Kể ngày 14/2/2025, Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT quy định về dạy thêm, học thêm mà Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành có hiệu lực đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận xã hội và cho đến nay vẫn có nhiều ý kiến trái chiều nhau về việc dạy thêm, học thêm trong nhà trường.
Vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có văn bản trả lời ý kiến của cử tri một số tỉnh gửi đến trước Kỳ họp thứ 9 của Quốc hội.
Theo đó, cử tri tỉnh Ninh Bình cho biết, phụ huynh học sinh, nhân dân đồng tình với việc quản lý chặt chẽ dạy thêm học thêm ngoài nhà trường theo Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT của Bộ GDĐT quy định về dạy thêm, học thêm.
Tuy nhiên phụ huynh học sinh, nhân dân mong muốn các cấp cần xem xét cho phép các nhà trường được tổ chức dạy thêm tại trường dưới sự quản lý chặt chẽ của ngành giáo dục và thực hiện nộp thuế Nhà nước theo quy định, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại, học tập của học sinh.
Việc quản lý học thêm, dạy thêm tại các nhà trường sẽ tốt hơn, thuận lợi hơn, cơ sở vật chất của trường cũng đảm bảo hơn cho việc học tập của học sinh; chi phí dạy thêm, học thêm tại các nhà trường sẽ thấp hơn so với các trung tâm hiện nay.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã có trả lời làm rõ kiến nghị này. Trong đó, Bộ trưởng nêu, thời gian qua, Bộ đã thực hiện nhiều giải pháp quản lý hoạt động dạy thêm, học thêm. Đồng thời tăng cường nâng cao chất lượng giờ học chính khóa, tăng cường trách nhiệm giải trình về chất lượng giáo dục của nhà trường. [1]
Người viết là giáo viên trung học cơ sở cũng có đôi điều chia sẻ xoay quanh vấn đề này.
Dạy thêm trong trường có lợi cho ai?
Trước khi Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT có hiệu lực, việc dạy thêm, học thêm ở các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông khá phổ biến bởi nhà trường tổ chức có thu tiền của học sinh.
Đối với việc dạy thêm ở cấp trung học cơ sở chủ yếu là các môn Toán, Văn, Anh ở các lớp, đặc biệt là học sinh cuối cấp thì trường nào cũng tổ chức dạy thêm nhằm ôn tập, củng cố kiến thức cho học sinh dự thi tuyển sinh 10.
Cấp trung học phổ thông thì ngoài 2 môn: Toán, Văn là môn thi bắt buộc còn có các môn học lựa chọn liên quan đến thi tốt nghiệp, xét tuyển đại học nhưng các môn này có số lượng học sinh học thêm ít hơn. Vì thế, nhìn từ tổng thể thì học sinh trung học phổ thông đi học thêm nhiều môn hơn.
Số tiền thu được từ dạy thêm, nhà trường sẽ trích ra một phần nộp thuế, một phần giữ lại chi cho quản lý (ban giám hiệu, giáo viên chủ nhiệm, kế toán, thủ quỹ, bảo vệ), chi trả điện nước.
Phần lớn tiền dạy thêm được chi trả cho giáo viên trực tiếp giảng dạy (khoảng 60-70%). Chính vì thế, giáo viên có thêm nguồn thu nhập từ dạy thêm và tất nhiên là họ có “động lực” để dạy thêm tại nhà trường.
Sau ngày 14/2/2025, Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT có hiệu lực, việc dạy thêm, học thêm trong nhà trường đã không được thu tiền của học sinh và chỉ dành cho các đối tượng, đó là:
Học sinh đăng ký học thêm có kết quả học tập môn học cuối học kì liền kề ở mức chưa đạt; Học sinh được nhà trường lựa chọn để bồi dưỡng học sinh giỏi; Học sinh lớp cuối cấp tự nguyện đăng ký ôn thi tuyển sinh, ôn thi tốt nghiệp theo kế hoạch giáo dục của nhà trường.
Tất nhiên, “học sinh lớp cuối cấp tự nguyện đăng ký ôn thi tuyển sinh, ôn thi tốt nghiệp theo kế hoạch giáo dục của nhà trường vì các em không phải đóng tiền. Tuy nhiên, những giáo viên dạy thêm thì họ không thích điều này vì có trường tính vào định mức giảng dạy/ tuần của giáo viên nhưng có trường vận động giáo viên ôn thi tự nguyện.
Hơn nữa, việc dạy thêm, học thêm trong nhà trường chỉ còn giới hạn 2 tiết/ tuần/ môn học đã dẫn đến một bộ phận học sinh phải ra ngoài học ở trung tâm hoặc ở nhà thầy cô giáo nhằm trang bị thêm những kiến thức cao hơn, sâu hơn với hy vọng sẽ đạt được điểm cao trong các kỳ thi.
Cần kiên trì để xử lý dạy thêm, học thêm tiêu cực tận gốc
Ngày 5/8, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành công văn số 4567/BGDĐT-GDPT về việc hướng dẫn tổ chức dạy học 2 buổi/ngày đối với giáo dục phổ thông nhằm cụ thể hóa Chỉ thị số 17/CT-TTg ngày 06/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày và tổ chức sinh hoạt hè cho trẻ em, học sinh. Đồng thời cụ thể hóa chủ trương đổi mới căn bản giáo dục và đào tạo của Đảng và Nhà nước theo tinh thần của Nghị quyết 29-NQ/TW.
Công văn được ban hành cũng nhằm nâng cao chất lượng giờ học chính khóa, khắc phục tình trạng dạy thêm, học thêm không đúng quy định. Xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục.
Theo đó, buổi 2 là thời gian để tổ chức các hoạt động giáo dục bổ trợ, phát triển năng lực, bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh chưa đạt theo yêu cầu của Chương trình Giáo dục phổ thông, giáo dục kỹ năng sống, giáo dục tài chính, giáo dục nghệ thuật, thể chất, STEM/STEAM, hướng nghiệp, trí tuệ nhân tạo, ngoại ngữ… theo định hướng phát triển toàn diện phù hợp với tâm sinh lí học sinh ở từng cấp học.
Với hướng dẫn trên, có không ít phụ huynh cũng lo lắng, buổi 2 với nội dung như trên sẽ có nơi "lách" để dạy thêm trong trường.
Thực tế, đa phần học sinh chỉ học thêm Toán, Văn, Anh ở cấp trung học cơ sở vì các môn học này liên quan đến thi tuyển sinh 10. Giáo viên dạy thêm ở cấp trung học cơ sở cũng chỉ có 3 môn học này là chủ yếu.
Các môn học khác, giáo viên muốn dạy thêm cũng khó có học sinh vì không dính dáng đến thi cử. Có chăng, cũng chỉ có những em học thêm để phục vụ cho mục đích thi môn chuyên mà thôi.
Giáo viên trung học phổ thông thì số môn dạy thêm nhiều hơn vì ngoài môn thi bắt buộc có thêm môn thi lựa chọn để học sinh thi tốt nghiệp và lấy kết quả xét tuyển đại học.
Nếu duy trì như nội dung hướng dẫn của Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT thì giáo viên dạy thêm trong nhà trường sẽ không mặn mà. Nếu phải dạy, họ cũng chỉ là miễn cưỡng rồi tìm cách kéo học sinh ra ngoài học thêm.
Hy vọng, với nhiều giải pháp để nâng chất lượng giảng dạy chính khóa, thi cử theo hướng phát triển năng lực học sinh, việc dạy thêm, học thêm sẽ thôi không còn là nỗi trăn trở của phụ huynh, học sinh.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
