Xung quanh những thắc mắc của các nhà giáo về kinh phí bồi dưỡng chương trình 02 môn tích hợp bậc trung học cơ sở trong Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT và 2455/QĐ-BGDĐT ngày 21/7/2021, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục - Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, “nếu giáo viên được nhà trường cử đi học tập bồi dưỡng thì kinh phí do đơn vị cử đi bồi dưỡng chi trả.
Chỉ trong trường hợp, giáo viên tự đi bồi dưỡng theo nguyện vọng cá nhân hoặc những người có bằng đại học ngành khác muốn đi học để dự tuyển làm giáo viên thì mới phải tự chi trả kinh phí”. [1]
Băn khoăn về cách giải thích của Cục trưởng Cục Nhà giáo
Ngày 12/8/2021, trả lời Báo VietNamNet về việc giáo viên xôn xao trước thông tin phải tự trả kinh phí để theo học để lấy chứng chỉ tích hợp, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục giải thích “nhiều người nhầm lẫn” bởi các lí do sau đây.
 |
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa, nguồn: etep.moet.gov.vn. |
Thứ nhất, “đây là chương trình bồi dưỡng giáo viên hằng năm. Có thể gọi là chuẩn chung, giáo viên dạy môn nào sẽ có chuẩn bồi dưỡng của môn đó. Theo quy định của Luật Viên chức, mỗi năm, giáo viên đều có khoảng thời gian nhất định để tham gia đào tạo, bồi dưỡng.
Những mô-đun này cho những người mới bắt đầu. Sau khi học xong các mô-đun này, ở các năm tiếp theo, giáo viên sẽ chỉ phải tham gia đào tạo theo hướng cập nhật những điểm mới mà thôi”.
Cá nhân người viết cho rằng, nội dung này không liên quan đến những thắc mắc của giáo viên về việc phải đóng tiền học chứng chỉ tích hợp, chứ không phải chuyện bồi dưỡng các mô-đun. Bởi Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT hướng dẫn kinh phí bồi dưỡng giáo viên từ 3 nguồn, trong đó có nguồn do người học tự đóng góp.
Thứ hai, “riêng với lớp 6 năm nay, Bộ Giáo dục đã có khóa tập huấn riêng về việc dạy học, thay đổi sách giáo khoa mới. Sau khi sách giáo khoa được nghiệm thu, các nhà xuất bản cũng tổ chức tập huấn cho giáo viên.
Có thể các giáo viên khối lớp 6 năm nay sẽ cập nhật chương trình bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở này sau. Chứ giờ vừa ban hành làm sao đủ 3 tháng mà chuẩn bị kịp cho năm học mới. Đây chỉ là chương trình bồi dưỡng giáo viên hằng năm, không phải ngay cho số giáo viên dạy lớp 6 năm học này”.
Là một nhà giáo đang đứng lớp và tham gia các khóa tập huấn chương trình phổ thông mới, người viết thấy rằng, khóa tập huấn riêng về dạy học (tích hợp), cho đến thời điểm này giáo viên chưa được học. Còn chương trình bồi dưỡng giáo viên trung học (9 mô-đun) là tập huấn đơn môn – khác với tích hợp.
Điều đáng quan tâm là, giáo viên dạy khối 6 năm nay có thể không cần phải bồi dưỡng chương trình vì thời gian không còn nữa? Vậy thì, môn ai người đó dạy, mặc dù tên gọi 2 môn học mới là Khoa học tự nhiên, Lịch sử và Địa lí. Còn các chủ đề tích hợp của môn Khoa học tự nhiên thì các giáo viên vẫn phải dạy chung.
Thứ ba, “mọi việc vẫn đang tiến hành theo lộ trình. Khoảng 4 năm nữa, các trường sư phạm sẽ có lứa sinh viên tốt nghiệp đầu tiên là giáo viên dạy tích hợp liên môn. Còn hiện nay, giáo viên Địa lý sẽ được bồi dưỡng kiến thức Lịch sử để có thể dạy được và ngược lại. Ở đâu, chất lượng không đáp ứng được thì buộc phải phân 2 giáo viên của 2 môn học để cùng dạy tích hợp”.
Như thế, phải mất 4 năm sau kể từ năm học 2021-2022 thì mới có giáo viên dạy tích hợp bài bản, còn bây giờ dạy học chương trình mới chỉ là “chữa cháy”. Nhà trường cứ phân công giáo viên giảng dạy sao cho phù hợp với tình hình đơn vị, nếu chất lượng dạy học không đảm bảo thì phân 2 giáo viên của 2 môn học để cùng dạy tích hợp – sao tôi nghe cứ thấy giải thích của Cục trưởng nó cứ luẩn quẩn, rối rắm thế nào ấy.
Hơn nữa, sau khi "lứa sinh viên tốt nghiệp đầu tiên là giáo viên dạy tích hợp liên môn ra trường", thì số phận của rất nhiều giáo viên 5 môn (Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý) đang giảng dạy bậc trung học cơ sở sẽ đi đâu, về đâu?
Dạy học tích hợp kiểu “bắc nước đuổi gà”
Ngày 21/7/2021, Bộ Giáo dục và Đào tạo ra Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT ban hành Chương trình bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở dạy môn Khoa học tự nhiên và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT ban hành Chương trình bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở dạy môn Lịch sử và Địa lý. Theo các quyết định này, thời gian bồi dưỡng là 3 tháng.
Chẳng hạn như, với chương trình bồi dưỡng giáo viên dạy môn Lịch sử và Địa lý, việc bồi dưỡng có thể được thực hiện theo 1 trong 2 phương án: học tập trung, liên tục (có thể học vào kỳ nghỉ hè hoặc mỗi tháng một đợt từ 3 đến 4 ngày vào cuối tuần); theo hình thức tích lũy tín chỉ. Người học chỉ hoàn thành chương trình bồi dưỡng sau khi tích lũy đủ số tín chỉ quy định.
Theo quy định tại Điều 5 Thông tư 28/2009/TT-BGDĐT được sửa đổi bởi Thông tư 15/2017/TT-BGDĐT thì thời gian nghỉ hè của giáo viên là 02 tháng. Nhưng trong 2 tháng này giáo viên cũng khó được nghỉ trọn vẹn để tham gia học chứng chỉ tích hợp. Giáo viên còn phải tập huấn chuyên môn nghiệp vụ, học chính trị hè, tham gia công tác tuyển sinh 10 (coi thi, chấm thi)…
Còn phương án học mỗi tháng một đợt từ 3 đến 4 ngày vào cuối tuần cũng khó khả thi, bởi giáo viên dạy học cả tuần ít nhất 19 tiết, rất mệt mỏi, cần có thời gian nghỉ ngơi để tái tạo sức lao động. Chưa kể, việc dạy và học bồi dưỡng liên tục như thế thì giáo viên lấy đâu ra thời gian để lo cho gia đình?
Cho dù giáo viên học theo hình thức tích lũy tín chỉ cũng cần phải có thời gian học theo thời khóa biểu của cơ sở đào tạo, không phải cứ rảnh là học thì tích lũy được. Hơn nữa, học theo tín chỉ, giáo viên được phép kéo dài thời gian học (hơn 3 tháng), khó hoàn thành bồi dưỡng theo quy định.
Có thể nhận thấy, năm học 2021-2022, giáo viên không thể bồi dưỡng theo tiến độ để dạy học tích hợp, quỹ thời gian còn lại rất ít. Vậy nên, việc dạy 2 môn tích hợp khó tránh khỏi kiểu “cưỡi ngựa xem hoa”.
Nhìn chung, người viết nhận thấy vấn đề sau khi Bộ Giáo dục ban hành một số văn bản thì giáo viên đều dấy lên những lo ngại vì những chỉ đạo thiếu tường minh không chỉ diễn ra một lần. Ví như Công văn 5512/BGDĐT-GDTrH về xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường hay việc yêu cầu giáo viên viết phiếu nhận xét trong sổ theo dõi, học bạ cho học sinh… là những minh chứng sống.
Thiết nghĩ, đã đến lúc Bộ Giáo dục và Đào tạo cần phải rà soát lại đội ngũ tham mưu ở các cục, vụ cũng như các cá nhân tham mưu những văn bản này để tránh lỗi sai sót để rồi sau đó lại phải loay hoay giải thích.
Cách giải thích như của Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục cũng không khác cách giải thích về "thư công tác" liên quan đến mẫu giáo án theo Công văn 5512/BGDĐT-GDTrH của Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học. Là một nhà giáo đang đứng lớp mà còn "hiểu lầm", "hiểu chưa đúng" văn bản của Bộ như lời giải thích của Cục trưởng, càng nghe, nhà giáo như tôi càng cảm thấy hoang mang.
Tài liệu tham khảo:
https://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/thuc-hu-thong-tin-giao-vien-phai-dong-tien-hoc-boi-duong-day-tich-hop-758262.html
https://giaoduc.net.vn/giao-duc-24h/xin-bo-dung-de-giao-vien-bi-tan-thu-tien-hoc-chung-chi-boi-duong-mon-tich-hop-post220052.gd
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
