Mặc dù tham gia vào hệ thống Bảo hiểm xã hội, trong đó có Bảo hiểm xã hội tự nguyện, người dân, người lao động được rất nhiều lợi ích, nhưng thời gian gần đây, trên không gian mạng “thêu dệt” thông tin vỡ quỹ Bảo hiểm xã hội ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực hiện chính sách Bảo hiểm xã hội …
Xung quanh vấn đề này, ông Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội đã có những ý kiến về việc người dân tham gia bảo hiểm xã hội.
Nói về lợi ích khi người dân tham gia vào hệ thống Bảo hiểm xã hội, trong đó có Bảo hiểm xã hội tự nguyện và đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng, Bảo hiểm xã hội là một trong những trụ cột an sinh xã hội cơ bản nhất, bởi đây chính là sự đóng góp cho quỹ hiện tại để người ta có cuộc sống tốt hơn trong tương lai khi về già.
Bảo hiểm xã hội có 2 loại hình là Bảo hiểm xã hội bắt buộc (những người có quan hệ lao động, làm việc trong các khu vực nhà nước hoặc doanh nghiệp thì phải đóng Bảo hiểm xã hội, trong đó có cả phần của doanh nghiệp và của người lao động; được hưởng 5 chế độ và dài hạn.
 |
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Bùi Sỹ Lợi. |
Còn Bảo hiểm xã hội tự nguyện dành cho những người không có quan hệ lao động và theo Nghị quyết số 28 của Trung ương phải phấn đấu tất cả mọi người dân trong độ tuổi lao động đều được tham gia Bảo hiểm xã hội (cả bắt buộc và tự nguyện) vì đó là mục tiêu an sinh xã hội, chăm lo cho tuổi già.
Nhưng Bảo hiểm xã hội tự nguyện đóng ở mức thấp hơn, thấp nhất bằng chuẩn nghèo khu vực nông thôn (tức 700.000 đồng hiện nay) và cao hơn do người dân tự nguyện đóng để đảm bảo nguyên tắc có đóng- có hưởng, đóng cao hưởng cao và đóng thấp hưởng thấp.
Song bảo hiểm xã hội tự nguyện chỉ có 2 chế độ là tử tuất và hưu trí. Như vậy, nếu mọi người dân tham gia Bảo hiểm xã hội thì đó chính là trụ cột an sinh quan trọng để khi hết tuổi lao động, không còn khả năng lao động sẽ được hưởng lương hưu, được hưởng Bảo hiểm y tế - 2 nội dung quan trọng cho nên Bảo hiểm xã hội được đánh giá như là trụ cột quan trọng số 1 của an sinh xã hội.
Chúng ta phải khẳng định Bảo hiểm xã hội đã thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ Xã hội chủ nghĩa mà rõ ràng người dân đang trông chờ và có kỳ vọng rất lớn về chính sách này.
Trước những thông “xấu, độc” về việc vỡ quỹ Bảo hiểm xã hội, là người tham gia thẩm tra các dự án luật, ông Bùi Sỹ Lợi khẳng định những thông tin “thêu dệt” việc vỡ quỹ Bảo hiểm xã hội là không chính xác và thể hiện thái độ, trách nhiệm với xã hội không cao.
“Tôi cho rằng đây là những tin bịa đặt, họ có thể lợi dụng một số phân tích của các nhà khoa học hoặc ILO khi chúng ta bàn sửa đổi luật Bảo hiểm xã hội và Bộ luật Lao động. Bởi khi đó chúng ta dự báo nếu không có thay đổi về chính sách và tình trạng đóng ít hưởng nhiều, đóng ngắn hưởng dài thì có nguy cơ vỡ quỹ Bảo hiểm xã hội cho nên người ta “thêu dệt”, bịa đặt để người lao động lo lắng”. Ông Lợi nêu.
Nói thêm về thực tiễn quỹ Bảo hiểm xã hội, ông Lợi ch biết: “Thực tiễn hiện nay, quỹ Bảo hiểm xã hội đang kết dư rất cao và chúng ta quản lý quỹ này rất tốt, luôn luôn bảo đảm được giá trị của quỹ bảo hiểm xã hội có sự đầu tư, tăng trưởng.
Quỹ Bảo hiểm xã hội hiện này hoàn toàn những người đang làm việc đóng để người nghỉ hưu được hưởng từ kết quả đóng góp nhưng chúng ta vẫn đang kết dư một số lượng quỹ rất lớn nên không thể nói vỡ quỹ Bảo hiểm xã hội được. Bên cạnh đó, người dân phải hiểu rõ ràng quỹ Bảo hiểm xã hội là của nhà nước, do nhà nước quản lý bằng Hội đồng quản lý Trung ương mà Bộ trưởng Bộ Tài chính làm Chủ tịch hội đồng; quỹ Bảo hiểm xã hội công khai, minh bạch và hằng năm đều được Quốc hội giám sát cũng như công khai trước Quốc hội.
Nói về việc nâng tuổi nghỉ hưu, ông Lợi cho biết: “Nâng tuổi nghỉ hưu không phải vì nguyên nhân vỡ quỹ Bảo hiểm xã hội mà do xu hướng già hóa dân số.
Chúng ta phải nâng thêm thời gian để đảm bảo lực lượng lao động cho quá trình phát triển kinh tế xã hội.
Tuy nhiên, nếu chúng ta nâng được tuổi nghỉ hưu thì cũng là sự bảo tồn cho quỹ Bảo hiểm xã hội không bao giờ bị phá vỡ vì đóng dài hơn, hưởng dài hơn - điều đó rất tốt.
Trong thực tiễn trước khi sửa đổi Bộ luật Lao động năm 2019, tuổi nghỉ hưu đã nâng cho những người có trình độ chuyên môn kỹ thuật, những người có trình độ quản lý…; khu vực y tế, giáo dục đã có những người làm đến tuổi 70.
Lần này điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo lộ trình để không tác động đến thị trường lao động; nam mỗi năm tăng thêm 3 tháng, nữ tăng thêm 4 tháng để đến năm 2028 nam 62 tuổi nghỉ hưu và đến năm 2035 thì nữ bắt đầu chạm vào 60 tuổi được nghỉ hưu.
Ông Lợi cũng cho biết: hiện tại Việt Nam có trên 5 triệu lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại nguy hiểm đều được nghỉ hưu sớm từ 5 - 10 năm.
 |
Quỹ bảo hiểm thất nghiệp đã có vai trò điều tiết lại thu nhập cũng như đảm bảo đời sống cho người lao động. |
Vấn đề quan trọng trong Nghị quyết số 28, chúng ta bắt đầu thực hiện cơ chế linh hoạt là không chỉ 20 năm đóng Bảo hiểm xã hội mới đủ điều kiện tuổi nghỉ hưu mà chúng ta sẽ giảm xuống còn 15 năm - rất linh hoạt.
Do vậy, không thể nói mất cân bằng quỹ Bảo hiểm xã hội được. Đặc biệt, nếu tình hình kinh tế xã hội biến động, giá cả bị suy giảm, nhà nước sẽ điều chỉnh để đảm bảo tiền lương của người lao động về hưu phải đủ giá trị sức mua đồng tiền đảm bảo cuộc sống tối thiểu.
Đây là một bản chất rất tốt đẹp cho nên người về hưu cũng được điều chỉnh lương hưu.
Ông Lợi cũng khuyên người lao động hết sức bình tĩnh, nghiên cứu và tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và chúng ta coi chính sách an sinh xã hội này là chính sách ưu việt của đất nước - đây là bản chất tốt đẹp của Xã hội chủ nghĩa.
Chia sẻ thêm về quỹ Bảo hiểm xã hội, ông Bùi Sỹ Lợi cho biết:”Quỹ Bảo hiểm xã hội là quỹ của người lao động đóng góp nhưng Nhà nước quản lý bảo toàn đem đi đầu tư tăng trưởng, có trách nhiệm bảo hộ cho người dân và đây chính là cam kết chính trị của nhà nước đối với chính sách an sinh xã hội.
Mục tiêu là đảm bảo an sinh xã hội cho người dân theo Hiến định và quan trọng nhất phải đảm bảo nhu cầu sống tối thiểu cho người nghỉ hưu khi họ đã tham gia vào hệ thống Bảo hiểm xã hội theo đúng nguyên tắc “không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Ông Lợi cũng chia sẻ câu chuyện về Covid-19, khi đại dịch diễn ra chúng ta thấy rõ vai trò quan trọng của chính sách Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm thất nghiệp.
Nhà nước chi ra 62.000 tỷ hỗ trợ Người lao động bị suy giảm thu nhập ở mức rấy thấp- thấp hơn mức tiền lương cơ sở (1.490.000 đồng) thì quỹ Bảo hiểm xã hội cũng phải bù để đảm bảo đời sống cho người lao động.
Quỹ bảo hiểm thất nghiệp đã chi trả cho người bị thất nghiệp, mất việc làm.
Rõ ràng quỹ bảo hiểm thất nghiệp đã có vai trò điều tiết lại thu nhập cũng như đảm bảo đời sống cho người lao động.
Ông Bùi Sỹ Lợi đánh giá đây là bản chất tốt đẹp, chính sách có đóng có hưởng và như là quỹ dự trữ để xử lý những bất trắc khó khăn xảy ra.
Với những thông tin thất thiệt về quỹ Bảo hiểm xã hội, vị - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết: “Nhà nước không lấy đi. Người dân rút Bảo hiểm xã hội 1 lần không hiểu và có một phận người dân thông qua việc “cò mồi” rút tiền Bảo hiểm xã hội 1 lần để hưởng hoa hồng lừa người lao động và bản thân người lao động chưa hiểu rõ được vấn đề.
Số tiền người lao động đóng góp vào quỹ nếu chưa lấy thì còn nguyên và được Nhà nước bảo hộ. Tôi xin nhấn mạnh, quỹ bảo hiểm xã hội được Nhà nước bảo hộ và chắc chắn người lao động sẽ không mất đi quyền lợi của mình.
Tôi mong rằng người lao động và người dân hãy tham gia Bảo hiểm xã hội và tham gia Bảo hiểm y tế hộ gia đình để đóng góp hôm nay được hưởng lợi sau này.
Khi hết tuổi lao động, người lao động hoàn toàn hưởng lương hưu, được chăm lo cuộc sống khi về già và quan trọng nhất có thẻ Bảo hiểm y tế chăm lo sức khỏe cho mình lúc tuổi già.
Trẻ mang sức khỏe đi kiếm tiền nhưng khi già đem tiền đi mua sức khỏe và nếu chúng ta tham gia Bảo hiểm xã hội và Bảo hiểm y tế thì việc này hoàn toàn từ quỹ Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế - Nhà nước lo cho người lao động.
Vị phó chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của quốc hội – Bùi Sỹ Lợi mong muốn người lao động hiểu được bản chất của vấn đề và tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước để thực hiện cho tốt, đảm bảo chính cuộc sống của mình trong tương lai.
Ông Lợi cũng khuyên người dân hết sức tỉnh táo và cần nghe các thông tin chính thống của nhà nước, tránh những thông tin bịa đặt đồng thời ông Lợi cũng đề nghị các cơ quan nhà nước, các cơ quan BHXH tăng cường tuyên truyền để người dân hiểu.
