Theo phương án tổ chức kỳ thi và xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông từ năm 2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố, thí sinh sẽ thi 4 môn gồm 2 môn bắt buộc (Ngữ văn, Toán) và hai môn tự chọn trong số các môn Ngoại ngữ, Lịch sử, Địa lý, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ. Như vậy, thí sinh sẽ có 36 cách chọn môn thi tốt nghiệp trung học phổ thông.
Với phương án trên, các trường trung học phổ thông cần thay đổi cách kiểm tra, đánh giá, ôn tập phù hợp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh bước vào kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2025.
Quá ít học sinh chọn thi môn Công nghệ, Tin học dẫn đến khó khăn trong tổ chức lớp
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Hữu Văn Quyền, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Nguyễn Thị Minh Khai (huyện Phú Tân, tỉnh Cà Mau) cho rằng việc có 36 tổ hợp môn thi tốt nghiệp trung học phổ thông giúp học sinh có nhiều phương án lựa chọn tổ hợp để thi tốt nghiệp. Tuy nhiên, sự đa dạng này cũng gây khó khăn trong việc sắp xếp và tổ chức giảng dạy tại trường, nhất là việc ôn tập cho học sinh.
Bên cạnh đó, điều này cũng làm nhiều phụ huynh lúng túng trong việc tư vấn và hỗ trợ học sinh lựa chọn tổ hợp môn học cũng như tổ hợp môn thi phù hợp với năng lực và định hướng nghề nghiệp. Đáng chú ý, 2 môn thi mới là Tin học và Công nghệ ghi nhận số lượng học sinh tại trường đăng ký ôn tập rất ít (5 học sinh đăng ký môn Tin học, không có học sinh đăng ký môn Công nghệ). Nếu tổ chức lớp ôn tập riêng cho các môn này, số lượng học sinh quá ít khiến việc sắp xếp giáo viên và lịch học trở nên khó khăn và thiếu hiệu quả.
Mặt khác, nếu không tổ chức, học sinh lại không có điều kiện ôn tập kỹ lưỡng, ảnh hưởng đến sự chuẩn bị của các em cho kỳ thi tốt nghiệp sắp tới. Thực tế này đòi hỏi nhà trường phải tìm ra giải pháp linh hoạt, vừa đảm bảo hỗ trợ học sinh hiệu quả, vừa đáp ứng yêu cầu kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2025.
Trong khi đó, thầy Lê Thái Phi, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Nguyễn Trung Thiên (huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh) cho biết tại trường, chỉ có một số học sinh đăng ký thi môn Tin học, trong khi đó, không có học sinh đăng ký thi môn Công nghệ. Với 36 tổ hợp môn thi hiện nay đã tạo ra không ít thách thức cho nhà trường trong việc bố trí lớp học và tổ chức ôn tập.
Tại Trường Trung học phổ thông Nguyễn Trung Thiên có 12 lớp học chính khóa, việc chia nhỏ ra để ôn tập cho 36 tổ hợp khác nhau là điều rất khó khăn. Vì thế, nhà trường ưu tiên định hướng cho học sinh theo học các tổ hợp phổ biến hơn để tận dụng giáo viên có kinh nghiệm giảng dạy, ôn thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Đồng thời, nhà trường cũng cân nhắc kỹ về sở trường và nguyện vọng của từng học sinh nhằm đảm bảo chất lượng học tập và phù hợp với năng lực của các em.
Thầy Lê Thái Phi, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Nguyễn Trung Thiên. (Ảnh NVCC)
Nhiều kỳ thi riêng khiến học sinh hoang mang khi lựa chọn phương án vào đại học
Bên cạnh đó, theo thầy Phi, mặc dù Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố phương án tổ chức kỳ thi và xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 nhưng đa số các trường đại học, cao đẳng chưa công bố tổ hợp xét tuyển. Điều này khiến học sinh hoang mang trong việc lựa chọn ngành học, trường học phù hợp với bản thân. Ngoài ra, nhà trường và phụ huynh cũng gặp khó khăn trong việc định hướng, tư vấn nghề nghiệp cho các em.
Cùng bàn về vấn đề này, thầy Cao Thanh Bảo, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Hà Huy Tập (thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An) cho biết hiện tại, học sinh đã gần kết thúc chương trình học kỳ I của lớp 12, nhưng nhiều trường đại học, cao đẳng vẫn chưa công bố đề án tuyển sinh năm 2025 khiến học sinh mông lung trong định hướng học tập. Để học sinh có định hướng rõ ràng trong việc lựa chọn tổ hợp, ngành học, các trường đại, cao đẳng học cần có kế hoạch tuyển sinh rõ ràng ngay từ đầu năm học. Việc các trường đại học, cao đẳng thông báo sớm phương thức xét tuyển là điều kiện thuận lợi để các trường trung học phổ thông có cơ sở xây dựng tổ hợp môn học phù hợp cho học sinh từ sớm.
Ngoài ra, theo đánh giá của thầy Bảo, việc có quá nhiều kỳ thi đánh giá tư duy, đánh giá năng lực khiến nhiều học sinh bị phân tâm khi ôn tập. Thầy Lê Thái Phi cho biết, hiện tại, nhiều trường đại học, cao đẳng chủ yếu tuyển sinh dựa vào kỳ thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy và các hình thức khác, trong khi tỷ lệ tuyển sinh dựa vào kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông lại thấp.
Do đó, học sinh đang trong tình trạng phân vân giữa việc ôn tập cho kỳ thi tốt nghiệp và chuẩn bị cho các kỳ thi đánh giá tư duy, đánh giá năng lực. Đặc biệt, học sinh ở vùng nông thôn vẫn còn khó khăn trong việc tiếp cận thông tin và các cơ hội học tập, khiến cho các em càng thêm lo lắng.
Các trường điều chỉnh lịch dạy và học phù hợp với nhu cầu học tập của học sinh
Để chuẩn bị tốt cho kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025, các trường đã linh hoạt điều chỉnh lịch dạy học, ôn tập cũng như công tác hướng nghiệp cho học sinh.
Thầy Cao Thanh Bảo chia sẻ, ngay khi tổ chức tuyển sinh vào lớp 10, cán bộ tuyển sinh nhà trường đã có tư vấn trực tiếp cho từng cặp “phụ huynh - học sinh” để làm phiếu đăng ký xét tuyển vào trường với 2 nguyện vọng xác định theo tổ hợp môn học lựa chọn. Trong đó có 3 căn cứ quan trọng: một là tố chất học sinh, hai là điều kiện gia đình, ba là định hướng nghề sau này của học sinh. Trong quá trình học tập và ôn thi, nhà trường cho phép học sinh được làm đơn xin đổi tổ hợp môn học nếu có nguyện vọng chính đáng.
Để đáp ứng nhu cầu học và thi của học sinh, nhà trường tập trung ôn tập theo hai nhóm chính: nhóm học sinh thiên về các môn khoa học tự nhiên và nhóm học sinh thiên về các môn khoa học xã hội. Điều này vừa hỗ trợ các em chuẩn bị cho kỳ thi đánh giá năng lực, vừa giúp các em ôn tập cho kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Song song với đó, 2 môn Tin học và Công nghệ có ít học sinh đăng ký, nhà trường vẫn xây dựng kế hoạch ôn thi phù hợp cho 2 môn học này trong thời gian học chính khóa.
Chia sẻ về công tác giảng dạy và ôn tập tại trường, thầy Lê Thái Phi cho biết Trường Trung học phổ thông Nguyễn Trung Thiên đã tiến hành khảo sát đánh giá năng lực học sinh từ cuối năm lớp 11. Căn cứ vào kết quả khảo sát và sở trường của học sinh, nhà trường tổ chức cho các em đăng ký tổ hợp môn học lần thứ nhất. Sau khi thu thập dữ liệu đăng ký, nhà trường sẽ xem xét số lượng học sinh đăng ký cho từng tổ hợp để phân bổ lớp học, giáo viên cho phù hợp.
Đầu năm lớp 12, nhà trường tiếp tục tư vấn cho học sinh và tổ chức kỳ thi đánh giá để các em có cơ hội chuyển đổi môn học phù hợp hơn với năng lực và định hướng cá nhân. Để đảm bảo chất lượng giảng dạy, nhà trường phân công giáo viên dựa trên việc nghiên cứu các đề thi tham khảo và ma trận đề thi do Bộ Giáo dục và Đào tạo cung cấp.
Về lịch dạy và học, nhà trường đảm bảo tuân thủ chương trình chính khóa theo quy định. Vào buổi chiều, trường tổ chức các lớp học bổ trợ theo tổ hợp môn thi mà học sinh đã đăng ký nhằm giúp các em củng cố kiến thức. Do những thay đổi trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2025, nhà trường tăng từ 12-15 lớp ôn tập, đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của học sinh.
Trong khi đó, thầy Hữu Văn Quyền cho hay nhà trường đã áp dụng một số biện pháp để hỗ trợ học sinh lựa chọn tổ hợp môn thi phù hợp với năng lực và định hướng của bản thân học sinh, cụ thể:
Trường Trung học phổ thông Nguyễn Thị Minh Khai đã có kế hoạch hướng nghiệp giúp học sinh có khả năng đánh giá bản thân để chọn ngành, nghề phù hợp. Nhà trường tiếp cận học sinh cuối cấp trung học cơ sở, thông báo cho học sinh về cơ cấu môn học cấp trung học phổ thông, hình thức thi tuyển vào lớp 10 và sơ lược và kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông để học sinh và phụ huynh có cái nhìn tổng quan từ sớm.
Với học sinh đang học tập tại trường, nhà trường công bố hình thức tổ chức lớp theo nhóm môn học, bố trí lại lớp học khi học sinh có nhu cầu chuyển lớp để phù hợp với năng lực của từng em. Nhà trường cũng đẩy mạnh công tác hướng dẫn phương án tổ chức thi và xét công nhận tốt nghiệp năm 2025 thông qua nhiều hoạt động như các hoạt động dưới cờ, hoạt động trải nghiệm, hoạt động ngoại khóa, tọa đàm,….
Bên cạnh đó, nhà trường phối hợp với các trường cao đẳng, đại học, các công ty tư vấn nghề nghiệp để tổ chức hướng nghiệp cho học sinh. Ngoài ra, nhà trường tổ chức tuyên truyền, phổ biến cho phụ huynh, học sinh biết được chủ trương đổi mới trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông bằng nhiều hình thức (như qua ứng dụng Zalo, Facebook, đối thoại trực tiếp,...).
Dựa trên kết quả học tập cấp trung học phổ thông, nhà trường đã phối hợp cùng giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn và tổ công tác xã hội để tư vấn cho học sinh trong việc lựa chọn tổ hợp môn học. Thông qua buổi tư vấn, nhà trường giúp học sinh chọn những môn học phù hợp với năng lực và định hướng nghề nghiệp của bản thân, đồng thời giải quyết các khó khăn mà từng học sinh gặp phải.
