Trong kỳ thi đánh giá năng lực đợt 2 năm 2025 của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã xảy ra 2 sự cố là không cho thí sinh cầm bút làm bài trong thời gian đầu và không phát giấy nháp đều do sai sót của cán bộ coi thi. Nhưng phương án giải quyết sai sót lại chưa rõ ràng.
Trước đó, ở đợt 1 (tháng 4/2025) cũng ghi nhận sự cố giám thị cho thí sinh bắt đầu làm bài trễ gần 20 phút mà không bù giờ. Hội đồng thi đã tổ chức họp khẩn, xác minh và có biện pháp xử lý, bao gồm xin lỗi và tạo điều kiện thi lại cho thí sinh trong đợt 2.
Việc xảy ra sai sót liên tiếp, nhiều chuyên gia cho rằng việc để xảy ra lỗi trong cả hai đợt thi liên tiếp cho thấy quy trình vẫn chưa đủ chặt chẽ và chuyên nghiệp, gây ảnh hưởng đến tâm lý thi và kết quả của thí sinh.
Sự cố liên tiếp xảy ra gây cản trở đến cơ hội học tập của nhiều thí sinh
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, bà Tăng Thị Ngọc Mai - nguyên Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Trà Vinh, Đại biểu Quốc hội khóa XIV nhận định, việc kỳ thi đánh giá năng lực do Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức xảy ra sai sót ở cả hai đợt thi năm 2025 đã và đang ảnh hưởng đến tâm lý, kết quả thi của nhiều thí sinh.
Theo bà Mai, điều đáng lo ngại không chỉ nằm ở việc kỳ thi xảy ra sự cố, mà còn là xuất phát từ chính khâu tổ chức, cụ thể là từ cán bộ coi thi. Bởi kỳ thi ra đời với mục tiêu đánh giá năng lực, khả năng vận dụng kiến thức của học sinh tuy nhiên, khi yếu tố tổ chức thiếu chuyên nghiệp, những giá trị cốt lõi của kỳ thi có thể bị ảnh hưởng.
Đơn cử, sau khi tổ chức xong đợt 1, Hội đồng thi đánh giá năng lực, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã xác minh, đưa ra kết luận về việc xảy ra sự cố trong quá trình thi. Sau đó, hội đồng thi đã đưa ra phương án xử lý là giao lãnh đạo cụm thi số 50, đại diện hội đồng thi đến xin lỗi thí sinh, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho thí sinh được phép dự thi kỳ thi này trong đợt 2 năm 2025.
Tuy nhiên, đến kỳ thi đợt 2 năm 2025, cán bộ coi thi liên tiếp xảy ra 2 sự cố gây ảnh hưởng đến quá trình thi của nhiều thí sinh. Trước sự việc trên, nhà trường đã giao lãnh đạo cụm thi 9 liên hệ với thí sinh bị ảnh hưởng, đại diện Hội đồng thi trực tiếp xin lỗi thí sinh, hỗ trợ thí sinh khắc phục hậu quả. Còn hỗ trợ như thế nào thì chưa rõ ràng.
“Tôi cho rằng, từ những sự cố liên tiếp xảy ra trong cả 2 đợt thi năm nay đã cho thấy khâu tổ chức kỳ thi chưa chuyên nghiệp và không công bằng với các thí sinh. Mặt khác, khi điều kiện thi không đảm bảo, thí sinh sẽ không thể hiện được đúng năng lực thực sự của mình.
Chưa kể, năm nay cũng là năm thứ 8 nhà trường tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực thì việc hoàn thiện và rút kinh nghiệm qua các năm là yếu tố tất yếu. Tuy nhiên, để xảy ra lỗi trong cả hai đợt thi liên tiếp cho thấy quy trình tổ chức thi hiện nay vẫn chưa chặt chẽ và thiếu chuyên nghiệp,” bà Mai nêu quan điểm.
Thông tin từ Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, trong tổng số 94.841 thí sinh dự thi đợt 2 thì có 67.623 thí sinh đã thi đợt 1; chỉ 27.218 thí sinh dự thi lần đầu (chiếm 28,7%). Như vậy, đợt thi này có tới 71,3% thí sinh dự thi đợt 2 với mong muốn cải thiện điểm số bài thi.
Bà Mai bày tỏ, dù Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã đưa ra các giải pháp khắc phục bằng cách xin lỗi thí sinh dự thi đợt 1, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho thí sinh được phép dự thi kỳ thi này trong đợt 2 năm nay. Tuy nhiên, đối với các thí sinh gặp sự cố ở đợt 2 chưa có phương án giải quyết, có nghĩa là thí sinh sẽ không có cơ hội để học tập tại ngôi trường, ngành học như mong muốn.
Bên cạnh đó, việc đi thi lại đợt 2 cũng phần nào ảnh hưởng đến tâm lý của thí sinh. Chưa kể, nhiều thí sinh ở xa còn tốn kém thêm về mặt thời gian, công sức, chi phí đi lại, ăn ở trong quá trình thi. Hơn nữa, không phải thí sinh nào cũng có đủ điều kiện kinh tế để tham gia thi lại, từ đó giảm cơ hội học tập theo mong muốn ban đầu của các em. Đây là những tổn thất không nhỏ với các em cuối cấp”.
Cùng bàn vấn đề này, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị An - Đại biểu Quốc hội khoá XIII nhận định, kỳ thi đánh giá năng lực do Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức từ năm 2018 đến nay đã và được nhiều trường sử dụng để xét tuyển đầu vào. Đặc biệt, năm 2025 là năm đầu tiên học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Tuy nhiên, cả 2 đợt thi năm nay đều liên tục xảy ra sự cố liên quan đến công tác tổ chức thi.
Theo bà An, những sự cố liên tiếp xảy ra trong quá trình coi thi cho thấy nhà trường cần xem lại khâu tổ chức, đặc biệt là về quy trình hướng dẫn và kiểm soát cán bộ coi thi. Những sai sót vừa xảy ra cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc từ phía nhà trường để đảm bảo quyền lợi chính đáng của thí sinh.
Khi xảy ra sự cố dù với bất kỳ nguyên nhân nào thì việc xem xét trách nhiệm và có hướng xử lý phù hợp là điều cần thiết để đảm bảo quyền lợi thí sinh, tránh để các em bị thiệt thòi do lỗi từ phía khâu tổ chức.
“Tôi cho rằng cơ sở giáo dục đại học khi đã quyết định tổ chức kỳ thi riêng cần bảo đảm tính chuyên nghiệp, công bằng và minh bạch. Điều này không chỉ liên quan đến quyền lợi trực tiếp của thí sinh mà còn ảnh hưởng đến uy tín của nhà trường và niềm tin xã hội đối với kết quả để xét tuyển bằng phương thức này.
Do đó, ngoài việc gửi lời xin lỗi đến các thí sinh, theo tôi, điều quan trọng nhất mà thí sinh quan tâm tại thời điểm này là cách xử lý, khắc phục thực tế để thí sinh có cơ hội được thể hiện đúng năng lực của mình", bà An nêu quan điểm.
Vừa qua, trên một số diễn đàn giáo dục đang rất quan tâm đến việc công khai đề thi đánh giá năng lực vì nhiều thí sinh phản ánh có sự trùng lặp một số câu giữa các đợt thi.
Bày tỏ quan điểm về thực trạng trên, bà An cho biết: "Theo tôi, hiện nay cơ sở giáo dục đại học được giao quyền tự chủ về phương thức tuyển sinh, trong đó có thể tổ chức kỳ thi riêng, nhưng điều đó cũng đi kèm với trách nhiệm công khai, minh bạch và giải trình.
Do vậy, cần xem xét việc công khai đề thi chính thức để thể hiện minh bạch trong thi cử, xã hội tham gia giám sát".
Sớm có phương án khắc phục để đảm bảo quyền lợi cho thí sinh
Nguyên Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Trà Vinh cho biết, trong bối cảnh ngày càng có nhiều phương thức xét tuyển, học sinh và phụ huynh sẽ có nhiều lựa chọn. Do đó, nếu một kỳ thi bị nghi ngờ về tính công bằng và chuyên nghiệp, phụ huynh hoàn toàn có thể định hướng con em theo phương án khác. Khi đó, kỳ thi đánh giá năng lực sẽ ít nhiều bị ảnh hưởng về chất lượng và uy tín.
“Từ thực tế đó, theo tôi, đây là lỗi hệ thống chứ không phải sự cố đơn lẻ. Do đó, Nhà trường cần chọn lọc, tập huấn bài bản để tránh tình trạng cán bộ coi thi chưa nắm chắc quy trình, xử lý thiếu linh hoạt hoặc thậm chí gây thiệt hại cho thí sinh.
Đặc biệt, nhà trường cần có cơ chế đào tạo, đánh giá chất lượng cán bộ coi thi rõ ràng, minh bạch. Bên cạnh đó, quy trình tổ chức thi cần được chuẩn hóa như một kỳ thi quốc gia: có kịch bản tổ chức cụ thể, hệ thống giám sát độc lập và kênh tiếp nhận phản ánh minh bạch. Suy cho cùng, mục tiêu của kỳ thi là hướng đến sự khách quan, công bằng, do vậy, từng khâu tổ chức cũng phải đảm bảo đúng tiêu chí đó”, bà Mai bày tỏ.
Theo bà Mai, ngoài yếu tố tổ chức, nội dung kỳ thi cần được điều chỉnh theo hướng cân bằng giữa lý thuyết và thực tiễn. Kỳ thi cần đo được cả năng lực giải quyết vấn đề, kỹ năng tư duy ứng dụng, thay vì quá nặng về học thuật hoặc lý thuyết. Có như vậy mới đánh giá đúng học sinh và đáp ứng nhu cầu đầu vào đa dạng của các trường đại học.
“Tổ chức kỳ thi là việc hệ trọng, liên quan đến quyền lợi của hàng chục ngàn học sinh. Nếu không thể đảm bảo chất lượng ở mọi khâu, đặc biệt là yếu tố con người, thì kỳ thi sẽ không còn giữ được ý nghĩa như ban đầu. Và điều đó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của nhà trường, cũng như niềm tin của phụ huynh, học sinh”, bà Mai nhấn mạnh.
Đồng quan điểm trên, bà An bày tỏ, trường cần cân nhắc quyền lợi tổng thể của học sinh. Việc tổ chức thi phải hướng đến sự thuận tiện, rõ ràng và ổn định để các em có thể yên tâm ôn tập và dự thi. Nếu thí sinh phải lo lắng về quy chế thay đổi, sự cố kỹ thuật hay các thông tin thiếu nhất quán thì sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý và kết quả thi.
Theo đó, Đại biểu Quốc hội khoá XIII đề xuất một số hướng giải pháp để khắc phục sự cố và tăng tính chuyên nghiệp cho các kỳ thi sau.
Thứ nhất, nhà trường cần rà soát lại toàn bộ quy trình tổ chức thi, đặc biệt là khâu hướng dẫn và kiểm tra cán bộ coi thi để hạn chế tối đa các rủi ro phát sinh trong phòng thi.
Thứ hai, trường sớm có phương án xử lý, khắc phục sự cố cho các thí sinh gặp lỗi trong đợt thi thứ 2, nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng cho thí sinh, đồng thời cũng đảm bảo sự uy tín của nhà trường. Trên thực tế, thí sinh dự thi đánh giá năng lực đã đầu tư đáng kể về thời gian, công sức và chi phí cho quá trình ôn luyện. Vì vậy, các sự cố trong phòng thi nếu xuất phát từ sự thiếu sót trong khâu tổ chức hoặc giám sát cần được rà soát, xử lý kịp thời để đảm bảo quyền lợi chính đáng và cơ hội xét tuyển công bằng cho thí sinh. Thêm vào đó, việc trường đưa ra phương án xử lý phù hợp cũng góp phần bảo đảm tính minh bạch trong tổ chức kỳ thi và duy trì niềm tin từ thí sinh cũng như xã hội đối với nhà trường.
Thứ ba, cần công khai đề thi chính thức sau mỗi đợt thi như một cách để đảm bảo sự minh bạch và công bằng giữa các nhóm thí sinh, cũng như tăng tính minh bạch trong toàn bộ quy trình tổ chức thi.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://giaoduc.net.vn/ky-thi-dgnl-dot-2-cua-dhqg-tphcm-2-phong-thi-gap-su-co-deu-do-can-bo-coi-thi-post251865.gd
