Dự án “Thức ăn chăn nuôi từ bột vỏ sầu riêng lên men” của nhóm 4 sinh viên Trường Đại học Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh đã xuất sắc đoạt Giải Quán quân Cuộc thi HUST STARTUP - Học sinh sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp lần thứ VI, năm 2025.
Thức ăn chăn nuôi từ bột vỏ sầu riêng lên men (thương hiệu BTE04) được chế biến với nguyên liệu từ bột vỏ sầu riêng lên men, kết hợp các nguyên liệu và phụ phẩm có sẵn tại địa phương như (bột cá, bánh dừa, bắp, cám, tấm,...). Sự kết hợp các nguyên liệu này tạo thành công thức dinh dưỡng phù hợp với từng đối tượng vật nuôi ở các giai đoạn khác nhau.
Trong giai đoạn đầu tiên của dự án, nhóm sinh viên tập trung vào sản phẩm thức ăn cho vịt, là vật nuôi phổ biến tại khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long nói chung và tỉnh Vĩnh Long nói riêng.
Góp phần giảm ô nhiễm môi trường, nâng cao giá trị phụ phẩm, tạo việc làm tại địa phương
Trưởng nhóm 4 sinh viên là Võ Trần Anh Huy - Sinh viên năm 2, Khóa 15, Lớp 15DHHH02, Khoa Công nghệ Hóa học Trường Đại học Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh. Trao đổi với phóng viên tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Huy cho biết, với dự án “Thức ăn chăn nuôi từ bột vỏ sầu riêng lên men” của nhóm, sản phẩm thức ăn chăn nuôi nhằm bổ sung dinh dưỡng, giúp vật nuôi phát triển ổn định, bổ sung một số khoáng chất tự nhiên từ quá trình lên men, giúp nâng cao sức khỏe vật nuôi một cách tự nhiên, an toàn, không chứa kháng sinh hay chất tăng trưởng.
Bên cạnh đó, dự án còn mang tính nhân văn khi tạo thêm việc làm cho một số lao động tại địa phương, góp phần xây dựng nền kinh tế tuần hoàn, giảm ô nhiễm môi trường và nâng cao giá trị phụ phẩm.
Được biết, ý tưởng của dự án này xuất từ việc các thành viên trong nhóm được sinh ra và lớn lên tại quê hương Vĩnh Long. Nơi đây nổi tiếng với nghề trồng và chế biến các sản phẩm từ trái sầu riêng. Tuy nhiên, các cơ sở chế biến chỉ tận dụng phần thịt quả, còn phần vỏ quả thải ra môi trường, phần nào gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Qua tìm hiểu, nhóm sinh viên nhận thấy trong bột sầu riêng chiếm một hàm lượng chất dinh dưỡng nhất định có thể làm thức ăn cho vật nuôi.
Bên cạnh đó, các nguồn nguyên liệu phụ phẩm địa phương như bắp, tấm, cám,... không mang lại giá trị kinh tế cao nhưng khi kết hợp với bột vỏ sầu riêng thì có thể cho ra đời dòng sản phẩm thức ăn chăn nuôi mang thương hiệu BTE04.
"Việc nhóm chọn chế biến thức ăn cho vịt vì đây là loài gia cầm được nuôi chủ lực tại địa phương, mang lại nguồn thu nhập cho bà con nông dân với hơn 4 triệu con vịt mỗi năm", Trần Anh Huy chia sẻ.
Để đưa sản phẩm đến gần hơn với thị trường, nhóm đã sử dụng phương thức truyền thông chủ yếu trong giai đoạn đầu của dự án nhằm tập trung vào sự “hiếu kỳ” của mọi người, tạo sự tò mò về sản phẩm và chấp nhận thử nghiệm sản phẩm với cam kết chất lượng và uy tín hàng đầu. Đây chính là chiến lược “Hữu xạ tự nhiên hương”. Với những ưu điểm vượt trội, dự án đã tiếp cận được hơn 20 hộ chăn nuôi và có 17 hộ tái sử dụng sau lần thử nghiệm đầu tiên.
Huy cho biết, sau 2 năm thử nghiệm, dự án đã tạo ra giá trị kinh tế, giải quyết vấn đề môi trường và an sinh xã hội.
Thứ nhất, về kinh tế, dự án đã góp phần làm giảm tới 20 - 30% chi phí thức ăn chăn nuôi so với các sản phẩm truyền thống (Giá thức ăn BTE04 thấp hơn từ 2.000 - 5.000 VNĐ/1kg so với các loại thức ăn công nghiệp đang có trên thị trường như: New Hope, De heus, CP,...).
Dự án tạo ra khoảng 19 - 21 việc làm tại khu vực sản xuất trong giai đoạn thử nghiệm, đồng thời góp phần vào phát triển kinh tế địa phương thông qua việc sử dụng nguyên liệu tại chỗ. Đồng thời, giúp tăng trưởng vật nuôi nhanh hơn và giảm tỷ lệ bệnh, qua đó nâng cao năng suất chăn nuôi lên tới 15-20% so với phương pháp nuôi truyền thống.
Thứ hai, về môi trường, dự án góp phần giải quyết được vấn đề chất thải nông sản từ sầu riêng, tiết kiệm chi phí xử lý rác thải cho các cơ sở sản xuất và chế biến. Thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững, xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn cho các hộ chăn nuôi (Mô hình Vườn – Ao – Chuồng). Đặc biệt là tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên bằng cách thay thế bằng nguồn nguyên liệu phụ phẩm.
Thứ ba, về xã hội, dự án tạo thêm việc làm cho lao động tại địa phương, sử dụng nguyên liệu địa phương, giúp tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững cho các vùng sản xuất sầu riêng. Đồng thời, góp phần vào thay đổi nhận thức và hành động của người dân về tiêu dùng bền vững.
“Niềm tin vào sản phẩm của nhóm nghiên cứu chúng em dựa trên việc chuyển hóa vỏ sầu riêng thành thức ăn chăn nuôi dinh dưỡng cao, giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường nông nghiệp. Sản phẩm tận dụng tài nguyên tại địa phương với giá thành rẻ, giúp giảm chi phí đầu vào đáng kể cho người chăn nuôi, qua đó tăng lợi nhuận kinh tế cho các hộ chăn nuôi. Đồng thời, dự án còn thiết lập một chuỗi giá trị mới thông qua việc thu mua phụ phẩm, tạo thêm thu nhập và việc làm cho người lao động. Đây là mô hình kinh tế tuần hoàn bền vững, vừa bảo vệ môi trường vừa thúc đẩy sự tự chủ kinh tế tại địa phương”, Huy chia sẻ.
Từng nghĩ phải dừng dự án đến những kết quả ngoài mong đợi
Theo tìm hiểu của phóng viên, trong quá trình thực hiện dự án, nhóm sinh viên cũng gặp không ít khó khăn. Nhất là trong quá trình nghiên cứu lên men bột vỏ sầu riêng, nghiên cứu mùa vụ có sầu riêng, và cách bảo quản sản phẩm tự nhiên,... Thách thức còn đến từ việc nhóm từng gặp thất bại trong những lô sản phẩm đầu tiên, khiến dự án có lúc dường như phải dừng lại. Song, với sự quyết tâm, sự nỗ lực và đoàn kết đã đưa nhóm nghiên cứu vượt qua được những thách thức, đạt được kết quả đáng mong đợi như hiện tại.
“Đối với nhóm chúng em, tinh thần đoàn kết và sự gắn bó giữa các thành viên là yếu tố then chốt giúp dự án đạt được kết quả hôm nay. Trong suốt quá trình thực hiện, các thành viên luôn sẵn sàng lắng nghe, điều chỉnh và cùng nhau hoàn thiện từng chi tiết nhỏ nhất của sản phẩm.
Để hướng đến thương mại hóa, nhóm dự kiến sẽ đăng ký giải pháp hữu ích, chuẩn hóa quy trình sản xuất, và tối ưu chi phí để sản phẩm có thể tiếp cận thị trường thực tế.
Trong giai đoạn tiếp theo, nhóm nhận thấy thách thức lớn nhất là nguồn lực về tài chính, công nghệ và kinh nghiệm thương mại. Để tháo gỡ những khó khăn này, nhóm rất mong nhận được sự đồng hành và hỗ trợ từ Trường Đại học Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh, vườn ươm khởi nghiệp, cũng như các tổ chức, doanh nghiệp quan tâm đến lĩnh vực phát triển bền vững, nhằm giúp dự án tiến xa hơn và tạo ra giá trị thiết thực cho cộng đồng”, Huy bày tỏ.
Là những người trẻ mang trong mình khát khao sáng tạo và mong muốn đóng góp cho xã hội, nhóm sinh viên hiểu rằng khởi nghiệp không bao giờ là hành trình dễ dàng. Nhưng nếu chỉ dừng lại ở ý tưởng, ta sẽ chẳng bao giờ biết được khả năng của mình đến đâu.
“Chúng em muốn gửi gắm đến các bạn sinh viên rằng: hãy dám bước ra khỏi vùng an toàn, dám thử, dám sai và dám làm lại. Bởi mỗi hành động nhỏ hôm nay có thể trở thành bước khởi đầu cho một thay đổi lớn trong tương lai. Hãy tin rằng, đam mê và sự kiên trì chính là chìa khóa mở ra cánh cửa của thành công”, trưởng nhóm Võ Trần Anh Huy chia sẻ.
