Xung quanh câu chuyện về vấn nạn ùn tắc giao thông ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP HCM và phương án đề xuất thu các loại phí bảo trì giao thông đường bộ sẽ có hiệu lực từ tháng 6/2012, đã có rất nhiều ý kiến gửi về tòa soạn báo Giáo dục Việt Nam để bày tỏ ý kiến về đề nghị thu phí “lưu hành phương tiện cá nhân” hay nói cách khác là “phí hạn chế phương tiện giao thông cá nhân” mà Bộ Giao thông vận tải mới đề nghị đổi tên.
Để rộng đường dư luận, Báo Giáo dục Việt Nam xin tiếp tục đăng tải một bức thư ngắn của độc giả Phạm Hải Hà mong muốn gửi tới Bộ trưởng Đinh La Thăng. Mời bạn đọc theo dõi: Kính gửi Bộ trưởng Đinh La Thăng. Quả thật sau gần một năm kể từ khi Bộ trưởng chính thức được Quốc hội phê chuẩn vào chức vụ Bộ trưởng Bộ Giáo thông vận tải, người dân cả nước đã được chứng kiến rất nhiều những giải pháp mang tính đột phá, dám nghĩ, dám làm của Ngài được đưa ra. Đầu tiên phải nói đến là việc "trảm" tướng ngay tại công trình rồi cấm cán bộ, công chức ngành giao thông vận tải chơi golf... kế đến là hàng loạt các giải pháp nhằm đối phó với ùn tắc giao thông từ vận động mọi người đi xe buýt, phân làn, đổi giờ học...
 |
| Bộ trưởng Đinh La Thăng (ảnh: VNN). |
Thực sự, khi đó khi nhìn hình ảnh của Bộ trưởng, rất nhiều người đã thầm cảm phục, mến mộ và vui sướng vì từ lâu lắm rồi chúng ta mới lại có được một người Tư lệnh ngành thấu hiểu được những nỗi niềm của người dân, dám nghĩ dám làm dám đột phá. Và thậm chí, không ít người còn khẳng định rằng, trong các vị Bộ trưởng, sự thu hút, quan tâm của dư luận thì Bộ trưởng Thăng dành được nhiều sự quan tâm nhất.
Nhưng đúng là gần đây Bộ trưởng đã có nhiều sự thay đổi trong hành động và cụ thể là trong việc đề xuất thu phí giao thông như vậy đã gây ra sự "hoài nghi" với nhân dân cả nước. Chắc hẳn Bộ trưởng và hầu hết các độc giả khi đọc đến đây, cũng đã phần nào hiểu được sự "choáng váng" đó xuất phát từ đâu. Dù đã hiểu, nhưng tôi vẫn xin được nói lại, đó chính là từ đề án thu phí hạn chế phương tiện cá nhân và phí bảo trì đường bộ mà Bộ GTVT đang "quyết tâm" thực hiện. Thưa Bộ trưởng, tôi không biết những ngày qua, Ngài có thường xuyên theo dõi trên báo chí không, nhưng tôi dám khẳng định chắc chắn rằng dù không theo dõi nhưng Bộ trưởng vẫn sẽ nắm được phần nào sự không đồng tình, thậm chí bức xúc của người dân. Và chắc Bộ trưởng cũng hiểu rất rõ vì sao dân lại phản ứng như vậy, chính là do đề án thu phí hạn chế phương tiện cá nhân mà Bộ trưởng trình lên Chính phủ nếu đi vào thực hiện sẽ "đánh" thẳng vào túi tiền, vào cuộc sống của người dân đang phải đối phó với sự khó khăn của đời sống. Rất nhiều người cũng đặt ra câu hỏi, tại sao trong lúc kinh tế còn nhiều khó khăn, dân tình còn khó khăn như thế này mà Bộ trưởng vẫn có "sáng kiến" thu phí của người dân?. Có một điều mà Bộ trưởng cũng nên công khai rõ ràng trước người dân, đó là thu phí này nhằm mục đích chính là tạo ra nguồn vốn để phục vụ cho đầu tư xây dựng, nâng cấp mạng lưới cơ sở hạ tầng của ngành giao thông. Việc phải tập trung vận động nguồn lực của toàn dân cũng là điều nên làm. Nhưng làm thế nào để người dân hiểu và "vui vẻ" móc hầu bao của mình ra thì quả thật, với "kế" làm như vừa rồi Bộ trưởng đưa ra có lẽ đã thất bại một phần lớn (!?). Và nhiều người dân đã nói chua chát khi cho rằng, có lẽ do sự nôn nóng, muốn "đánh nhanh thắng nhanh" chưa thực sự hiểu hết các nguyên nhân dẫn đến các vấn nạn giao thông hiện nay, đã khiến Bộ trưởng "ôm" hết những khó khăn về phía mình (!?). Tại sao tôi lại nói như vậy, thưa Bộ trưởng, Ngài cứ thử nhìn lại xem, thực tế hiện nay, việc thi công các công trình giao thông của chúng ta ra sao khi mà thanh tra lại công trình nào thì công trình đó cũng có 'vấn đề'. Mới đây thôi, sau một tháng thanh tra tại 5 công trình giao thông trọng điểm như Đại lộ Thăng Long, một số đường cao tốc, mặt cầu Thăng Long... thì đều phát hiện những thiếu sót. Người dân có thể nộp tiền phí để thể hiện "lòng yêu nước" như Ngài nói nhưng chắc chắn rằng người dân, ai cũng sẽ hoài nghi vì những đồng tiền của mình bỏ ra liệu rằng có bị đưa vào phục vụ cho những công trình như thế này. Việc hoài nghi đó là hoàn toàn chính đáng, bởi lẽ cho đến thời điểm hiện tại, chưa có một lộ trình cụ thể được đưa ra đối với những khoản phí mà người dân đang chuẩn bị sẽ phải nộp. Cũng xin nói thằng rằng, sẽ thật vô lý, nếu người dân các địa phương địa đầu tổ quốc như Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Cạn... những tỉnh mà cả năm, cả năm may ra người dân mới được "hưởng" cái cảnh tắc đường vài lần, phải đóng phí để đưa về phụ giúp Hà Nội, phụ giúp TP. Hồ Chí Minh xây dựng cơ sở hạ tầng để chống ùn tắc giao thông. Điều này là hoàn toàn vô lý, và không thuyết phục. Thêm vào đó, với con số mà Bộ GTVT chỉ ngồi tính sẽ thu dự kiến mỗi năm được gần 20.000 tỷ đồng, con số ấy các tỉnh, các doanh nghiệp xây dựng sẽ rất là "thòm thèm". Nếu không công khai lộ trình cụ thể thì liệu Bộ trưởng có dám đảm bảo sẽ không có sự tiêu cực ở đây khi mà chắc chắn các tỉnh, các doanh nghiệp sẽ nô nức cắp tráp lên để xin vốn?. Một điểm nữa mà, không ít người cũng đặt ra, đó là trong đề án có nhấn mạnh sẽ không thu phí đối với xe công, điều này có thực sự công bằng chăng (?). Tôi cho rằng, nếu là các xe cứu thương, xe buýt, xe chuyên dụng, xe phục vụ các công việc cấp bách, ngoại giao, nguyên thủ... thì có thể được miễn nhưng với những xe công phục vụ những mục địch khác nhau thì sẽ phải thu như bình thường. Thêm vào đó, không hiểu Bộ trưởng đã tính đến trường hợp, các công chức của ta sẽ tiếp tục đua nhau chuyển sang sử dụng xe công một cách vô tội vạ để phục vụ các mục đích riêng?. Điều này sẽ thực sự gây ra sự hoài nghi lớn trong dư luận xã hội.
 |
| Ảnh minh họa (nguồn: Internet) |
Thưa Bộ trưởng, đề án này được đưa ra với mục tiêu cao cả là nhằm giảm ùn tắc giao thông ở các đô thị lớn và hơn nữa là giảm thiểu tai nạn giao thông đang ở mức báo động hiện nay. Tuy nhiên, có phải cứ dùng đến cách đánh mạnh vào túi tiền của người dân là có thể giảm được những mục tiêu trên (?). Nhiều chuyên gia và người dân đã chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến ùn tắc đó chính là do tầm nhìn trong qui hoạch đô thị nói chung và qui hoạch giao thông nói riêng của chúng ta là tầm nhìn quá ngắn hạn, tầm nhìn trước mắt, thêm đó hạ tầng giao thông không đồng bộ, thiếu trầm trọng các phương tiện giao thông công cộng, vấn đề tiêu cực, thất thoát, lãng phí trong thi công và thứ nữa mới là đến ý thức của người tham gia giao thông. Những biện pháp để giải quyết các nguyên nhân ở trên tôi xin không nói lại nhiều, bởi đã có quá nhiều ý kiến. Nhưng tôi chỉ xin đặt một câu hỏi với Bộ trưởng rằng, liệu có thực sự nhân văn, có thực sự là vì dân khi lại bắt người dân phải bỏ tiền ra để bù đắp, sửa chữa lại cho những cái mà người ta đã bỏ tiền ra đóng góp trước đó (?). Thưa Bộ trưởng, thời gian vừa qua, dưới sự chỉ huy của vị Tư lệnh ngành Giao thông vận tải được mệnh danh là mạnh dạn, dám nghĩ, dàm làm và bây giờ với hàng loạt những đề xuất, "sáng kiến" đã được đưa ra và trong số đó đã có không ít "đề xuất" khiến người dân chúng tôi phải "hoài nghi" về tính hiệu quả của nó. Ngài thay đổi xoành xoạch từ giải pháp này, đến giải pháp khác: phân làn đã làm, đổi giờ đã thực hiện nhưng đường tắc thì vẫn tắc, nhưng vẫn chưa thấy hiệu quả thì lại quay sang đánh thẳng vào túi tiền của người dân chúng tôi, giữa thời buổi kinh tế khó khăn như thế này thì liệu rằng, điều đó có thực sự nhân văn, có thực sự là vì dân chăng, thưa Bộ trưởng?. Những người dân đang 'chóng mặt' trước những thay đổi trong cách làm của Bộ trưởng. Thu phí giao thông là chuyện không còn là mới mẻ, bởi ở nhiều nước việc này đã được thực hiện từ rất lâu, nên việc một số người cho rằng, đề án này thể hiện tầm nhìn xa hay cách làm táo bạo của Bộ trưởng Thăng thì tôi thấy cần phải xem lại và có sự đánh giá hết sức khách quan, đúng bản chất. Và cũng là một cách thu phí nhưng tại sao các nước họ làm thành công mà ta mới đưa ra đã gặp phải sự phản ứng của người dân, đó chính là do mức phí được đưa ra, cách thu và chưa xây dựng được công khai, minh bạch trong lộ trình thực hiện. Người dân sẽ không bao giờ chịu chấp nhận việc phải bỏ tiền trong túi tiền của mình ra khi mà họ không biết được tiền đó được sử dụng thế nào?. Trên đây, là một số ý kiến của tôi, xin được kính gửi đến Bộ trưởng Đinh La Thăng. Mong Bộ trưởng đọc và xem xét. Nếu có những điểm còn chưa hợp lí, chưa chuẩn thì cũng mong Bộ trưởng thông cảm vì tôi chỉ là một người dân làm công việc bình thường, hàng ngày tham gia giao thông và cũng bực tức mỗi khi gặp cảnh tắc đường... Xin chân thành cảm ơn Bộ trưởng. Chúc Ngài luôn mạnh khỏe!
Độc giả Phạm Hải Hà
