Ở thời điểm hiện tại, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam là nhà xuất bản duy nhất đã biên soạn và được phê duyệt đưa vào sử dụng đầy đủ sách giáo khoa tất cả các môn học và hoạt động giáo dục theo thiết kế của Chương trình GDPT 2018, trong đó có 2 bộ sách giáo khoa Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạo.
Các bộ sách giáo khoa Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạo của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đang được giáo viên, học sinh tin tưởng lựa chọn rộng rãi trên cả nước do chất lượng đồng đều, bám sát yêu cầu chương trình, bảo đảm tính khoa học, tính sư phạm và tính phù hợp với tâm lí lứa tuổi. Đặc biệt, các bộ sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam có sự kế thừa những tinh hoa của các thế hệ sách trước, đồng thời cập nhật những kiến thức mới, phương pháp dạy học tiên tiến.
Cấu trúc các bài học được sắp xếp logic, phù hợp với khả năng tiếp nhận của học sinh
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Hứa Văn Thiện - giáo viên Trường Tiểu học Nguyễn Huệ (xã Đắk Wil, tỉnh Lâm Đồng) cho biết, từ năm 2020 đến nay, nhà trường đang sử dụng bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạo của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Thực tiễn giảng dạy cho thấy, bộ sách giáo khoa này đã phát huy nhiều ưu điểm, hỗ trợ đáng kể cho cả giáo viên và học sinh trong quá trình dạy học.
Theo thầy Thiện, điểm mạnh của bộ sách giáo khoa này nằm ở cấu trúc các bài học được sắp xếp logic, phù hợp với khả năng tiếp nhận của học sinh. Ngôn ngữ sử dụng trong sách gần gũi, giàu tính thực tiễn, đi kèm hình ảnh minh họa sinh động, giúp học sinh tiểu học dễ dàng tiếp thu kiến thức. Những ví dụ gắn liền với đời sống cũng khơi gợi hứng thú cho học sinh, tạo cảm giác học nhẹ nhàng, tự nhiên hơn.
Đặc biệt, sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam luôn bám sát định hướng đổi mới của chương trình mới, bảo đảm tính khoa học và cập nhật, đồng thời vẫn chú trọng đến sự hấp dẫn, trực quan. Đây là yếu tố quan trọng giúp học sinh không chỉ nắm kiến thức cơ bản mà còn rèn luyện được năng lực tư duy, giải quyết vấn đề ngay trong các bài học.
“Tuy nhiên, qua thực tế triển khai, tôi cho rằng vẫn còn điểm cần điều chỉnh, nhất là ở môn Tin học. Trong đó, thời lượng dành cho phần thực hành vẫn chưa thật sự cân bằng với lý thuyết.
Với một tiết học ở bậc tiểu học chỉ kéo dài 35 phút, khi giáo viên giao nhiệm vụ rồi học sinh bắt đầu thao tác thì thời gian còn lại thường quá ngắn. Lớp học lại đông, nên giáo viên khó có thể theo sát, hỗ trợ kịp thời từng học sinh. Điều này khiến nhiều em chưa nắm bắt đầy đủ kiến thức, trong khi môn Tin học vốn cần nhiều thực hành trực tiếp trên máy tính.
Do vậy, nếu môn học này có thể điều chỉnh cân đối giữa phần lý thuyết để dành thêm thời gian cho các hoạt động thực hành thì học sinh sẽ chủ động, hứng thú hơn”, thầy Thiện nêu quan điểm.
Cùng bàn vấn đề này, thầy Chẩu Văn Trường - Giáo viên dạy Tin học, Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Trương Định (xã Đắk Ơ, tỉnh Đồng Nai) nhận định, trong quá trình đổi mới giáo dục, việc lựa chọn và sử dụng bộ sách giáo khoa phù hợp đóng vai trò vô cùng quan trọng, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giảng dạy của giáo viên mà còn quyết định khả năng tiếp thu kiến thức của học sinh.
Hiện nay, nhà trường đang sử dụng bộ sách Chân trời sáng tạo của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Theo thầy Trường, ưu điểm nổi bật đầu tiên của bộ sách này chính là cách sắp xếp kiến thức rất logic, mạch lạc. Các bài học được thiết kế với cấu trúc rõ ràng, có sự liên kết chặt chẽ giữa các phần, giúp học sinh tiếp cận nội dung một cách tự nhiên, dễ theo dõi, tránh tình trạng rời rạc hay quá tải. Sự logic ấy không chỉ hỗ trợ giáo viên trong quá trình truyền đạt mà còn tạo điều kiện cho học sinh, nhất là ở bậc tiểu học, có thể hình thành tư duy khoa học từ những bước khởi đầu.
Bên cạnh đó, hệ thống hình ảnh minh họa trong sách được thể hiện công phu, rõ nét, sinh động, góp phần làm cho kiến thức trở nên gần gũi, dễ hiểu. Với học sinh tiểu học, thị giác và khả năng ghi nhớ qua hình ảnh là yếu tố quan trọng, bởi vậy việc sách sử dụng nhiều minh họa đẹp, giàu tính trực quan đã giúp các em tiếp thu bài nhanh hơn, hứng thú hơn.
“Đặc biệt, các bức tranh, sơ đồ, biểu tượng trong sách không chỉ dừng ở vai trò minh họa, mà còn được xây dựng như một phần kiến thức, có tính định hướng, giúp học sinh liên hệ thực tế. Điều này làm cho việc học không khô khan, mà trái lại trở nên sinh động, gắn với đời sống xung quanh.
So với một số bộ sách khác, bài tập trong bộ Chân trời sáng tạo vừa sức, dễ hiểu nhưng mang tính thực tiễn cao. Cách đặt vấn đề, cách xây dựng tình huống học tập đều gần gũi với cuộc sống hằng ngày của học sinh, từ đó tạo điều kiện để các em vận dụng kiến thức vào thực tế. Đây là yếu tố rất quan trọng trong bối cảnh giáo dục hiện nay đang hướng tới phát triển năng lực thay vì chỉ truyền thụ lý thuyết.
Với những học sinh vùng biên giới - nơi điều kiện học tập còn nhiều hạn chế thì sự gần gũi, đơn giản và thiết thực ấy lại càng có ý nghĩa, bởi nó giúp các em không thấy khó khăn khi tiếp cận kiến thức mới”, thầy Trường thông tin.
Kỳ vọng bộ sách tiếp tục góp phần nâng cao chất lượng dạy và học trên cả nước
Ở góc độ tiếp nhận kiến thức, thầy Thiện bày tỏ, phần lớn học sinh dễ dàng nắm bắt chương trình học nhờ ngôn ngữ đơn giản, rõ ràng. Tuy đôi khi vẫn có một số nội dung mang tính liên kết kiến thức phức tạp, song với sự linh hoạt của thầy cô trong giảng giải, học sinh vẫn theo kịp và đạt hiệu quả học tập tốt.
“Nhìn chung, bộ sách của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam được đánh giá cao về sự khoa học, tính cập nhật và khả năng hỗ trợ thực tế trong giảng dạy. Dù còn những điểm cần điều chỉnh như tăng thời lượng thực hành để phù hợp hơn với đặc thù một số môn, nhưng rõ ràng, sách đã góp phần quan trọng vào việc hiện thực hóa tinh thần của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Trong đó, bộ sách góp phần phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh thông qua học tập chủ động, trải nghiệm và sáng tạo.
Với những ưu điểm đã được kiểm chứng qua nhiều năm triển khai, tôi tin tưởng rằng bộ sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam tiếp tục là lựa chọn đáng tin cậy, đồng hành cùng thầy và trò trong công cuộc đổi mới giáo dục”, thầy Thiện nhấn mạnh.
Đồng quan điểm trên, thầy Trường cho biết, hiện tại nhà trường thống nhất sử dụng duy nhất bộ sách của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Điều này giúp việc giảng dạy và học tập có sự đồng bộ, tránh tình trạng học sinh phải làm quen với nhiều cách tiếp cận khác nhau, gây rối loạn hoặc thiếu nhất quán. Việc sử dụng một bộ sách thống nhất trong toàn trường không chỉ tạo thuận lợi cho giáo viên trong việc trao đổi kinh nghiệm, hỗ trợ lẫn nhau, mà còn bảo đảm cho học sinh có quá trình học tập ổn định, xuyên suốt.
“Từ trải nghiệm thực tế, bộ sách Chân trời sáng tạo đã và đang phát huy hiệu quả rõ rệt trong môi trường dạy học. Trong bối cảnh giáo dục đang đổi mới, hướng đến phát triển năng lực toàn diện cho người học, những ưu điểm của bộ sách này là cần thiết và đáng được ghi nhận. Tôi tin rằng bộ sách của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam sẽ tiếp tục là công cụ quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học ở nhiều trường học trên cả nước, đặc biệt là những nơi còn nhiều khó khăn như vùng biên giới”, thầy Trường nhấn mạnh.
