Sau khi có kết quả kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025, các thí sinh sẽ tiến hành đăng ký xét tuyển đại học.
Theo kế hoạch của Bộ Giáo dục và Đào tạo, thí sinh sẽ đăng ký và sắp xếp nguyện vọng xét tuyển đại học, cao đẳng năm 2025 trên hệ thống hỗ trợ tuyển sinh chung của Bộ, trong khoảng thời gian từ ngày 16/7 đến 17 giờ ngày 28/7.
Bên cạnh việc nắm rõ các quy định, mốc thời gian cũng như nguyên tắc xét tuyển, nhiều thầy cô khuyên thí sinh cần cẩn trọng trong việc đặt nguyện vọng về ngành, trường để bảo đảm chọn được ngành phù hợp với năng lực và có cơ hội trúng tuyển cao nhất.
Cách sắp xếp nguyện vọng để tối ưu cơ hội trúng tuyển
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Thạc sĩ Nguyễn Minh Tùng - Trưởng phòng, Phòng Tuyển sinh và Công tác sinh viên, Học viện Hàng không Việt Nam chia sẻ: “Năm 2025 ghi nhận sự thay đổi đáng chú ý trong quy trình đăng ký nguyện vọng. Tất cả thí sinh trên toàn quốc sẽ thực hiện đăng ký vào một đợt duy nhất, từ ngày 16-28/7. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã bỏ hình thức xét tuyển sớm nhằm thống nhất thời gian và tạo sự minh bạch trong quá trình tuyển sinh.
Thí sinh không bị giới hạn số lượng nguyện vọng và được phép đăng ký theo tất cả các phương thức xét tuyển như dựa vào điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông, điểm học bạ, kết quả kỳ thi đánh giá năng lực... Dữ liệu về điểm số và phương thức xét tuyển sẽ được tích hợp đầy đủ trên hệ thống của Bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh khi đăng ký và giúp quá trình xét tuyển diễn ra minh bạch, chính xác.
Ngoài ra, các cơ sở giáo dục đại học đã công bố công khai phương thức và tổ hợp xét tuyển áp dụng cho từng ngành trên website chính thức của trường cũng như trên cổng thông tin tuyển sinh của Bộ. Trên cơ sở đó, khi thí sinh đăng ký ngành học theo nguyện vọng, hệ thống sẽ tự động lựa chọn tổ hợp và phương thức thí sinh có điểm cao nhất để xét tuyển.
Vì vậy, thí sinh không cần đăng ký từng tổ hợp hay phương thức xét tuyển như trước, mà chỉ cần lựa chọn ngành học và sắp xếp thứ tự nguyện vọng theo mong muốn của bản thân. Hệ thống sẽ tự động xác định phương án xét tuyển tối ưu cho từng nguyện vọng, giúp tăng khả năng trúng tuyển cho thí sinh”.
Theo Thạc sĩ Nguyễn Minh Tùng, để tăng cơ hội trúng tuyển đại học, thí sinh cần sắp xếp nguyện vọng một cách hợp lý, kết hợp giữa ước mơ và năng lực thực tế. Nguyện vọng 1, các em nên dành cho ngành học và trường yêu thích nhất, dù mức điểm có thể cao hơn năng lực hiện tại. Đây được xem là nguyện vọng "mơ ước" nên việc đặt ở vị trí đầu tiên không gây bất lợi, do hệ thống xét tuyển sẽ tự động ưu tiên xét từ trên xuống.
Nguyện vọng 2 nên là ngành hoặc trường có mức điểm chuẩn dự kiến tiệm cận với điểm thi của thí sinh.
Từ nguyện vọng thứ 3 trở đi, nên lựa chọn phương án an toàn hơn, tức là những ngành hoặc trường có điểm chuẩn trong 2-3 năm trước thấp hơn so với điểm thi thí sinh đạt được. Nguyện vọng này đóng vai trò như một phương án dự phòng, giúp thí sinh đảm bảo cơ hội trúng tuyển nếu không được xét tuyển vào các lựa chọn ưu tiên trước đó.
Thí sinh nên đăng ký khoảng 4-5 nguyện vọng là hợp lý. Nếu các em đăng ký 10-20 nguyện vọng dàn trải ở nhiều ngành, nhiều trường khác nhau vừa làm giảm hiệu quả xét tuyển vừa lãng phí thời gian nghiên cứu, tốn kém lệ phí.
Cùng đưa ra tư vấn cho thí sinh năm nay, Tiến sĩ Nguyễn Trung Nhân - Trưởng phòng, Phòng đào tạo Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: "Kỳ tuyển sinh đại học năm 2025 có một số điều chỉnh quan trọng mà thí sinh cần đặc biệt lưu ý khi đăng ký nguyện vọng trên hệ thống của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Theo đó, Bộ bỏ hoàn toàn hình thức xét tuyển sớm trước đợt xét tuyển chung và thí sinh không cần đăng ký phương thức hay tổ hợp xét tuyển, hệ thống sẽ tự động lựa chọn tổ hợp và phương thức có lợi nhất cho từng nguyện vọng của thí sinh.
Đồng thời, các trường sẽ không áp dụng phương thức ưu tiên xét tuyển thẳng theo đề án riêng. Thay vào đó, thí sinh có thành tích phù hợp với tiêu chí của trường có thể tham gia vòng sơ tuyển và được cộng điểm ưu tiên trong quá trình xét tuyển. Tổng điểm ưu tiên, gồm điểm ưu tiên khu vực và đối tượng sẽ không vượt quá 10% thang điểm xét tuyển. Vì vậy, thí sinh cần chủ động tìm hiểu kỹ thông tin tuyển sinh của trường mà mình dự định đăng ký, tránh tình trạng không nắm rõ thông tin dẫn đến mất cơ hội xét tuyển.
Về quy trình xét tuyển, năm 2025 vẫn áp dụng nguyên tắc như các năm trước. Hệ thống sẽ xét tuyển theo thứ tự nguyện vọng thí sinh đã đăng ký, bắt đầu từ nguyện vọng 1 trở đi. Khi thí sinh đủ điều kiện trúng tuyển ở một nguyện vọng bất kỳ, hệ thống sẽ dừng lại và không xét tiếp các nguyện vọng sau".
Trưởng phòng, Phòng đào tạo, Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh thông tin thêm, thí sinh cần lưu ý, nên tuân thủ nguyên tắc sắp xếp nguyện vọng theo thứ tự ưu tiên mong muốn, đặt ngành học yêu thích nhất lên đầu tiên. Tiếp theo là các lựa chọn phù hợp với năng lực bản thân, nguyện vọng cuối nên để là phương án an toàn và có khả năng trúng tuyển gần như chắc chắn. Vì vậy, việc sắp xếp thứ tự chưa hợp lý có thể khiến thí sinh bỏ lỡ cơ hội vào ngành học mong muốn.
Bên cạnh đó, các em cần căn cứ vào điểm thi của bản thân và so sánh với mức điểm trúng tuyển trong khoảng 2-3 năm gần đây của ngành, trường dự kiến đăng ký để xác định đâu là nguyện vọng an toàn.
Năm đầu thi tốt nghiệp trung học phổ thông đổi mới, thí sinh cần lưu ý tới phổ điểm
Cùng chia sẻ về cách sắp xếp nguyện vọng, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tô Văn Phương - Trưởng phòng, Phòng Đào tạo Đại học, Trường Đại học Nha Trang cho rằng, nguyện vọng 1 đóng vai trò quan trọng trong kỳ xét tuyển đại học. Nếu thí sinh đã đỗ nguyện vọng 1 thì những nguyện vọng sau, dù đủ điểm trúng tuyển hay thí sinh cảm thấy phù hợp hơn cũng sẽ không được xét đến nữa. Do vậy, việc xây dựng chiến lược sắp xếp nguyện vọng hợp lý là yếu tố then chốt giúp các em tối ưu cơ hội trúng tuyển. Cụ thể:
Nhóm nguyện vọng 1-3 nên ưu tiên các ngành và trường yêu thích, dù điểm chuẩn năm trước có cao hơn điểm thí sinh dự kiến. Không nên chọn ngành an toàn làm nguyện vọng 1, vì nếu trúng tuyển, hệ thống sẽ không tiếp tục xét các nguyện vọng sau.
Nhóm nguyện vọng giữa nên lựa chọn 1-2 ngành có mức điểm chuẩn tiệm cận với điểm chuẩn dự kiến mà thí sinh tự tính toán nhằm đảm bảo tính thực tế và phù hợp với năng lực.
Nhóm nguyện vọng cuối cùng nên dành cho các ngành “an toàn”, tức là có điểm chuẩn năm trước thấp hơn điểm dự kiến khoảng 1-2 điểm, nhằm tăng khả năng chắc chắn trúng tuyển vào đại học.
Tuy nhiên, đây là năm đầu tiên học sinh thi theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 nên có thể xuất hiện nhiều "ẩn số" chưa thể dự đoán trước, đòi hỏi thí sinh phải thận trọng trong quá trình đăng ký nguyện vọng.
Ảnh: website nhà trường.
Trưởng phòng, Phòng Đào tạo Đại học, Trường Đại học Nha Trang đánh giá, dữ liệu điểm chuẩn các năm trước chỉ nên được xem là kênh tham khảo, không phải căn cứ tuyệt đối để đưa ra quyết định đăng ký nguyện vọng.
Năm nay, phổ điểm của kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến điểm chuẩn. Với đề thi được đánh giá có mức độ phân hóa rõ rệt, khả năng điểm chuẩn giảm ở một số ngành hoàn toàn có thể xảy ra. Tuy nhiên, mức giảm sẽ không đồng đều giữa các ngành và trường, dẫn đến khả năng có nhiều biến động. Vì vậy, thí sinh cần thận trọng khi tham khảo dữ liệu điểm chuẩn những năm trước và chủ động xây dựng phương án đăng ký nguyện vọng phù hợp với năng lực của bản thân, tránh tâm lý chủ quan có thể dẫn đến việc bỏ lỡ cơ hội vào đại học.
Ngoài ra, thí sinh nên cân nhắc kỹ về cơ hội nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp, chính sách học bổng, mức học phí và vị trí địa lý của trường. Đây là những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập, sinh hoạt và định hướng phát triển lâu dài của mỗi cá nhân. Việc tìm hiểu toàn diện sẽ giúp thí sinh đưa ra quyết định sáng suốt, tránh lựa chọn chỉ dựa trên cảm tính hoặc xu hướng.
Trong khi đó, Trưởng phòng, Phòng tuyển sinh và công tác sinh viên, Học viện Hàng không Việt Nam nhận định, một trong những lỗi phổ biến mà nhiều thí sinh mắc phải khi đăng ký nguyện vọng là không tham khảo kỹ dữ liệu điểm chuẩn của các ngành, các trường trong 2-3 năm gần đây.
Thực tế cho thấy, việc sắp xếp nguyện vọng thiếu hợp lý có thể khiến thí sinh đánh mất cơ hội trúng tuyển vào những ngành phù hợp với năng lực, hoặc không tận dụng được tối đa lợi thế điểm số. Do đó, thí sinh cần chủ động tìm hiểu thông tin tuyển sinh, đặc biệt là mức điểm chuẩn các năm trước để đưa ra lựa chọn sát với năng lực, đồng thời đánh giá đúng mức độ cạnh tranh của từng ngành học.
Ngoài ra, nhiều thí sinh sắp xếp nguyện vọng chưa hợp lý. Có trường hợp đặt nguyện vọng 2 là ngành có điểm chuẩn phù hợp với năng lực, nhưng nguyện vọng 3, 4 lại đăng ký vào ngành có điểm chuẩn cao hơn, vượt quá khả năng.
Ví dụ, nếu nguyện vọng 2 là ngành có điểm chuẩn trung bình khoảng 20 điểm và thí sinh đã đủ điều kiện trúng tuyển, thì các nguyện vọng tiếp theo, dù điểm của thí sinh có đủ đỗ cũng sẽ không được xét đến. Thậm chí, một số thí sinh vẫn mang tâm lý chọn trường, chọn ngành theo cảm tính, thấy ngành hấp dẫn là đăng ký, không cân nhắc thứ tự nguyện vọng và mức độ phù hợp.
Tuy nhiên, theo quy định, hệ thống xét tuyển chỉ dừng lại ở nguyện vọng trước mà thí sinh đủ điều kiện trúng tuyển, các nguyện vọng sau sẽ không được xét tiếp, dù có khả năng phù hợp hơn.
Còn theo Trưởng phòng, Phòng đào tạo, Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, các em học sinh vẫn còn nhiều thời gian để cân nhắc trước khi chính thức đăng ký và điều chỉnh nguyện vọng xét tuyển. Do đó, trong giai đoạn này, cần tập trung tìm hiểu kỹ thông tin tuyển sinh của các trường đại học bản thân quan tâm và đối chiếu điểm trúng tuyển của những ngành này trong 2-3 năm gần nhất.
Song song với đó, thí sinh cần xác định những môn thi tốt nghiệp trung học phổ thông có phù hợp với tổ hợp xét tuyển của ngành dự định đăng ký không, kiểm tra các chính sách cộng điểm, quy đổi điểm từ chứng chỉ ngoại ngữ. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp thí sinh đưa ra lựa chọn phù hợp với năng lực và tăng cơ hội trúng tuyển.
