Ngành GDĐT phát động thi đua đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và bình dân học vụ số

Sáng ngày 7/8, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Hội nghị triển khai Phong trào thi đua “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” và “Bình dân học vụ số” ngành Giáo dục.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc chủ trì hội nghị.

Tham dự hội nghị, tại điểm cầu trực tiếp, có lãnh đạo, chuyên viên các đơn vị trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo; một số lãnh đạo các cơ sở giáo dục. Tại điểm cầu trực tuyến, có sự tham dự của lãnh đạo các sở giáo dục và đào tạo, thầy cô tại các cơ sở giáo dục trên cả nước.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc khẳng định, trong lĩnh vực giáo dục, chuyển đổi số mở ra những cơ hội chưa từng có để nâng cao chất lượng dạy và học, đổi mới phương pháp giáo dục, cá nhân hóa lộ trình học tập, và mở rộng cơ hội tiếp cận tri thức cho mọi người dân.

“Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng về chuyển đối số quốc gia, trong đó giáo dục được xác định là một trong những lĩnh vực tiên phong.

Thời gian qua, ngành Giáo dục đã triển khai thực hiện nhiệm vụ quan trọng này và đã đạt được một số kết quả như đã xây dựng, đưa vào khai thác sử dụng cơ sở dữ liệu toàn ngành Giáo dục, từ đó triển khai các nền tảng ứng dụng phục vụ quản lý nhà nước, quản trị nhà trường, dạy học kiểm tra, đánh giá trực tuyến dùng chung, kho học liệu số dùng chung, cung cấp dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt và phát triển năng lực số trong toàn ngành.

Tuy nhiên, ngành Giáo dục vẫn còn những khó khăn, cần giải quyết triệt để trong thời gian tới để hoàn thành xuất sắc các mục tiêu đặt ra”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc chia sẻ.

Mỗi cán bộ, giáo viên là người tiên phong trong học tập, ứng dụng công nghệ số

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc đề nghị toàn ngành Giáo dục tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ chủ yếu như: Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, cơ sở giáo dục trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện Phong trào thi đua, nâng cao năng lực số, thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong hoạt động của các cơ quan quản lý giáo dục và cơ sở giáo dục; phát triển Chính phủ số, đẩy mạnh ứng dụng số trong cải cách hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính; tăng cường quản lý nhà nước trên môi trường số, kết nối và vận hành thông suốt trong các cơ quan quản lý giáo dục đến các cơ sở giáo dục; khai thác và sử dụng có hiệu quả tài nguyên số, dữ liệu số.

Triển khai các chương trình, đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt về phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong giáo dục. Lồng ghép các nội dung của Phong trào thi đua vào các chương trình, đề án đã có về chuyển đối số giáo dục, xây dựng xã hội học tập. Xây dựng và triển khai các chương trình, đề án riêng biệt về phổ cập kỹ năng số cho các nhóm đối tượng đặc thù (người cao tuổi, người khuyết tật, người dân tộc thiểu số...). Đẩy mạnh các mô hình học tập linh hoạt, học tập mở, học tập trực tuyến, tạo điều kiện cho mọi người học mọi lúc, mọi nơi.

Nâng cấp, hoàn thiện hạ tầng cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, nhất là hạ tầng số, công nghệ số trên nguyên tắc hiện đại, đồng bộ, an ninh, an toàn, hiệu quả, tránh lãng phí, bảo đảm an toàn, an ninh mạng.

Và xây dựng và phát triển các nền tảng học tập trực tuyến, kho học liệu số mở, các ứng dụng hỗ trợ học tập và giảng dạy kỹ năng số.

Đối với bậc mầm non, cấp học tiểu học, Thứ trưởng yêu cầu tập trung vào các sáng kiến, ứng dụng công nghệ số trong quản lý và hoạt động dạy, học. Đối với cấp trung học tập trung vào các giải pháp tăng cường giáo dục, hướng nghiệp STEM, giáo dục kỹ năng số.

Đối với giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học khuyến khích các hoạt động nghiên cứu khoa học và công nghệ; cung cấp các sản phẩm ứng dụng trực tuyến, nâng cấp nền tảng đào tạo trực tuyến mở đại trà cung cấp miễn phí kiến thức về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, kỹ năng số, công nghệ số cơ bản cho người dân, doanh nghiệp. Và phát triển các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học trở thành các chủ thể nghiên cứu mạnh, kết hợp chặt chẽ giữa nghiên cứu, ứng dụng và đào tạo; tích hợp giáo dục kỹ năng số cho học sinh, sinh viên, đặc biệt kỹ năng sử dụng AI trong giáo dục và đào tạo.

Phát huy năng lực học tập và nghiên cứu khoa học của học sinh, sinh viên trong lĩnh vực phát triển công nghệ số, có sáng kiến, ý tưởng về ứng dụng công nghệ số phục vụ cộng đồng. Đẩy mạnh truyền thông, tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tuyên truyền, giới thiệu các gương điển hình tiên tiến, các mô hình hay, cách làm hiệu quả, các sáng kiến, giải pháp có giá trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong quản lý, hoạt động dạy và học.

Tăng cường hợp tác quốc tế về giáo dục, hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp trong nước và ngoài nước để chia sẻ kinh nghiệm, nguồn lực và công nghệ trong quản lý, giảng dạy, nghiên cứu khoa học và trao đổi học thuật. Vận động các chuyên gia, trí thức, người nổi tiếng tham gia tuyên truyền, hỗ trợ phong trào. Tích cực tham gia các mạng lưới, diễn đàn quốc tế về kỹ năng số và chuyển đổi số giáo dục.

Thứ trưởng kêu gọi các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương tiếp tục quan tâm, chỉ đạo sát sao, tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ chế, chính sách, nguồn lực để các phong trào được triển khai sâu rộng và hiệu quả; các sở giáo dục và đào tạo, các cơ sở giáo dục chủ động xây dựng kế hoạch, chương trình hành động cụ thể, phù hợp với điều kiện thực tiễn của đơn vị, địa phương mình. Phát huy tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.

Mỗi cán bộ, giáo viên là người tiên phong trong việc học tập, ứng dụng công nghệ số vào công việc và giảng dạy. Đồng thời, là những hạt nhân tích cực trong việc lan tỏa kiến thức, kỹ năng số đến cộng đồng. Mỗi học sinh, sinh viên chủ động tìm hiểu, rèn luyện kỹ năng số, trở thành những công dân số gương mẫu, có trách nhiệm; tích cực tham gia các hoạt động tình nguyện, hướng dẫn người thân, cộng đồng về kỹ năng số.

Các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân đồng hành cùng ngành Giáo dục, đóng góp nguồn lực, kinh nghiệm, giải pháp công nghệ để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và phổ cập kỹ năng số trong toàn xã hội.

Lan tỏa phong trào thi đua đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong toàn ngành giáo dục

Tại hội nghị, Tiến sĩ Tô Hồng Nam – Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết một số kết quả đạt được khi triển khai Quyết định số 117/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án "Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và hỗ trợ các hoạt động dạy - học, nghiên cứu khoa học góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2025"; Quyết định số 131/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt Đề án "Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030".

Về "Bình dân học vụ số", theo ông Nam, việc tăng cường năng lực số đã là một nhiệm vụ giải pháp quan trọng trong triển khai chuyển đổi số toàn ngành. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã quan tâm chỉ đạo thúc đẩy phát triển năng lực số cho nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, người học trong toàn ngành, tạo tiền đề quan trọng triển khai phong trào "Bình dân học vụ số" sâu rộng toàn ngành.

Ông Nam cũng cho biết, hiện nay, Bộ đang quyết liệt triển khai một số nhiệm vụ quan trọng như: Xây dựng Đề án chuyển đổi số giai đoạn 2026-2030 trình Thủ tướng Chính phủ; Xây dựng Khung Kiến trúc số của Bộ phiên bản 4.0; Chiến lược AI trong giáo dục đào tạo và Chiến lược dữ liệu ngành giáo dục đào tạo; Học bạ số, văn bằng số vào từ năm học 2025-2026 tích hợp VNelD.

Triển khai cơ sở dữ liệu giáo dục nghề nghiệp và kết nối liên thông cơ sở dữ liệu ngành giáo dục với các cơ sở dữ liệu quốc gia và cơ sở dữ liệu chuyên ngành; từ đó triển khai các dịch vụ công trực tuyến toàn trình sử dụng chung dữ liệu liên thông.

Hoàn thiện, cập nhật học liệu, bài giảng lên nền tảng quốc gia “Bình dân học vụ số” phục vụ người dân, người học, người lao động, cán bộ công chức viên chức nâng cao kỹ năng số; hoàn thành mục tiêu năm 2026 gồm 100% cán bộ công chức viên chức, người lao động trong ngành đạt chuẩn năng lực số, 100% học sinh từ cấp tiểu học trở lên được trang bị kiến thức, kỹ năng số, 100% người dân trưởng thành có kỹ năng số cơ bản và 60 triệu người trưởng thành xác nhận đạt phổ cập kỹ năng số trên nền tảng VNelD.

Tham luận tại hội nghị, Tiến sĩ Phạm Huy Hoàng - Giám đốc Trung tâm Công nghệ và Giải pháp chuyển đổi số trong giáo dục Trường Công nghệ thông tin và Truyền thông, Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh sự cần thiết phải thực hiện “Bình dân học vụ số”. Đồng thời, thầy Hoàng cũng đã giới thiệu về Khóa học “Kỹ năng số cho sinh viên”, cùng một số kết quả thu được sau khóa học.

"Chuyển đổi số, công nghệ số với kỳ vọng xóa nhòa khoảng cách phát triển nhưng chỉ có thể đạt được nếu mọi người đều được trang bị đầy đủ kỹ năng số và nhận thức đầy đủ về an toàn thông tin. Trong đó, việc đào tạo trực tuyến theo mô hình MOOC (Massive Open Online Course, hướng tới việc cung cấp các khóa học trực tuyến với số lượng người dùng không giới hạn và truy cập mở thông qua website) kết hợp với AI là công cụ cần thiết để triển khai “Bình dân học vụ số”", thầy Hoàng chia sẻ.

Đồng thời, thầy Hoàng cũng cho rằng cần thiết phải nâng cấp và hoàn thiện hạ tầng số, phát triển nền tảng mở, xây dựng hệ thống chứng chỉ kỹ năng số.

Chia sẻ một số hoạt động nghiên cứu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số tại Trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội, Nhà giáo ưu tú, Tiến sĩ Phạm Xuân Khánh - Hiệu trưởng nhà trường cho biết, nhà trường đã tích cực hưởng ứng phong trào "Bình dân học vụ số" bằng những hoạt động cụ thể. Ví dụ như tập huấn cho sinh viên tham gia Chiến dịch “45 ngày, đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số tại các xã, phường” theo Chỉ thị số 11/CT-UBND của Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội....

Từ thực tiễn, thầy Khánh đưa ra một số đề xuất kiến nghị. Trong đó, cần đầu tư nâng cấp, mở rộng hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại, đồng bộ; xây dựng nền tảng số dùng chung; xây dựng kho dữ liệu dùng chung; đầu tư xây dựng và phát triển trung tâm dữ liệu; nghiên cứu phát triển các ứng dụng AI. Đồng thời, cần có thêm các văn bản pháp luật quy định điều kiện hoạt động đào tạo trực tuyến và hướng dẫn triển khai thực hiện; công nhận văn bằng chứng chỉ, kiểm định chất lượng giáo dục nghề nghiệp trên môi trường số; bảo vệ bản quyền và thông tin cá nhân; nâng cao năng lực số cho người học.

Tại hội nghị, đại diện một số cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng, phổ thông và lãnh đạo sở giáo dục và đào tạo trên cả nước đã có những chia sẻ tham luận trên tinh thần quyết tâm, trách nhiệm, sáng tạo nhằm thực hiện thành công các mục tiêu mà ngành Giáo dục đề ra, góp phần xây dựng tinh thần học tập suốt đời, vững bước hội nhập và phát triển bền vững.