Kỷ nguyên mới, quốc tế hóa đào tạo là bước đột phá chiến lược của ĐHQGHN

LTS: Quốc tế hóa giáo dục đại học đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo ra những công dân toàn cầu đồng thời nâng cao thứ hạng của Việt Nam trên thế giới trong lĩnh vực giáo dục.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số mạnh mẽ, Đại học Quốc gia Hà Nội đang thúc đẩy hàng loạt đổi mới sâu rộng nhằm nâng cao chất lượng đào tạo theo chuẩn quốc tế.

Để hiểu rõ hơn về chiến lược này của Đại học Quốc gia Hà Nội, Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam có cuộc trao đổi với Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Thanh Trường – Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội.

Phóng viên: Thưa Phó Giám đốc, ông có thể cho biết Đại học Quốc gia Hà Nội đang có kế hoạch như thế nào trong triển khai chiến lược quốc tế hóa đào tạo nhằm thực hiện Nghị quyết số 45 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia?

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Thanh Trường: Chiến lược quốc tế hóa đào tạo của Đại học Quốc gia Hà Nội được xác định là một trong những hướng đi trọng tâm trong giai đoạn hiện nay. Chúng tôi đặt ra hai ưu tiên hàng đầu: Thứ nhất là cấu trúc lại chương trình đào tạo theo chuẩn quốc tế; thứ hai là tổ chức liên thông giữa giáo dục phổ thông và đại học, đồng thời ứng dụng công nghệ, giảm thủ tục hành chính để rút ngắn thời gian đào tạo theo chuẩn châu Âu – tức là chỉ còn 3 năm cho chương trình cử nhân.

Theo chỉ đạo của thầy Lê Quân - Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia Hà Nội phải cấu trúc lại chương trình và tổ chức đào tạo để thích ứng với hội nhập, trong đó chú trọng phát triển năng lực công nghệ của sinh viên và rút ngắn thời gian đào tạo để tiết kiệm nguồn lực xã hội.

Trên cơ sở đó, Đại học Quốc gia Hà Nội quyết liệt đổi mới cơ cấu ngành nghề theo hướng đầu tư đào tạo tài năng khoa học cơ bản, đẩy mạnh phát triển các chương trình đào tạo trong lĩnh vực STEM và các ngành kỹ thuật công nghệ để hướng tới nâng cao chất lượng việc làm. Hiện nay, tỷ lệ khối ngành các chương trình ứng dụng, kỹ thuật công nghệ đã chiếm gần 50% quy mô tuyển sinh của Đại học Quốc gia Hà Nội và trong 3 năm tới, chúng tôi hướng tới mục tiêu là 65%.

Trên nền tảng này, Đại học Quốc gia Hà Nội học hỏi các mô hình tiên tiến của các trường đại học hàng đầu thế giới để đổi mới toàn diện nội dung giảng dạy, phương pháp giảng dạy và cơ cấu tổ chức quản lý đào tạo. Chúng tôi hướng tới mục tiêu giúp sinh viên có khả năng học tập, làm việc trong môi trường quốc tế và được các trường đại học hàng đầu trên thế giới tiếp nhận nếu có mong muốn chuyển tiếp, đồng thời, thu hút sinh viên quốc tế đến Việt Nam học tập.

Một nhiệm vụ trọng tâm nữa mà Đại học Quốc gia Hà Nội ưu tiên thực hiện là tập trung cắt giảm các thủ tục hành chính trong đào tạo không cần thiết, gây lãng phí thời gian cho sinh viên, đồng thời đẩy mạnh các kênh tư vấn, hỗ trợ trực tuyến để giúp sinh viên tập trung tốt hơn vào học tập. Điều này cũng sẽ giúp Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức 3 kỳ/năm học một cách thuận lợi.

Phóng viên: Vậy công nghệ số và trí tuệ nhân tạo đang được Đại học Quốc gia Hà Nội ứng dụng như thế nào trong đào tạo? Điều này liên quan gì đến mục tiêu giáo dục toàn diện của Đại học Quốc gia Hà Nội, thưa Phó giáo sư?

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Thanh Trường: Ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) là một mũi nhọn quan trọng trong chiến lược chuyển đổi số của Đại học Quốc gia Hà Nội. Chúng tôi đã và đang triển khai mô hình đào tạo kết hợp (blended learning), kết hợp linh hoạt giữa học trực tiếp và trực tuyến.

Không chỉ dừng ở hình thức tổ chức lớp học, AI còn được tích hợp vào hệ thống để hỗ trợ giảng dạy, đánh giá, cá thể hóa lộ trình học tập cho sinh viên. Đặc biệt, đối với các sinh viên tài năng, AI giúp họ phát triển năng lực cá nhân tối đa, đồng thời tạo điều kiện để các em sớm tham gia nghiên cứu khoa học – từ đó hình thành đội ngũ nhà khoa học trẻ đạt chuẩn quốc tế trong tương lai.

Trong bối cảnh Đại học Quốc gia Hà Nội triển khai mạnh mẽ giáo dục toàn diện, bên cạnh những năng lực ngoại ngữ, kỹ năng nghề nghiệp và kỹ năng mềm, thì việc đẩy mạnh giảng dạy kiến thức về AI và ứng dụng AI trong giảng dạy, tổ chức tuyển sinh và đào tạo, sẽ hình thành năng lực số cốt lõi cho sinh viên giúp sinh viên học tập và phát triển toàn diện, tạo nền tảng cho các em khi tốt nghiệp sẽ dễ dàng làm việc hoặc tiếp tục học tập trong môi trường quốc tế.

Phóng viên: Chương trình Ươm tạo tài năng từ bậc trung học phổ thông tại Đại học Quốc gia Hà Nội (gọi tắt là VNU 12+) đang được thí điểm triển khai trong đó đặc biệt chú trọng tính liên thông giữa bậc trung học phổ thông và bậc đại học. Phó Giám đốc có thể thông tin cụ thể hơn về chủ trương này và lộ trình triển khai tiếp theo?

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Thanh Trường: Đây là một đổi mới rất đáng chú ý. Chúng tôi đang xây dựng mô hình liên thông nội dung đào tạo giữa bậc phổ thông và đại học, để học sinh lớp 10, 11, 12 có thể học trước những kiến thức cốt lõi của chương trình đại học. Cách làm này sẽ giúp các em định hướng nghề nghiệp sớm, rút ngắn thời gian học đại học, tiết kiệm chi phí và tối ưu hóa hiệu quả học tập.

Thêm vào đó, việc tổ chức năm học với 3 học kỳ chính thức giúp sinh viên có thể điều chỉnh tiến độ học tập phù hợp với năng lực và hoàn cảnh cá nhân. Với cách tiếp cận linh hoạt này, sinh viên hoàn toàn có thể tốt nghiệp sau 3 năm, đúng theo chuẩn đào tạo châu Âu.

Phóng viên: Mục tiêu gắn kết đào tạo với nghiên cứu khoa học được thực hiện như thế nào để đưa Đại học Quốc gia Hà Nội trở thành đại học nằm trong nhóm 500 đại học hàng đầu thế giới, thưa Phó Giám đốc?

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Thanh Trường: Đại học Quốc gia Hà Nội là một đại học định hướng nghiên cứu, nên việc gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo và nghiên cứu là chiến lược xuyên suốt. Chúng tôi khuyến khích sinh viên tham gia vào các nhóm nghiên cứu cùng với giảng viên, ngay từ những năm đầu đại học. Điều này không chỉ giúp các em phát triển tư duy nghiên cứu mà còn rút ngắn khoảng cách giữa lý thuyết và thực tiễn, giúp kiến thức học được gắn liền với ứng dụng.

Chính qua quá trình này, sinh viên được trang bị kỹ năng nghiên cứu khoa học, nâng cao chất lượng học tập và từ đó đóng góp vào việc hình thành đội ngũ cán bộ nghiên cứu trẻ có trình độ cao, đáp ứng yêu cầu của đất nước trong thời đại tri thức.

Phóng viên: Theo ông, việc quốc tế hóa chương trình đào tạo mang lại ý nghĩa gì cho sự phát triển của giáo dục đại học Việt Nam?

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Thanh Trường: Quốc tế hóa không chỉ là một xu hướng tất yếu mà còn là con đường để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Khi chúng ta xây dựng được các chương trình đào tạo đạt chuẩn quốc tế, được công nhận bởi các đối tác nước ngoài, thì đồng nghĩa với việc sinh viên Việt Nam có thể học tập, làm việc và hội nhập dễ dàng hơn ở bất kỳ đâu.

Với vai trò đầu tàu trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam, Đại học Quốc gia Hà Nội xác định rõ trách nhiệm trong việc tiên phong đổi mới, hội nhập và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng chiến lược phát triển đất nước đến năm 2045 – khi Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao.

Đến nay, rất nhiều lĩnh vực của Đại học Quốc gia Hà Nội được xếp hạng cao trong các bảng xếp hạng đại học có uy tín trên thế giới. Năm 2025, trong Bảng xếp hạng QS thế giới theo lĩnh vực (QS WUR by Subject 2025), Đại học Quốc gia Hà Nội có 2 nhóm lĩnh vực và 12 lĩnh vực được xếp hạng (trong đó 10/12 lĩnh vực trong nhóm 500).

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn Phó giáo sư!