Đầu năm học, các trường học từ mầm non đến trung học phổ thông đều tiến hành họp phụ huynh. Đầu tiên là các lớp họp, bầu ra Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp, sau đó sẽ đến trường họp và bầu ra Ban đại diện cha mẹ học sinh của trường.
Thực tế, những phụ huynh được giáo viên chủ nhiệm hoặc Ban giám hiệu nhà trường giới thiệu để bầu vào Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp, của trường là một sự tính toán rất kỹ lưỡng trước khi buổi họp diễn ra.
Vì thế, giáo viên chủ nhiệm và Ban giám hiệu nhà trường sẽ chủ động dự kiến nhân sự và giới thiệu chứ hiếm khi để phụ huynh trong lớp, trong trường bầu Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp, của trường. Những cánh tay giơ lên tán đồng của phụ huynh khi được chủ tọa hỏi ý kiến là bước cuối cùng để hợp thức hóa việc “bầu” Ban đại diện cha mẹ học sinh cho lớp, cho trường mà thôi.
 |
Một số trường học đang để xảy ra tình trạng lạm thu (Ảnh minh họa) |
Nhiều phụ huynh rất sợ được bầu vào Ban đại diện cha mẹ học sinh
Thông thường, đa số phụ huynh học sinh sẽ không muốn “có chân” trong Ban đại diện cha mẹ học sinh vì khi được giới thiệu và bầu vào ban này- dù là lớp hay trường thì họ cũng thừa hiểu mình sẽ là người “vác tù và hàng tổng”.
Công việc này chẳng đem lại quyền lợi gì cho bản thân nhưng thỉnh thoảng còn phải dự các cuộc họp của lớp, của trường, phải đứng ra vận động một số khoản thu khi có chủ trương. Nếu làm tốt, được tín nhiệm của nhà trường nhưng họ cũng khó được lòng tất cả các phụ huynh trong lớp, trong trường.
“Làm tốt”- được hiểu theo nghĩa là luôn sốt sắng vì nhà trường, lớp học của con em mình khi thấy cái không tốt, cái gì cũ là có thể đứng ra vận động kinh phí để sửa, để thay và điều tất nhiên là phải vận động từ phụ huynh.
Song, tất cả các công việc này đều là làm không công.
Nếu làm không khéo, vận động số tiền nhiều, chi tiêu không hợp lý sẽ dễ dẫn đến sự mất lòng đối với các phụ huynh khác vì không phải phụ huynh nào cũng giàu có, đủ điều kiện để đóng góp các khoản xã hội hóa như hiện nay.
Vì thế, nếu sự việc bị rò rỉ ra ngoài, báo chí vào cuộc, những thành viên trong Ban đại diện phụ huynh của lớp, của trường sẽ bị liên lụy và tất nhiên là phải “gánh” trách nhiệm thay cho lớp, cho trường vì nhiều thư ngỏ, kế hoạch vận động đều do Trưởng ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp, của trường đứng ra ký tên, kêu gọi, vận động.
Chính vì thế, một số phụ huynh khi được giáo viên chủ nhiệm lớp vận động tham gia vào Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp, họ tìm nhiều lý do khác nhau để từ chối, thoái thác. Vậy nên, trước khi buổi họp diễn ra thì giáo viên chủ nhiệm đã điện thoại trước để làm tư tưởng với phụ huynh.
Khi giáo viên chủ nhiệm vận động, thuyết phục được một số phụ huynh vào Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp cũng đã được xem là một sự thành công của nhà trường. Bởi vì, những thành viên trong Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp sẽ tham dự buổi họp phụ huynh của nhà trường.
Lúc này, lựa chọn ai vào Ban đại diện cha mẹ học sinh của nhà trường, nhất là Trưởng ban Ban đại diện cha mẹ học sinh là điều nhà trường đã cân nhắc rất kĩ bởi vị trí này rất quan trọng, là “bộ mặt” của toàn thể phụ huynh trong trường.
Trưởng ban Ban đại diện cha mẹ học sinh thường xuyên phải đại diện cho phụ huynh phát biểu trong dịp lễ Khai giảng; lễ kỷ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam; lễ Tổng kết năm học…
Và, tất nhiên những việc không thể thiếu ở vị trí này là đứng ra gửi thông tin cho phụ huynh khi nhà trường có chủ trương vận động kinh phí cho một số hoạt động giáo dục, hoặc mua, làm mới, sửa chữa một số hạng mục về cơ sở vật chất, trang thiết bị cần thiết cho nhà trường.
Những tiêu chí lựa chọn Ban đại diện cha mẹ học sinh
Theo hướng dẫn tại Điều 3, Thông tư 55/2011/TT-BGDĐT: “Mỗi lớp có một Ban đại diện cha mẹ học sinh gồm từ 3 đến 5 thành viên, trong đó có trưởng ban và một phó trưởng ban.
Các thành viên Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp là những người nhiệt tình, có trách nhiệm trong việc phối hợp với giáo viên chủ nhiệm lớp, giáo viên bộ môn, nhà trường và đại diện cho cha mẹ học sinh trong lớp thực hiện các hoạt động giáo dục học sinh.
Mỗi trường có một Ban đại diện cha mẹ học sinh gồm trưởng ban, các phó trưởng ban và các thành viên thường trực (nếu cần thiết). Thành viên tham gia Ban đại diện cha mẹ học sinh trường là trưởng ban hoặc phó trưởng ban Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp.
Số lượng các phó trưởng ban và các thành viên thường trực (nếu có) của Ban đại diện cha mẹ học sinh trường do cuộc họp các trưởng ban và phó trưởng ban của các Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp quyết định”.
Việc lựa chọn một số phụ huynh trong lớp, trong trường vào Ban đại diện cha mẹ học sinh hiện nay của nhiều trường học thường hướng tới các tiêu chí là phụ huynh thường có địa vị, chức tước trong các cơ quan, doanh nghiệp trên địa bàn; hoặc nếu không phải là những phụ huynh có điều kiện về kinh tế.
Bởi lẽ, những người có địa vị thường có uy tín và quen biết rộng trong địa bàn nên họ sẽ dễ dàng kêu gọi phụ huynh, các mạnh thường quân đóng góp mỗi khi nhà trường có chủ trương kêu gọi xã hội hóa.
Những phụ huynh giàu mà chịu làm trong Ban đại diện phụ huynh sẽ tạo ra được cú hích khi kêu gọi vận động. Họ cũng thường đóng góp nhiều, đóng góp sớm.
Tất nhiên, khi những người trong Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp đóng đầu tiên, đóng nhiều sẽ được giáo viên chủ nhiệm thông báo hoặc chụp màn hình chuyển khoản vào zalo nhóm phụ huynh. Việc này có tác động đến tâm lý của nhiều phụ huynh khác và dễ dàng hoàn thành nhiệm vụ của nhà trường.
Chính vì thế, với quy ước ngầm hiện nay, những khu vực có điều kiện thì tiêu chí lựa chọn các thành viên trong Ban đại diện cha mẹ học sinh ở các lớp, trường học thường phải là những người có điều kiện kinh tế, có địa vị xã hội.
Rất hiếm khi nhà trường cơ cấu, giới thiệu những phụ huynh khó khăn về kinh tế, yếu tiếng nói vào Ban đại diện cha mẹ học sinh và thực tế những phụ huynh này dù có được giới thiệu cũng không dám làm. Vì một khi có chân trong Ban đại diện cha mẹ học sinh cũng đồng nghĩa phải luôn đi đầu trong các khoản đóng góp cho con em mình.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
