Với chiến lược phát triển bền vững và mục tiêu cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cho ngành y tế, Trường Đại học Phenikaa xác định khối ngành Sức khỏe là một trong bốn lĩnh vực trọng điểm được ưu tiên phát triển.
Hiện nay, khối ngành Sức khỏe tại trường gồm 10 ngành đào tạo trình độ đại học bao gồm: Y khoa, Răng - Hàm - Mặt, Y học cổ truyền, Điều dưỡng, Dược học, Kỹ thuật Xét nghiệm Y học, Kỹ thuật Phục hồi chức năng, Kỹ thuật hình ảnh y học, Hộ sinh và Quản lý bệnh viện.
Đổi mới công tác đào tạo, ứng dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thanh Hồi, Trưởng khoa, Khoa Y, Trường Đại học Phenikaa, Tổng Giám đốc Bệnh viện Đại học Phenikaa cho biết, trong năm học 2023-2024, công tác đào tạo Y khoa tại trường tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm.
Đầu tiên, nhà trường xây dựng, mở rộng mạng lưới cơ sở thực hành cho sinh viên. Hiện nay, hệ thống cơ sở thực hành hợp tác với nhà trường đã mở rộng khắp Hà Nội, bao gồm các bệnh viện tuyến trung ương như: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Bệnh viện K, Bệnh viện E,.... Ngoài ra, nhiều bệnh viện lớn khác như Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Tim Hà Nội cùng nhiều cơ sở y tế cũng đã thiết lập hợp tác chuyên môn với nhà trường.
Với hệ thống mạng lưới thực hành rộng khắp và sự hợp tác chặt chẽ với các bệnh viện đầu ngành, công tác đào tạo Y khoa tại Trường Đại học Phenikaa đang ngày càng được củng cố, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và thực hành lâm sàng cho sinh viên.
Thứ hai, nhà trường đẩy mạnh công tác biên soạn tài liệu giảng dạy. Hầu hết giảng viên Khoa Y tại trường đều tham gia xây dựng tài liệu chuyên môn.
Sau khi hoàn thành biên soạn, các tài liệu này đã được nghiệm thu ở cấp Hội đồng khoa. Năm học 2024-2025, Hội đồng trường đã đánh giá và nghiệm thu một số bộ tài liệu quan trọng. Trong thời gian tới, Trường Đại học Phenikaa sẽ tiếp tục phát triển thêm nhiều tài liệu giảng dạy riêng, nhằm nâng cao chất lượng đào tạo cho sinh viên Y khoa.
Thứ ba, chương trình đào tạo Y khoa của nhà trường được thiết kế dựa trên chuẩn năng lực đã được Bộ Y tế ban hành và chuẩn đầu ra của trường theo hướng tích hợp theo chiều ngang (giữa các mô-đun, môn học/học phần trong cùng một năm) và tích hợp theo chiều dọc (giữa các năm học với nhau). Cách tiếp cận này không chỉ giúp sinh viên tiếp nhận các kiến thức cơ sở, cơ bản (giải phẫu, sinh lý, sinh hóa, mô phôi, sinh lý bệnh, giải phẫu bệnh...) và các kiến thức bệnh học (triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng) một cách hệ thống, logic, mà còn rèn luyện khả năng tư duy tích hợp giúp giải quyết các vấn đề thực tiễn lâm sàng, cộng đồng dựa vào bằng chứng.
Đào tạo theo mô-đun giúp thay đổi cách tiếp cận kiến thức của sinh viên so với mô hình đào tạo truyền thống. Trước đây, sinh viên thường học các môn riêng lẻ như giải phẫu, vi sinh, ký sinh trùng, dược học… mà chưa có sự kết nối ngay từ đầu. Chỉ khi đi thực tập lâm sàng tại bệnh viện, sinh viên mới bắt đầu tư duy tổng hợp và liên kết kiến thức. Tuy nhiên, với phương pháp đào tạo theo mô đun, sinh viên được học theo hệ thống tích hợp, giúp kết nối các bộ môn.
Tại Trường Đại học Phenikaa, chương trình đào tạo Y khoa hiện bao gồm 9 mô-đun chính, mỗi mô đun sẽ tập trung vào một chủ đề lâm sàng cụ thể. Ví dụ, trong mô đun về hệ hô hấp, sinh viên sẽ được học liên thông giữa giải phẫu, giải bệnh, vi sinh, thăm dò chức năng… Các kiến thức này đều được tích hợp thông qua những ca bệnh lâm sàng thực tế thường gặp, giúp sinh viên hình thành tư duy lâm sàng sớm hơn.
Thứ tư, nhà trường ứng dụng mô phỏng để nâng cao chất lượng thực hành. Bên cạnh đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm, nhà trường còn cung cấp cho sinh viên hệ thống cơ sở vật chất đầy đủ, ứng dụng những công nghệ mới nhất trong học tập như hệ thống phòng thí nghiệm hiện đại, hệ thống học mô phỏng 3D, hệ thống phòng thực hành lâm sàng. Ngoài ra với việc thực hành liên tục tại các cơ sở y tế sẽ giúp sinh viên trau dồi kĩ năng, kinh nghiệm, có thể làm tốt nhiệm vụ ngay khi tốt nghiệp.
Đặc biệt, nhà trường đã đầu tư mạnh vào các mô hình đào tạo mô phỏng, bao gồm mô hình khám bệnh, ép tim, đặt ống thông tiểu, tiêm truyền… Nhờ đó, sinh viên được rèn luyện kỹ năng lâm sàng ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, giúp sinh viên làm quen với các kỹ thuật trước khi tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân.
Ví dụ, một mô hình cánh tay có thể tái hiện chính xác cảm giác khi chọc kim vào tĩnh mạch, từ độ căng của da đến phản ứng trào dịch giống như máu thật. Nhờ đó, sinh viên có thể rèn luyện kỹ năng tiêm truyền trước khi thực hành trên bệnh nhân thực tế.
Trong bối cảnh số lượng sinh viên Y khoa ngày càng tăng, các trường đại học đang đẩy mạnh đầu tư vào đào tạo mô phỏng để đảm bảo chất lượng giảng dạy và giảm áp lực lên bệnh viện.
Hiện nay, số lượng trường đào tạo Y khoa ngày càng nhiều, kéo theo sự gia tăng về sinh viên và học viên sau đại học dẫn đến việc quá tải sinh viên thực hành tại bệnh viện. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến công tác khám chữa bệnh mà còn đặt ra thách thức trong việc đảm bảo quyền riêng tư cho bệnh nhân.
Việc ứng dụng mô phỏng trong giảng dạy và thực hành không chỉ nâng cao chất lượng đào tạo mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với người bệnh. Điều này hạn chế tối đa các thao tác thực hành trên bệnh nhân, giúp giảm thiểu rủi ro, đảm bảo quyền riêng tư và đặt người bệnh vào vị trí trung tâm của quá trình chăm sóc y tế.
Thứ năm, Trường Đại học Phenikaa đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo trong đào tạo Y khoa. Nhà trường thường xuyên tổ chức hội thảo về ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong Y học với sự tham gia của nhiều sinh viên nhà trường.
Ngày 18/2 vừa qua, nhà trường đã ra quyết định thành lập nhóm giảng viên trẻ từ các khoa để nghiên cứu, ứng dụng AI trong xây dựng giáo trình, soạn bài giảng và lập kế hoạch giảng dạy. Bên cạnh việc tận dụng AI để nâng cao hiệu quả đào tạo, Trường Đại học Phenikaa cũng chú trọng đến việc đánh giá kỹ lưỡng những lợi ích và hạn chế của công nghệ này, đảm bảo ứng dụng AI một cách hợp lý và hiệu quả trong giáo dục.
Dù AI hỗ trợ Y khoa nhưng việc cá thể hóa điều trị bệnh nhân vẫn phụ thuộc vào bác sĩ. Mỗi bệnh nhân là một cá thể riêng biệt, không thể áp dụng chung một phác đồ điều trị. AI có thể cung cấp dữ liệu tổng quan nhưng không thể thay thế kinh nghiệm lâm sàng và sự nhạy bén của bác sĩ. Vì vậy, ngay từ bây giờ, giảng viên nhà trường đã xác định rõ ranh giới giữa bài giảng hỗ trợ bởi AI và kiến thức thực tiễn từ bác sĩ lâm sàng.
Đặc biệt, năm 2024, Tập đoàn Phenikaa chính thức đưa Bệnh viện Đại học Phenikaa vào vận hành, được cấp phép ngày 22/11/2024 và đón bệnh nhân từ 16/12/2024. Sau hơn hai tháng hoạt động, bệnh viện đã đón tiếp hơn 12.000 bệnh nhân, quy trình chuyên môn và vận hành dần ổn định, nhận được phản hồi tích cực từ bệnh nhân.
Đây không chỉ là cơ sở khám chữa bệnh mà còn là nơi thực hành quan trọng cho sinh viên Y khoa của nhà trường.
Bước chuẩn bị để áp dụng mô hình đào tạo thực hành 1 kèm 1 với sinh viên Y khoa
Bệnh viện Đại học Phenikaa dự kiến tiếp nhận sinh viên của nhà trường thực tập từ nửa cuối năm 2025, sau khi hoàn thiện cơ cấu tổ chức, quy trình đào tạo sinh viên thực tập và các thủ tục liên quan.
"Khi thực tập tại Bệnh viện Đại học Phenikaa, sinh viên sẽ được hướng dẫn theo mô hình mỗi bác sĩ chỉ kèm 1 hoặc tối đa 2 sinh viên. Cách tiếp cận này giúp nâng cao chất lượng thực hành, đảm bảo sinh viên được theo sát, rèn luyện kỹ năng lâm sàng hiệu quả.
Tuy nhiên, hình thức đào tạo này tại Việt Nam còn đối mặt với nhiều thách thức. Hiện nay, số lượng sinh viên Y khoa mỗi khóa của các cơ sở giáo dục đại học tương đối lớn, dẫn đến tình trạng quá tải khi phân công thực tập. Ở nhiều bệnh viện, có thể có từ 4-6 sinh viên thực tập trên một giường bệnh, con số quá lớn để đảm bảo chất lượng học tập.
Bên cạnh đó, bác sĩ tại các bệnh viện, đặc biệt là tuyến trung ương đang phải “gánh” khối lượng công việc rất lớn. Một bác sĩ có thể phải chăm sóc hàng chục bệnh nhân mỗi ngày, chưa kể đến việc thực hiện thủ thuật, xử lý hành chính và chỉ đạo tuyến. Trước thực tế đó, việc hướng dẫn thực tập theo mô hình 1 kèm 1 trở nên khó khăn hơn khi thực hiện", Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thanh Hồi chia sẻ.
Để giải quyết vấn đề này, Bệnh viện Đại học Phenikaa đã chủ động tuyển dụng hơn 150 bác sĩ nhằm đảm bảo đủ nguồn nhân lực hướng dẫn thực tập. Với số lượng sinh viên hiện tại của trường, kết hợp thực hành tại các bệnh viện liên kết, mô hình đào tạo 1 kèm 1 hoặc 1 kèm 2 có thể được áp dụng, giúp nâng cao chất lượng thực hành và đảm bảo hiệu quả đào tạo.
Ngay từ đầu năm 2025, bệnh viện đã tổ chức tập huấn cho toàn bộ bác sĩ tại bệnh viện, đảm bảo các bác sĩ có chứng chỉ về phương pháp sư phạm và giảng dạy lâm sàng. Bệnh viện cũng xây dựng quy trình thực tập chặt chẽ, sinh viên thực hành phải qua đầu mối quản lý, liên hệ với các khoa, phòng. Trước khi thực tập, sinh viên sẽ được tập huấn về trang phục, tác phong, cách làm việc với bác sĩ và tiếp cận bệnh nhân.
Bệnh viện cũng xây dựng hệ thống phân công giảng dạy rõ ràng. Sau khi khoa, phòng tiếp nhận sinh viên sẽ có bác sĩ phụ trách hướng dẫn cụ thể. Quá trình thực tập được kiểm tra, giám sát hàng ngày, đảm bảo tuân thủ mô hình đào tạo. Báo cáo đánh giá cuối kỳ cũng sẽ được thực hiện để hoàn thiện quy trình trước khi tiếp nhận sinh viên kết thúc kì thực hành, thực tập.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thanh Hồi, để thu hút sinh viên theo học ngành Y khoa tại trường, không có cách nào bền vững hơn là đảm bảo chất lượng đào tạo. Đây không chỉ là chiến lược phát triển mà còn là trách nhiệm của Trường Đại học Phenikaa đối với xã hội.
Khi một cơ sở giáo dục đại học đảm bảo chất lượng đào tạo từ chương trình giảng dạy, đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất đến điều kiện sinh hoạt và môi trường thực hành chuyên nghiệp, sinh viên không chỉ gắn bó mà còn lan tỏa những giá trị đó, góp phần thu hút thế hệ sau.
Ngược lại, nếu chất lượng đào tạo không đảm bảo, sinh viên sẽ nhanh chóng mất niềm tin, thậm chí từ chối theo học. Vì vậy, đầu tư vào chất lượng, từ giảng dạy đến cơ sở thực hành, đặt quyền lợi giáo dục của sinh viên lên hàng đầu chính là cách hiệu quả nhất để thu hút và giữ chân sinh viên, đồng thời khẳng định uy tín của nhà trường trong lĩnh vực đào tạo khối ngành Sức khỏe.
