Cuộc thi “Sáng tạo - Khởi nghiệp sinh viên Phenikaa” là cuộc thi thường niên do Trường Đại học Phenikaa tổ chức nhằm nâng cao nhận thức về sáng tạo - khởi nghiệp cho sinh viên. Tại đây, sinh viên có thể phát huy khả năng sáng tạo, kỹ năng kết nối đa lĩnh vực hướng tới tạo ra các ý tưởng khởi nghiệp tiềm năng.
Nhóm sinh viên làm phân bón từ rác thải hữu cơ
Rác hữu cơ trong sinh hoạt là các loại rác thải có khả năng dễ phân hủy và có thể tận dụng để ủ thành phân bón chăm sóc cây trồng hay dùng làm thức ăn cho động vật nuôi. Tuy nhiên, hiện nay rác thải hữu cơ chưa được tái chế đúng cách. Cùng với đó, việc sử dụng phân bón kém chất lượng cũng gây nhiều thiệt hại tới đất, cây trồng và ảnh hưởng đến môi trường.
Nắm bắt được điều này, nhóm sinh viên Trường Đại học Phenikaa gồm: Nguyễn Thị Bạch Dương (khoa Du lịch), Nguyễn Thị Hà (khoa Kinh tế và Kinh doanh), Hoàng Thị Ngọc Thảo (khoa Công nghệ sinh học, Hoá học và Kỹ thuật môi trường) cùng Phạm Huyền Trang và Ngô Nhật Quang (khoa Môi trường) của Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội đã mang tới cuộc thi “Sáng tạo - Khởi nghiệp Sinh viên Phenikaa” năm 2024 với dự án “Phân bón hữu cơ BIPO”. Dự án này đã xuất sắc giành giải quý quân trong chung kết cuộc thi.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, em Nguyễn Thị Bạch Dương - trưởng nhóm sinh viên cho biết, việc giành được giải quý quân của cuộc thi là sự đền đáp xứng đáng cho những nỗ lực của nhóm.
“Chúng tôi vô cùng hạnh phúc và tự hào khi biết dự án “Phân bón hữu cơ BIPO” giành được giải quý quân của cuộc thi. Đây không chỉ là sự ghi nhận cho những nỗ lực của các thành viên mà còn là lời khẳng định về những giá trị bền vững mà dự án mang tới cộng đồng”, Bạch Dương bày tỏ.
Bạch Dương cho hay, các thành viên trong nhóm biết đến nhau thông qua việc tham gia các câu lạc bộ và sự giới thiệu của các thầy cô trong trường. Việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường và mong muốn đóng góp vào sự phát triển nông nghiệp bền vững là động lực lớn nhất của nhóm trong dự án lần này. Trong đó, nhóm sinh viên mong muốn thay đổi các loại phân bón hóa học hiện nay bằng những sản phẩm thân thiện với môi trường và sức khỏe con người.
Dự án “Phân bón hữu cơ BIPO” là sự kết hợp giữa phân bón hữu cơ trộn với chiết xuất của cây xuyến chi. Chất liệu được nhóm sử dụng gồm: mùn ủ từ rác hữu cơ, đất sạch, giá thể khô từ phụ phẩm nông nghiệp (vỏ trấu, xơ dừa, bột vỏ trứng...) và chiết xuất ethanol của cây xuyến chi.
Chia sẻ về việc sử dụng rác thải và cây xuyến chi làm nguyên liệu trong dự án, đại diện nhóm lý giải, việc biến rác thải hữu cơ thành phân bón không chỉ giúp giảm thiểu gánh nặng chôn lấp mà còn thúc đẩy phân loại rác tại nguồn, góp phần xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn bền vững.
Bên cạnh đó, việc nhóm chọn loại cây xuyến chi làm nguyên liệu phối trộn do loại cây này dễ trồng, có enzyme cùng kháng sinh tự nhiên giúp phòng trừ sâu bệnh, có độc tính ngang với dầu cây neem và an toàn với sức khỏe con người. Điều này giúp tạo ra một sản phẩm phân bón hữu cơ không chỉ bền vững mà còn có tính năng đặc biệt trong việc cải tạo đất, tăng khả năng kháng khuẩn và kháng sâu bệnh tự nhiên.
Nhóm nghiên cứu cho biết, mặc dù nhiều nghiên cứu trước đó đã ghi nhận tính hiệu quả của chiết xuất thực vật chống lại côn trùng gây hại nhưng rất ít nghiên cứu đánh giá hiệu quả sinh học, độc tính của cây xuyến chi đối với sâu bệnh. Vì vậy, dự án của nhóm được tận dụng nhằm phát huy tối đa tác dụng diệt côn trùng, nấm bệnh hại của xuyến chi (một loài thực vật xâm lấn, dễ sinh sôi và phát triển với khí hậu Việt Nam).
Nói về quá trình chuẩn bị cho dự án, trưởng nhóm cho hay, việc lên kế hoạch và thực hiện nghiên cứu tài liệu được nhóm đặc biệt chú trọng.
Theo Bạch Dương, việc chuẩn bị cho dự án mất khá nhiều thời gian khi nhóm phải tìm hiểu kỹ về các thành phần và nguyên liệu sử dụng. Đồng thời, nhóm phải có nhiều buổi họp để tiến hành phân tích, nghiên cứu tài liệu tham khảo qua các trang web, bài báo khoa học, mạng xã hội và tài liệu do thầy cô cung cấp.
Chia sẻ về bí quyết chinh phục giải thưởng, Bạch Dương cho rằng, tinh thần đoàn kết và sự chuẩn bị kỹ lưỡng là chìa khóa giúp nhóm mở ra cánh cửa để chạm tay vào giải quý quân của cuộc thi.
“Kinh nghiệm làm việc và học tập trước đó đã giúp chúng tôi ứng dụng được nhiều kiến thức vào dự án lần này. Đồng thời, các thành viên trong nhóm luôn đoàn kết, hỗ trợ lẫn nhau trong việc tìm hiểu và trau dồi thêm kiến thức về môi trường và nông nghiệp. Bên cạnh đó, việc chuẩn bị kỹ lưỡng về làm việc nhóm, kế hoạch chi tiết cùng tính khả thi của dự án đã giúp chúng tôi đạt được thành công này”, nữ sinh bày tỏ.
Nhiều thử nghiệm thất bại trước khi chinh phục thành công giải thưởng
Dự án của nhóm được triển khai chỉ trong 4 tháng từ giai đoạn lên ý tưởng đến khi hoàn thiện. Vì vậy, áp lực thời gian cũng là thách thức không nhỏ đối với nhóm sinh viên này. Bạch Dương cho biết, một trong những khó khăn lớn nhất của dự án đến từ giai đoạn thử nghiệm sản phẩm.
“Có lần, khi chúng tôi đang phơi khô cây xuyến chi nhằm chuẩn bị cho công đoạn chiết xuất, thì bất ngờ trời đổ mưa lớn. Vì vậy, toàn bộ số cây đang phơi bị ướt nên nhóm phải bắt đầu lại công đoạn này từ đầu. Sự cố này không chỉ khiến nhóm mất thêm thời gian và công sức mà còn thử thách tinh thần kiên nhẫn và sự bền bỉ của chúng tôi trong việc thực hiện các mục tiêu khác của dự án”, trưởng nhóm nhớ lại.
Bạch Dương cũng cho biết thêm, việc cân đối thời gian giữa học tập và thực hiện dự án cũng là một thách thức lớn với các thành viên. Trong quá trình thảo luận nhằm tìm ra tính khả thi, tính mới cho sản phẩm, nhóm đã có rất nhiều những tranh luận khác nhau để đưa ra được phương án tốt nhất. Cùng với đó, việc phân chia nhân sự để thực hiện việc thu thập, tìm kiếm rác thải hữu cơ cũng đòi hỏi khả năng linh hoạt, sắp xếp thời gian để không ảnh hưởng tới việc học trên lớp của các thành viên trong nhóm.
Bên cạnh những khó khăn trong quá trình thử nghiệm sản phẩm, nhóm của Bạch Dương còn đối mặt với không ít trở ngại trong việc tìm kiếm nguyên liệu. Trưởng nhóm cho biết: “Việc thu gom rác hữu cơ và các nguyên liệu phế phẩm đòi hỏi sự cẩn thận, bởi những nguyên liệu này thường không đảm bảo vệ sinh và tiềm ẩn nguy cơ gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nhóm vẫn nỗ lực đến từng hộ gia đình ở chung cư để thu thập rác hữu cơ, đồng thời tìm kiếm các nguyên liệu phế phẩm tại chợ để mang về ủ và tiến hành thử nghiệm. Qua nhiều lần cải tiến, nhóm đã tạo ra được một túi phân bón hoàn thiện”.
Bạch Dương cũng tự hào chia sẻ rằng, sản phẩm của nhóm không chỉ đạt được mục tiêu ban đầu mà còn nhận được sự quan tâm và đánh giá cao từ các giảng viên trong và ngoài trường. Đây là nguồn động lực lớn lao để nhóm tiếp tục theo đuổi dự án.
Để đạt được thành công này, nhóm có 4 giảng viên hướng dẫn đồng hành từ những ngày đầu. Trong đó, 3 giảng viên đến từ Trường Đại học Phenikaa gồm: Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Văn Dương (Trưởng khoa Công nghệ sinh học, Hoá học và Kỹ thuật môi trường), Tiến sĩ Trần Hữu Phong (giảng viên Khoa Công nghệ sinh học, Hoá học và Kỹ thuật môi trường), Thạc sĩ Hoàng Lệ Huyền (giảng viên Khoa Kinh tế và Kinh doanh). Ngoài ra, nhóm cũng nhận được sự hỗ trợ từ Tiến sĩ Nguyễn Viết Khoa (cố vấn của một công ty Hàn Quốc).
Bạch Dương cho biết, sự đồng hành, hướng dẫn tận tình của các giảng viên đã giúp nhóm đạt được thành công tại cuộc thi lần này.
“Các thầy cô đã giúp đỡ chúng tôi rất nhiều, từ việc định hướng ý tưởng, phân tích thị trường, đánh giá tính khả thi của sản phẩm, cho đến việc cung cấp kiến thức chuyên môn cần thiết. Không chỉ dừng lại ở việc hướng dẫn kỹ thuật, thầy cô còn đưa ra những gợi ý thực tế, giúp dự án của chúng tôi trở nên phù hợp và có giá trị ứng dụng cao hơn. Đặc biệt, sự động viên và hỗ trợ tận tình từ các thầy cô khi nhóm gặp khó khăn đã tiếp thêm động lực, giúp chúng tôi hoàn thiện dự án một cách tốt nhất”, nữ sinh này bày tỏ.
Bên cạnh đó, trưởng nhóm sinh viên cũng bày tỏ sự biết ơn tới sự hỗ trợ của nhà trường đối với các dự án đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp của sinh viên.
“Sự đồng hành của nhà trường và giảng viên đã tạo động lực lớn, giúp chúng tôi tự tin hơn trong hành trình phát triển dự án. Tại Trường Đại học Phenikaa, nhiều chương trình, cuộc thi và hội thảo đã được tổ chức nhằm khuyến khích sinh viên tham gia các hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp. Bên cạnh đó, với cơ sở vật chất hiện đại, đội ngũ giảng viên chất lượng và đa dạng kết nối với doanh nghiệp, Trường Đại học Phenikaa đã ươm mầm những nhà nghiên cứu tài năng và giúp nhiều dự án nghiên cứu có thể tiến xa hơn”, Bạch Dương bày tỏ.
Chia sẻ về định hướng phát triển dự án trong tương lai, nhóm sinh viên kỳ vọng dự án sẽ được lan tỏa mạnh mẽ và đóng góp tích cực tới cộng đồng. Đại diện nhóm cũng khẳng định, trong tương lai, việc cải tiến sản phẩm để tăng hiệu quả ứng dụng và mở rộng quy mô sản xuất sẽ được nhóm đẩy mạnh hơn. Đồng thời, nhóm cũng quan tâm đến việc nghiên cứu thêm các chế phẩm sinh học khác từ thiên nhiên, nhằm hướng đến việc cung cấp các giải pháp toàn diện hơn cho nông nghiệp bền vững.