Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp đối với nhà giáo, trong đó, bổ sung nhiều đối tượng được hưởng phụ cấp trách nhiệm.
Theo đó, các trường hợp được hưởng phụ cấp trách nhiệm công việc gồm: tổ trưởng/tổ phó chuyên môn, tổ trưởng/tổ phó bộ môn và tương đương; giáo viên dạy tiếng dân tộc thiểu số trong các khoa đào tạo tại cơ sở giáo dục đại học; giáo viên giảng dạy môn học bằng ngoại ngữ (trừ môn ngoại ngữ); giáo viên thực hiện công tác tư vấn học sinh.
Nhiều ý kiến cho rằng đây là bước đi phù hợp trong lộ trình cải cách tiền lương, phản ánh đúng bản chất vị trí việc làm và khối lượng công việc của giáo viên, song nếu dự thảo được thông qua, để chính sách thực sự phát huy hiệu quả, cần có cơ chế triển khai linh hoạt, gắn với trách nhiệm và thực tiễn của từng trường.
Nâng phụ cấp trách nhiệm giúp nâng cao chất lượng chuyên môn
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Huỳnh Thị Ngọc Hà - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lạc Tánh 1 (xã Tánh Linh, tỉnh Lâm Đồng) chia sẻ, việc mở rộng đối tượng hưởng phụ cấp trách nhiệm được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao chất lượng chuyên môn trong ngành giáo dục. Khối lượng công việc của tổ trưởng, tổ phó chuyên môn hiện nay rất lớn.
Việc nâng mức phụ cấp không chỉ tạo động lực để giáo viên gắn bó với nghề, mà còn khuyến khích thầy cô đảm nhận các vị trí trước đây còn thiếu. Đây là giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động chuyên môn, đồng thời cải thiện chất lượng giảng dạy và quản lý trong nhà trường.
Ngoài ra, khi các đối tượng này được hưởng phụ cấp, nhà trường sẽ có thêm cơ hội mở rộng và nâng cao nhiều lĩnh vực chuyên môn hơn. Ví dụ, bên cạnh tiếng Anh, nhà trường có thể phát triển thêm một số môn ngoại ngữ khác, tiếng dân tộc hoặc tăng cường hoạt động tư vấn học sinh và hỗ trợ các em phát triển toàn diện.
Không chỉ vậy, phụ cấp trách nhiệm còn giúp giáo viên yên tâm công tác và khuyến khích họ đầu tư bài bản, chuyên sâu cho từng lĩnh vực, từ đó xây dựng môi trường giáo dục phong phú, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của học sinh và phụ huynh. Đây cũng là cách nâng cao chất lượng toàn diện của nhà trường, đồng thời tạo điều kiện cho giáo viên phát triển năng lực và đổi mới phương pháp giảng dạy.
Cùng với đó, chính sách mới được kỳ vọng sẽ khơi dậy tinh thần cống hiến, tạo động lực để giáo viên làm việc hiệu quả cũng như truyền cảm hứng cho thầy cô trẻ phấn đấu đảm nhận vị trí tổ trưởng, tổ phó chuyên môn.
Cùng chia sẻ về vấn đề này, cô Bùi Thị Hằng - giáo viên môn Toán kiêm Tổ trưởng tổ toán, Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo (phường Phú Yên, tỉnh Đắk Lắk) chia sẻ: "Việc chuyển từ "phụ cấp chức vụ" sang "phụ cấp trách nhiệm công việc" đồng thời nâng hệ số phụ cấp từ 0,20 lên 0,30 đối với vị trí tổ trưởng và từ 0,15 lên 0,20 đối với vị trí tổ phó chuyên môn là phù hợp với định hướng cải cách tiền lương, nhằm phản ánh đúng bản chất công việc, vị trí việc làm và trách nhiệm thực tế của từng cá nhân trong đơn vị.
So với trước đây, chính sách mới cho phép nhà trường linh hoạt hơn trong việc lựa chọn và điều chỉnh người phụ trách chuyên môn hàng năm, phù hợp với tình hình thực tế. Điều này đồng thời khuyến khích giáo viên phát huy năng lực chuyên môn, nâng cao tinh thần trách nhiệm và đổi mới phương pháp giảng dạy".
Theo cô Hằng, ngoài công việc giảng dạy, đội ngũ tổ trưởng, tổ phó chuyên môn có ảnh hưởng lớn đến nhà trường, là "cánh tay nối dài" của ban giám hiệu trong việc triển khai các kế hoạch giáo dục của nhà trường một cách có hiệu quả như xây dựng kế hoạch dạy học; nâng cao chất lượng chuyên môn; bồi dưỡng, phát triển năng lực và đánh giá giáo viên; tạo môi trường làm việc tích cực. Việc này giúp gắn kết tập thể, khuyến khích mỗi thầy cô phát huy tinh thần trách nhiệm, sự sáng tạo và góp phần nâng cao chất lượng dạy học.
Công tác chuyên môn chỉ đạt hiệu quả thực sự khi đi kèm với việc xây dựng môi trường giáo dục toàn diện. Sự phối hợp chặt chẽ giữa tổ chuyên môn và ban giám hiệu là nền tảng giúp nhà trường hoàn thành tốt nhiệm vụ, hướng tới chất lượng giáo dục bền vững.
Cô Hằng cho rằng, để chính sách đi vào thực tế cuộc sống, điều quan trọng là phải có sự đồng hành của toàn xã hội, từ phụ huynh, học sinh đến chính quyền địa phương. Khi giáo viên được bảo đảm về chế độ, được ghi nhận đúng mức, họ sẽ yên tâm công tác, toàn tâm toàn ý cho việc dạy học.
"Chính sách chỉ thực sự có ý nghĩa khi nó giúp người thầy sống được bằng nghề, để họ chỉ cần tập trung vào mục tiêu duy nhất là giáo dục học sinh một cách toàn diện", cô Hằng nhấn mạnh.
Cần bồi dưỡng chuyên sâu cho giáo viên giữ vị trí tổ trưởng, tổ phó chuyên môn
Từ thực tiễn công tác, thầy Trương Mạnh Tuân - giáo viên dạy môn Toán và Tiếng việt, kiêm Tổ trưởng chuyên môn khối 4 và 5, Trường Tiểu học Chấn Thịnh (xã Chấn Thịnh, tỉnh Lào Cai) cho rằng, đề xuất bổ sung các đối tượng được hưởng phụ cấp trách nhiệm công việc trong dự thảo là chủ trương đúng đắn, phù hợp với thực tế hiện nay.
Khối lượng công việc và trách nhiệm của tổ trưởng, tổ phó chuyên môn rất lớn. Ngoài nhiệm vụ giảng dạy, họ còn phải quản lý, hướng dẫn chuyên môn, hỗ trợ đồng nghiệp cũng như phối hợp với ban giám hiệu triển khai các hoạt động của nhà trường. Mức phụ cấp này không chỉ là sự ghi nhận xứng đáng mà còn là nguồn động viên để giáo viên thêm động lực, nâng cao tinh thần trách nhiệm trong công việc.
Chính sách phụ cấp trên cũng khuyến khích thầy cô gắn bó lâu dài, duy trì tâm huyết và chủ động đầu tư hơn cho công tác chuyên môn cùng các hoạt động của tổ.
Thầy Tuân cho biết thêm, giáo viên giữ vị trí tổ trưởng chuyên môn có khối lượng công việc lớn, thời gian hạn hẹp. Ngoài việc phải đảm bảo giờ dạy trên lớp như giáo viên khác, tổ trưởng chuyên môn phải soạn kế hoạch chuyên môn, dự giờ, kiểm tra hồ sơ, tổ chức sinh hoạt chuyên môn định kỳ. Nhiều việc đột xuất như báo cáo, tổng hợp số liệu, kế hoạch tuần, tháng, học kỳ khiến thời gian cá nhân bị thu hẹp.
Đồng thời, vị trí này phải chịu áp lực từ nhiều phía. Chẳng hạn, ban giám hiệu yêu cầu tổ phải hoàn thành tốt chỉ tiêu, đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng dạy học. Giáo viên trong tổ mong muốn tổ trưởng chia sẻ, hỗ trợ, nhưng đôi khi không đồng thuận hoặc chưa hợp tác tích cực.
Cùng với đó, tổ trưởng không có quyền hành chính, chỉ là người "điều phối chuyên môn" nên việc thuyết phục, tạo đồng thuận khó hơn so với cấp quản lý. Mỗi giáo viên có cá tính, năng lực và quan điểm riêng nên tổ trưởng phải khéo léo dung hòa, giải quyết xung đột trong tổ.
Ngoài ra, tổ trưởng cần đáp ứng yêu cầu cao về năng lực chuyên môn và kỹ năng lãnh đạo, phải nắm chắc chương trình, sách giáo khoa, các văn bản hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo. Tổ trưởng cũng cần có kỹ năng sư phạm, kỹ năng tổ chức sinh hoạt chuyên môn, đánh giá giờ dạy, góp ý đồng nghiệp một cách xây dựng, tinh tế. Phải biết đổi mới sáng tạo để dẫn dắt tổ thực hiện các chuyên đề, dự án, hoạt động học tập theo hướng phát triển năng lực học sinh.
"Với khối lượng công việc và trách nhiệm thực tế, tôi mong muốn mức phụ cấp trách nhiệm của tổ trưởng chuyên môn xứng đáng hơn nữa để bù đắp được khối lượng công việc và áp lực tinh thần. Ngoài ra, tôi cũng mong được tiếp tục duy trì việc giảm định mức 3 tiết dạy/tuần cho tổ trưởng chuyên môn, nhằm giúp họ có thêm thời gian hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý và hỗ trợ chuyên môn trong tổ.
Công việc của tổ trưởng không chỉ là trách nhiệm mà còn là thách thức, đòi hỏi tinh thần trách nhiệm cao và sự tâm huyết với nghề. Sự nỗ lực của họ góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng giảng dạy, đồng thời tạo môi trường hợp tác và phát triển cho toàn bộ giáo viên trong tổ", thầy Tuân nói thêm.
