinh thần trách nhiệm ấy khiến gia đình cảm thấy yên tâm và tự hào.
“Theo tôi, điều khiến mọi người xung quanh yêu quý Quân không chỉ nằm ở thành tích học tập, mà còn ở lối sống và cách cư xử. Dù đạt được nhiều giải thưởng lớn, con luôn giữ thái độ khiêm tốn, không phô trương. Có lần tôi vui miệng kể với người quen về thành tích của con, Quân nhẹ nhàng nhắc rằng không nên khoe khoang.
Trong thời gian sắp tới, Quân đã chọn theo học ngành Vật lý tài năng tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. Trước mắt, Quân sẽ tập trung học tập trong nước, sau đó nếu có điều kiện thì sẽ đi du học để tiếp tục phát triển bản thân. Tôi hoàn toàn tôn trọng lựa chọn của con và luôn tin rằng, với sự tự giác và đam mê, Quân sẽ còn tiến xa hơn nữa.
Ngoài ra, tôi cũng rất biết ơn Trường Trung học phổ thông Chuyên Phan Bội Châu. Nhà trường và các thầy cô không chỉ dạy bảo tận tâm mà còn phát hiện, bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu. Các em luôn được tạo điều kiện tốt nhất để phát triển, đặc biệt là trên con đường thi quốc tế. Sự tận tâm, chuyên nghiệp và trách nhiệm của nhà trường đã góp phần rất lớn vào thành công của Quân hôm nay”, phụ huynh em Thế Quân bày tỏ.
