 |
| Tàu sân bay Varyag Trung Quốc chạy thử lần đầu tiên. |
Tờ “Quang Minh” Trung Quốc cho biết, ngày 10/8/2011, tàu sân bay đầu tiên Varyag của Trung Quốc lần đầu tiên hạ thủy chạy thử. Đến nay đã tròn 1 năm. Trong 1 năm qua, tàu sân bay Varyag đã chạy thử 9 lần, tần suất chạy thử trên biển được đẩy nhanh, thời gian chạy thử liên tục kéo dài.
Gần đây, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết, các cuộc chạy thử trên biển của tàu sân bay Varyag Trung Quốc đều đạt được hiệu quả như dự kiến.
Hiện nay, dư luận quốc tế rất quan tâm đến việc Trung Quốc có trang bị tàu sân bay cho Hải quân trong năm nay hay không. Các chuyên gia cho biết, tàu sân bay này rất có thể chính thức đi vào hoạt động trước ngày quốc khánh Trung Quốc 1/10.
Nhưng, cho dù đã bàn giao cho quân đội, tàu sân bay Varyag vẫn phải tiến hành rất nhiều cuộc tập luyện, thử nghiệm, tiến tới từng bước hình thành khả năng tác chiến.
Có chuyên gia quân sự Trung Quốc cho rằng, sở hữu tàu sân bay có khả năng tác chiến ở biển xa là một chủ đề không thể bỏ qua của Hải quân Trung Quốc.
Cùng với sự leo thang trong tranh chấp biển Đông, Trung Quốc muốn thực hiện những đòi hỏi chủ quyền (bất hợp pháp, không căn cứ lịch sử, pháp lý) của họ thì Hải quân nước này phải sở hữu trang bị tác chiến cỡ lớn, trong đó tàu sân bay là một nhân tố then chốt (để răn đe vũ lực, sử dụng vũ lực - PV).
9 lần chạy thử tiến triển thuận lợi
Báo “Quang Minh” cho biết, tàu sân bay Varyag chạy thử lần đầu tiên ngày 10/8/2011, chạy thử chỉ 5 ngày. Sang năm 2012, Trung Quốc đã đẩy nhanh các bước chạy thử tàu sân bay, thời gian chạy thử liên tục kéo dài. Trong 1 năm qua, thời gian chạy thử của tàu sân bay tổng cộng hơn 2.500 giờ.
 |
| Tàu sân bay Varyag chạy thử lần hai. |
Ngày 16/7, đài truyền hình nhà nước Trung Quốc đã công bố những thước phim về hoạt động chạy thử của tàu sân bay Varyag ở nhiều góc độ, những hình ảnh chạy thử tàu sân bay thay đổi đột ngột hướng đi với độ nghiêng lớn ở tốc độ cao, phô diễn khả năng chạy tốt trên biển.
Nhưng, cuộc chạy thử lần thứ 9 vừa kết thúc của tàu sân bay Varyag là lần chạy thử được quan tâm nhất. Có dân mạng chụp được hình ảnh đầy đủ mô hình máy bay chiến đấu J-15 đậu trên đường đường băng tàu sân bay và mô hình 3 loại tên lửa phòng không.
Những nhà quan sát kỹ hơn thì nhận thấy, trong lần chạy thử thứ 9, bề ngoài của boong tàu sân bay Varyag đã có những thay đổi: khu vực hạ cánh đã xuất hiện 2 đường đánh dấu màu trắng hướng dẫn phi công hạ cánh xuống tàu sân bay.
Qua đây có người dự đoán, sẽ không còn hiện tượng công nhân thi công bất cứ lúc nào trên tàu sân bay nữa, và tàu sân bay đang đến gần với việc luyện tập phối hợp với máy bay chiến đấu.
Báo Trung Quốc cho rằng, các cuộc chạy thử của tàu sân bay trong năm qua rất thuận lợi. Ngày 26/7, tại một cuộc họp báo của Bộ Quốc phòng Trung Quốc, người phát ngôn bộ này, Thượng tá Dương Vũ Quân cho biết, các cuộc chạy thử của tàu sân bay Varyag đều đạt hiệu quả dự kiến, hiện đang tiến hành thử nghiệm nghiên cứu khoa học tiếp theo theo kế hoạch.
Năm 1998, một công ty Macao của Trung Quốc đã mua tàu sân bay Varyag từ một nhà máy đóng tàu của Ukraine. Năm 2002, Bắc Kinh đã mua lại nó và bắt tay vào cải tạo. Hiện nay tàu sân bay này neo đậu tại Đại Liên.
 |
| Tàu sân bay Varyag chạy thử lần ba. |
Sức chiến đấu của tàu sân bay đã từng bước hình thành
Gần đây, dư luận bên ngoài ngày càng có nhiều phỏng đoán về việc trang bị chính thức tàu sân bay Varyag cho Quân đội Trung Quốc.
Đại tá Lý Kiệt, Viện Nghiên cứu Học thuật Quân sự Hải quân Trung Quốc gần đây trả lời tờ “Nam Hoa buổi sáng” Hồng Kông cho rằng, tàu sân bay Varyag vừa kết thúc chạy thử lần thứ 9, những thiết bị trên tàu cơ bản đầy đủ, có khả năng chính thức biên chế cho Hải quân Trung Quốc vào ngày Quốc khánh Trung Quốc 1/10 năm nay.
Lời nói của Lý Kiệt gây liên tưởng tới lời nói của Tư lệnh Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương quân Mỹ năm 2010, Đô đốc Robert Willard. Khi đó, Willard nói với Quốc hội Mỹ rằng, tàu sân bay thời đại Liên Xô này “có thể đưa vào sử dụng vào năm 2012 và có thể được dùng để phát triển kỹ năng tàu sân bay cơ bản”.
Nhưng, Thiếu tướng Doãn Trác, Chủ nhiệm Ủy ban Chuyên gia Thông tin hóa Hải quân cho rằng, tàu sân bay Varyag cho dù có bàn giao cho quân đội, nó vẫn cần phải thử nghiệm rất nhiều, trong đó có tập chạy đến biển xa và trong điều kiện sóng gió to lớn.
Ngoài ra, trong giai đoạn phối hợp với máy bay chiến đấu, vấn đề huấn luyện chủ yếu nhất chính là hình thành khả năng tác chiến, trong đó then chốt là huấn luyện phi công.
Các chuyên gia cho rằng, nhu cầu về số lượng phi công tương đối nhiều. Theo tiêu chuẩn của phương Tây, tỷ lệ bố trí cơ bản của phi công và máy bay là 1,5 : 1. Như vậy, nếu tàu sân bay Varyag có 20 máy bay chiến đấu, thì ít nhất cần có hơn 30 phi công đạt tiêu chuẩn. Mà việc đào tạo ra hơn 30 phi công không phải là một con số nhỏ, thời gian cũng tương đối dài.
 |
| Tàu Varyag chạu thử lần 4 |
Mặt khác, các thủy thủ cũng phải phối hợp với các thiết bị hàng không. Như việc điều chỉnh và sử dụng thích hợp cáp hãm đà; sự vận hành kết hợp của các bộ phận của đường băng cất cánh, thang máy, kho chứa máy bay và xưởng sửa chữa. Đây đều là những việc làm để từng bước hình thành khả năng tác chiến sau khi đưa tàu sân bay vào biên chế.
Trung Quốc muốn bố trí tàu sân bay ở biển Đông?
Báo Trung Quốc cho rằng, khi một chiếc tàu sân bay mới hoàn thành chạy thử ở biển xa và tiến hành trong điều kiện tình hình biển khắc nghiệt, thì coi như giai đoạn chạy thử cơ bản đã kết thúc.
Ngoài ra, chỉ khi nào tàu sân bay tham gia vào các cuộc diễn tập trên biển với một quy mô nhất định thì tàu sân bay này mới được coi là đã chính thức hoạt động và sơ bộ đã hình thành sức chiến đấu.
Rốt cuộc, tàu sân bay Varyag khi nào hình thành khả năng tác chiến vẫn còn chưa biết. Nhưng, tham khảo tàu sân bay đầu tiên do Pháp chế tạo sau Chiến tranh thế giới thứ hai, từ khi bàn giao cho quân đội đến lúc sử dụng tác chiến, đã trải qua thời gian khoảng 10 năm.
Trên thực tế, sở hữu một chiếc tàu sân bay có khả năng tác chiến ở biển xa là một chủ đề không thể bỏ qua của Hải quân Trung Quốc. Đại tá hải quân Lương Phương, giáo sư Ban nghiên cứu giáo dục chiến lược, Đại học Quốc phòng Trung Quốc nhấn mạnh, những năm gần đây, do phát hiện được rất nhiều dầu khí ở biển Đông, tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc với các nước láng giềng ngày càng gay gắt.
Theo đó, để thực hiện chủ trương chủ quyền (phi pháp, không có bằng chứng lịch sử, pháp lý) của Trung Quốc trên biển Đông, ông này kiến nghị Hải quân Trung Quốc phải có khả năng tác chiến biển xa.
 |
| Tàu sân bay Varyag chạy thử lần 5 |
Để tăng cường khả năng tác chiến biển xa phục vụ cho mưu đồ hiện thực hóa “đường lưỡi bò”, ông Lương Phương đề xuất: Trước hết, Hải quân Trung Quốc phải có trang bị tác chiến cỡ lớn, tức là tàu chiến mặt nước cỡ lớn và tàu ngầm cỡ lớn, “các hạng mục thử nghiệm của tàu sân bay Varyag ngày càng nhiều, tần suất ngày càng cao”.
Thứ hai, căn cứ phải kéo xuống phía nam (tức biển Đông). Đây là một yêu cầu quan trọng phát triển hải quân trong tương lai của Trung Quốc. “Khoảng cách 1.900 km từ đảo Hải Nam đến biển Đông, nếu không có căn cứ cỡ lớn của hải quân, công việc bảo đảm như tiếp dầu cho máy bay sẽ bị hạn chế rất lớn”.
Như vậy, Lương Phương đang tiếp tục hưởng ứng tham vọng “đường lưỡi bò” bất hợp pháp của Trung Quốc, tức khu vực đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc trên biển Đông, gồm cả quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa của Việt Nam, tiến sát bờ biển, xâm phạm thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế, lãnh hải của các nước xung quanh biển Đông, đi ngược lại Tuyên bố ứng xử của các bên trên biển Đông (DOC) và Công ước Liên Hợp Quốc về luật biển.
 |
| Tàu sân bay Varyag chạy thử lần 7. |
 |
| Tàu sân bay Varyag |
 |
| Tàu sân bay Varyag chạy thử lần 9 |
 |
| Trung Quốc đã đưa máy bay lên tàu sân bay. |
 |
| Tàu sân bay Varyag sắp bàn giao cho Quân đội Trung Quốc. |
