Vừa qua, Thanh tra Sở Giáo dục và Đào tạo Bình Thuận đã ban hành kết luận thanh tra số 83/KL-TTr về việc thanh tra công tác tài chính, quản lý, sử dụng ngân sách tại Trường Trung học phổ thông Quang Trung.
Hàng loạt sai sót, hạn chế liên quan đến tài chính, quản lý, sử dụng ngân sách
Thanh tra Sở Giáo dục và Đào tạo Bình Thuận nêu sai phạm liên quan đến vấn đề tài chính, quản lý, sử dụng ngân sách tại Trường Trung học phổ thông Quang Trung.
Về việc thực hiện dự toán Nhà nước giao, Trường Trung học phổ thông Quang Trung thực hiện theo dự toán được ngân sách nhà nước giao, tuy nhiên, giai đoạn từ năm 2017 đến năm 2021, qua công tác xét duyệt quyết toán hàng năm của Sở Giáo dục và Đào tạo còn có một số trường hợp chi vượt định mức và chi không đúng theo quy định nhà nước được kiến nghị thu hồi nộp ngân sách nhà nước.
Trường có thực hiện công khai dự toán thu, chi; công khai quyết toán năm; hình thức công khai niêm yết tại bảng thông báo của nhà trường. Tuy nhiên, các hồ sơ công khai vẫn không đúng theo quy định tại Thông tư số 61/2017/TTBTC ngày 15/6/2017 của Bộ Tài chính hướng dẫn về công khai ngân sách đối với đơn vị dự toán ngân sách, tổ chức được ngân sách nhà nước hỗ trợ và Thông tư số 90/2018/TT-BTC ngày 28/9/2018 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 61/2017/TT-BTC ngày 15/6/2017.
Về việc thực hiện nguồn thu hoạt động sự nghiệp và nguồn thu hộ chi hộ, từ năm 2017 đến năm 2021, trường có thực hiện theo dõi riêng từng nguồn thu sự nghiệp. Riêng năm 2018, trường nhập số dư đầu kỳ gộp chung tất cả các nguồn vào nguồn ôn tập, dạy thêm, học thêm mà không theo dõi chi tiết ra từng nguồn thu; đồng thời việc quản lý thu, chi các nguồn thu của trường phần lớn thực hiện bằng tiền mặt nên không theo dõi chặt chẽ việc thu chi từng nguồn thu.
Hằng năm, trường có thực hiện nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp đối với nguồn thu hoạt động sự nghiệp, có thực hiện theo dõi riêng nguồn thu hộ chi hộ phục vụ học sinh riêng.
Về việc thực hiện công tác kế toán, thủ quỹ, sổ sách, chứng từ kế toán và thực hiện kiến nghị qua xét duyệt quyết toán, từ năm 2017 đến năm 2020, qua kiểm tra có một số phiếu thu, phiếu chi tiền mặt tại trường có xảy ra nhiều sai sót, không thực hiện đầy đủ chữ ký theo biểu mẫu quy định trong việc thiết lập phiếu thu, phiếu chi tiền mặt; hồ sơ thanh toán còn lưu trữ thiếu chứng từ thanh toán kèm theo. Cụ thể:
Đối với phiếu thu: Không có chữ ký của thủ trưởng đơn vị, không có chữ ký người nộp tiền, không có chữ ký thủ quỹ, danh sách không thể hiện số tiền thu; có trường hợp theo dõi phiếu thu trên Sổ quỹ tiền mặt và có danh sách thu tiền chứng từ gốc nhưng không in phiếu thu tiền kèm theo hồ sơ.
Đối với phiếu chi: Không có chữ ký của thủ trưởng đơn vị, không có chữ ký thủ quỹ, không có chữ ký người nhận tiền; chỉ tạm ứng đã có hồ sơ quyết toán nhưng kế toán lại hạch toán tạm ứng tiền; phiếu chi lương còn thiếu danh sách chi lương kèm theo; danh sách chi tiền công tác phí chưa có chữ ký của người nhận tiền; không in phiếu chi tiền, không có chứng từ gốc.
Bên cạnh đó, trong năm 2018, trường hạch toán sai bút toán hoàn ứng kinh phí kỳ thi trung học phổ thông quốc gia năm 2018 thành hạch toán tăng tiền mặt dẫn đến theo dõi tiền mặt trong sổ quỹ kế toán có tăng thêm số tiền 73.758.000 đồng.
Trường mở sổ sách chưa đầy đủ theo quy định, cụ thể trong năm 2021 không có các sổ sách sau: Sổ quỹ tiền mặt của thủ quỹ; Sổ chi tiết tạm ứng, chi tiết phải thu phải trả khác; Sổ chi tiết công nợ phải thu/phải trả; Sổ nhật ký chung; hồ sơ kiểm kê tài sản.
Từ năm 2017 đến năm 2021, Trường Trung học phổ thông Quang Trung không thực hiện Sổ quỹ tiền mặt của thủ quỹ để tiến hành đối chiếu hàng tháng giữa Sổ quỹ tiền mặt của kế toán, Sổ quỹ tiền mặt của thủ quỹ và tiền mặt trong két đảm bảo chính xác, khớp đúng; không lập Bảng kiểm kê quỹ tiền mặt để lưu cùng sổ Kế toán tiền mặt ngày cuối cùng của tháng là thực hiện không đúng theo quy định tại Thông tư số 107/2017/TT-BTC ngày 10/10/2017 của Bộ Tài chính. Từ năm 2018 đến năm 2021, trường mở Sổ quỹ tiền mặt của kế toán không có ký xác nhận số phát sinh tăng giảm cụ thể từng tháng mà tổng hợp theo dõi chung cả năm.
Đáng chú ý, từ năm 2017 đến năm 2020, Trường Trung học phổ thông Quang Trung chưa thanh toán tiền lương cho giáo viên bằng hình thức chuyển khoản mà còn thực hiện chi bằng tiền mặt là không đúng theo quy định tại Thông tư số 13/2017/TT-BTC ngày 15/02/2017; Thông tư số 136/2018/TT-BTC ngày 28/12/2018 của Bộ Tài chính và Chỉ thị số 20/2007/CT-TTg ngày 24/8/2007 của Thủ tướng Chính phủ về việc trả lương qua tài khoản cho các đối tượng hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Trong năm 2017, theo xét duyệt quyết toán do Sở Giáo dục và Đào tạo thông báo ngày 08/8/2018 thì Trường Trung học phổ thông Quang Trung chưa thực hiện nộp thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế giá trị gia tăng từ nguồn thu căn tin, giữ xe và hoa hồng bảo hiểm y tế học sinh với số tiền 4.802.700 đồng, qua kiểm tra đến hết năm 2021 trường vẫn chưa thực hiện nộp số tiền này.
Đồng thời, trong năm 2017, trường có chi cắt dán bảng tin thư viện từ nguồn thu ấn phẩm của học sinh số tiền 200.000 đồng; qua xét duyệt quyết toán, Sở Giáo dục và Đào tạo đề nghị trường nộp vào ngân sách nhà nước số tiền 200.000 đồng do đơn vị thực hiện nội dung chi không đúng nguồn kinh phí, qua kiểm tra đến năm 2021, trường vẫn chưa nộp trả.
Theo xét duyệt quyết toán năm 2019 có kiến nghị thu hồi nộp ngân sách nhà nước một số nội dung chi không đúng theo quy định số tiền 875.000 đồng. Năm 2021, Sở Giáo dục và Đào tạo kiểm tra xét duyệt quyết toán năm 2020 của trường đã ghi nhận việc thực hiện nộp vào ngân sách nhà nước số tiền 875.000 đồng đã kiến nghị trên.
Theo xét duyệt quyết toán năm 2020 có kiến nghị thu hồi nộp ngân sách nhà nước chi chế độ chính sách cho giáo viên, nhân viên, học sinh không đúng quy định, chi vượt 4.215.500 đồng. Năm 2022, Sở Giáo dục và Đào tạo kiểm tra xét duyệt quyết toán năm 2021 của trường đã ghi nhận việc thực hiện nộp vào ngân sách nhà nước số tiền 4.215.500 đồng đã kiến nghị trên.
Thanh tra Sở cũng kiểm tra, xác minh các nội dung liên quan đến việc thu, chi tiền mặt và tồn quỹ tiền mặt của Trường Trung học phổ thông Quang Trung.
Qua kiểm tra, đối chiếu chứng từ thu chi tiền mặt phát sinh từ năm 2017 đến năm 2021 của trường với bảng cân đối phát sinh số dư cuối năm 2021 của tài khoản 111 (tiền mặt) và số tồn quỹ tiền mặt trên Sổ quỹ tiền mặt kế toán đã được kế toán và hiệu trưởng ký xác nhận đến ngày 31/12/2021 là 982.332.253 đồng.
Từ năm 2017 đến năm 2021, Trường Trung học phổ thông Quang Trung không thực hiện Sổ quỹ tiền mặt của thủ quỹ để tiến hành đối chiếu hàng tháng giữa Sổ quỹ tiền mặt của kế toán, Sổ quỹ tiền mặt của thủ quỹ và tiền mặt trong két để đảm bảo chính xác, khớp đúng; không lập bảng kiểm kê quỹ tiền mặt để lưu cùng sổ kế toán tiền mặt ngày cuối cùng của tháng theo quy định.
Qua xác minh thực tế với các cá nhân có liên quan đến việc thu, chi tiền mặt của nhà trường, có một số khoản chi không hạch toán trên sổ sách kế toán, có các khoản tiền cá nhân giữ của nhà trường chưa trả lại và có những khoản chi sai nguyên tắc Kế toán (không có phiếu chi mà thực hiện chi) làm thâm hụt quỹ tiền mặt của trường và nghiệp vụ Kế toán hạch toán nhầm dẫn đến tăng số liệu tiền mặt trên Sổ quỹ tiền mặt kế toán.
Kiến nghị các biện pháp xử lý
Thanh tra Sở Giáo dục và Đào tạo Bình Thuận kiến nghị, Trường Trung học phổ thông Quang Trung có trách nhiệm thu hồi tiền tạm ứng của ông Lê Anh Tuấn (giáo viên nhà trường) số tiền 140.000.000 đồng từ nhiều năm trước, tới thời điểm này vẫn chưa thanh toán tạm ứng.
Theo tồn quỹ tiền mặt trên Sổ quỹ kế toán và kiểm tra đối chiếu chứng từ đến ngày 31/12/2021 tổng số tiền mặt tồn quỹ là 982.332.253 đồng, qua kết quả thanh tra kiến nghị như sau:
Thứ nhất, thu hồi trả lại tiền cho nhà trường tổng số tiền 668.260.819 đồng. Cụ thể:
Các khoản tạm ứng ngoài sổ sách và chiếm dụng tiền thu học phí học sinh của ông Lê Anh Tuấn (giáo viên nhà trường) là 50.174.000 đồng;
Khoản chiếm dụng tiền thu học phí học sinh của ông Trần Văn Tịnh (giáo viên nhà trường) chưa nộp cho trường số tiền 28.500.000 đồng;
Ông Lê Quốc Bảo Tuấn (thủ quỹ Trường Trung học phổ thông Quang Trung từ năm 2004 đến tháng 8/2018) không bàn giao tiền mặt còn tồn đến ngày 20/8/2018 cho nhà trường số tiền 181.764.407 đồng; chưa nộp số thu học phí học kỳ I và các thu khác của học sinh khối 10 năm học 2018-2019 số tiền 6.573.500 đồng.
Bà Lê Thị Kim Dung (thủ quỹ Trường Trung học phổ thông Quang Trung từ tháng 8/2018 đến tháng 4/2022) phối hợp với các tổ chức, cá nhân khắc phục lại số tiền đã chi hoạt động của nhà trường từ năm 2018 đến năm 2020 nhưng không phản ánh trên sổ sách Kế toán số tiền 71.953.000 đồng. Bên cạnh đó, bà Lê Thị Kim Dung thu hồi lại các tổ chức, cá nhân có liên quan đến số tiền đã tạm ứng từ năm 2018 đến năm 2020 nhưng không có giấy đề nghị tạm ứng tổng số tiền 329.295.912 đồng nộp lại cho nhà trường.
Thứ hai, chỉ đạo bộ phận kế toán hạch toán điều chỉnh đúng nghiệp vụ kinh tế phát sinh đối với nội dung hạch toán nhầm dẫn đến tăng số liệu tiền mặt trên sổ kế toán kinh phí kỳ thi trung học phổ thông Quốc gia năm 2018 với số tiền 73.758.000 đồng.
Thứ ba, đối với nội dung liên quan đến khoản thu học phí học kỳ I khối 10 năm học 2018-2019 và các thu khác của học sinh khối 10 năm học 2018-2019 số tiền 200.000.000 đồng và chữ ký của bà Lê Thị Kim Dung - Thủ quỹ trong Sổ quỹ tiền mặt năm 2020, đề nghị chuyển Cơ quan Điều tra để tiếp tục làm rõ theo quy định.
Thứ tư, bà Lê Thị Kim Dung (thủ quỹ Trường Trung học phổ thông Quang Trung từ tháng 8/2018 đến tháng 4/2022) nộp trả lại số tiền chênh lệch giữa số đã xác định thu hồi trả lại nhà trường, số tiền hạch toán nhầm...
Kết luận thanh tra nêu rõ: "Việc thiếu trách nhiệm, không thường xuyên chỉ đạo, theo dõi, kiểm tra, giám sát việc quản lý tài chính của Hiệu trưởng nhà trường đã dẫn đến một số cá nhân thực hiện hành vi chiếm dụng tiền của nhà trường trong một thời gian dài, không thu hồi được và gây thất thoát số tiền lớn. Vụ việc có dấu hiệu “Tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” được quy định tại Điều 219; “Tội tham ô tài sản” được quy định tại Điều 353 Bộ luật Hình sự năm 2015 (Đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017)".
Thanh tra Sở Giáo dục và Đào tạo Bình Thuận kiến nghị, chuyển hồ sơ vụ việc thanh tra công tác tài chính, quản lý, sử dụng ngân sách tại Trường Trung học phổ thông Quang Trung từ năm 2017 đến năm 2021, làm thất thoát tiền có dấu hiệu tội phạm sang Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Bình Thuận để tiếp tục xử lý theo quy định.
