Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT Quy định về dạy thêm, học thêm có hiệu lực thi hành kể từ ngày 14 tháng 2 năm 2025. [1]
Theo ghi nhận của người viết là giáo viên, hiệu trưởng một số trường đang băn khoăn việc các nhà trường phổ thông dạy 2 buổi/ngày và có thu tiền học phí có phải là dạy thêm, học thêm hay không?
Người viết nhận thấy, sự băn khoăn này là hoàn toàn có cơ sở và xin có đôi điều được bàn thêm về việc dạy học buổi 2 có thu tiền học phí trong trường học hiện nay.
Thứ nhất, về hành lang pháp lí, Điều 5 Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT quy định dạy thêm, học thêm trong nhà trường nêu rõ:
1. Việc dạy thêm, học thêm trong nhà trường không được thu tiền của học sinh và chỉ dành cho các đối tượng học sinh đăng kí học thêm theo từng môn học như sau:
a) Học sinh có kết quả học tập môn học cuối học kì liền kề ở mức chưa đạt;
b) Học sinh được nhà trường lựa chọn để bồi dưỡng học sinh giỏi;
c) Học sinh lớp cuối cấp tự nguyện đăng kí ôn thi tuyển sinh, ôn thi tốt nghiệp theo kế hoạch giáo dục của nhà trường.
Chiếu theo khoản 1 Điều 5, việc các nhà trường phổ thông dạy 2 buổi/ngày và thu tiền học phí, liệu có đúng với quy định tại Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT?
Tuy vậy, theo tìm hiểu của người viết, tới đây không ít trường phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh vẫn duy trì việc dạy 2 buổi/ngày và có thu học phí. Bởi vì, các nhà trường viện dẫn theo 2 quy định sau đây.
1) Công văn số 7291/BGDĐT-GDTrH về việc hướng dẫn dạy học 2 buổi/ngày đối với các trường trung học. [2]
Theo đó, Công văn này cho biết, việc dạy học 2 buổi/ngày ở các trường trung học nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục; đáp ứng nhu cầu của gia đình và xã hội trong việc quản lý, giáo dục học sinh; hạn chế tình trạng dạy thêm – học thêm không đúng quy định ở các nhà trường; tăng cường giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống cho học sinh.
4. Về kinh phí thực hiện
Các trường trung học có thể huy động sự hỗ trợ của ngân sách, sự đóng góp tự nguyện của cha mẹ học sinh để tăng cường cơ sở vật chất hoặc trả tiền dạy thêm giờ, dạy thỉnh giảng.
Việc thu và sử dụng kinh phí phải đảm bảo các nguyên tắc thu bù chi và các qui định về quản lý tài chính hiện hành; tổ chức thực hiện theo đúng hướng dẫn tại Công văn số 6890/BGDĐT-KHTC ngày 18/10/2010 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc hướng dẫn quản lý, sử dụng các khoản đóng góp tự nguyện cho các cơ sở giáo dục và đào tạo.
2) Nội dung IV phần Mục lục Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT ban hành Chương trình giáo dục phổ thông [3] quy định thời lượng giáo dục:
Cấp tiểu học
Thực hiện dạy học 2 buổi/ngày, mỗi ngày bố trí không quá 7 tiết học; mỗi tiết học 35 phút. Cơ sở giáo dục chưa đủ điều kiện tổ chức dạy học 2 buổi/ngày thực hiện kế hoạch giáo dục theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Cấp trung học cơ sở
Mỗi ngày học 1 buổi, mỗi buổi không bố trí quá 5 tiết học; mỗi tiết học 45 phút. Khuyến khích các trường trung học cơ sở đủ điều kiện thực hiện dạy học 2 buổi/ngày theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Cấp trung học phổ thông
Mỗi ngày học 1 buổi, mỗi buổi không bố trí quá 5 tiết học; mỗi tiết học 45 phút. Khuyến khích các trường trung học phổ thông đủ điều kiện thực hiện dạy học 2 buổi/ngày theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Có thể nhận thấy, việc dạy học 2 buổi/ngày và có thu tiền học phí, dẫn chiếu theo Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT Quy định về dạy thêm, học thêm cho thấy có những nội dung chồng chéo nhau.
Thứ hai, là giáo viên bậc trung học phổ thông, người viết còn nhận thấy, không ít các nhà trường đang thực hiện chưa đúng tinh thần Công văn 7291/BGDĐT-GDTrH về việc hướng dẫn dạy học 2 buổi/ngày.
Theo đó, nội dung dạy học 2 buổi/ngày đối với các trường trung học thực hiện theo định hướng sau (trích):
"Thực hiện các giải pháp tăng thời gian dạy học các nội dung khó, học sinh tự học có hướng dẫn của giáo viên; tổ chức phụ đạo học sinh yếu, bồi dưỡng học sinh giỏi phù hợp từng đối tượng học sinh; dạy học các môn tự chọn và phát huy khả năng của học sinh theo các nội dung tự chọn."
Tuy vậy, việc dạy buổi 2 (buổi chiều) được tổ chức theo đơn vị lớp giống như buổi học chính khoá (buổi sáng) nên giáo viên bộ môn không thể phụ đạo học sinh yếu, bồi dưỡng học sinh giỏi và dạy học các môn tự chọn theo nhu cầu của từng học sinh.
Cùng với đó, Công văn này hướng dẫn: "Thực hiện các hoạt động giáo dục như: giáo dục hướng nghiệp; giáo dục ngoài giờ lên lớp; giáo dục nghề phổ thông; giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống; hoạt động tập thể, văn nghệ, thể thao… theo quy định của kế hoạch giáo dục, kế hoạch thời gian năm học; phát triển năng khiếu cá nhân, tham gia các hoạt động xã hội tại địa phương."
Hầu hết các nhà trường phổ thông ở địa phương nơi người viết đang công tác không thực hiện các hoạt động giáo dục ở buổi 2 như giáo dục kĩ năng sống, văn nghệ, thể thao,... mà chủ yếu là dạy ôn tập. Học sinh nào muốn học kĩ năng sống thì phải đóng tiền theo thoả thuận giữa nhà trường và phụ huynh.
Ngoài ra, Công văn 7291/BGDĐT-GDTrH còn hướng dẫn hình thức tổ chức dạy học 2 buổi/ngày theo hướng các hoạt động giáo dục phù hợp với đối tượng, cụ thể: tổ chức các hoạt động giáo dục theo nhóm năng khiếu, sở thích, mỗi nhóm có thể bao gồm học sinh từ các lớp khác nhau; phụ đạo, củng cố và ôn tập kiến thức; dạy học tự chọn.
Thế nhưng, không ít giáo viên lấy thời gian buổi 2 để dạy chính khoá. Thời khoá biểu chính khoá và buổi 2 nhập nhằng, học sinh vẫn học ôm đồm kiến thức, việc học chưa mấy hiệu quả.
Qua bài viết này, người viết mong rằng, trường học dạy 2 buổi/ngày và thu tiền có phải là dạy thêm, học thêm hay không cũng cần được Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định cụ thể, rõ ràng để các nhà trường phổ thông có cơ sở thực hiện đồng bộ, dễ quản lí.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://luatvietnam.vn/giao-duc/thong-tu-29-2024-tt-bgddt-cua-bo-giao-duc-va-dao-tao-quy-dinh-ve-day-them-hoc-them-383552-d1.html
[2] https://thuvienphapluat.vn/cong-van/Giao-duc/Cong-van-7291-BGDDT-GDTrH-huong-dan-day-hoc-2-buoi-ngay-truong-trung-hoc-113794.aspx
[3] https://luatvietnam.vn/giao-duc/thong-tu-32-2018-tt-bgddt-ban-hanh-chuong-trinh-giao-duc-pho-thong-moi-169745-d1.html
[4] https://giaoduc.net.vn/tphcm-quy-dinh-muc-tran-cac-khoan-thu-phu-huynh-lo-truong-cong-se-thu-toi-da-post237000.gd
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
