Năm học mới vừa đi qua được hơn một tháng. Tuy nhiên, đã có không ít những vụ việc ồn ào xảy ra liên quan chuyện dạy thêm, học thêm, lạm thu, tiếp đó là hành vi ứng xử của giáo viên không phù hợp với môi trường sư phạm.
Đã có rất nhiều giáo viên bị kỉ luật vì có hành vi ứng xử của giáo viên không phù hợp với môi trường sư phạm, vi phạm đạo đức nhà giáo, vậy tại sao giáo viên vẫn đi vào vết xe đổ này?
Thầy giáo Ngô Văn Trung ở Bà Rịa – Vũng Tàu chia sẻ: “Lý do có thể nhiều người dẫn ra là giáo viên thiếu kỹ năng xử lý, nóng giận... Nhưng cá nhân tôi cho rằng, đó là do nhiều giáo viên vẫn ngộ nhận quyền lực.
Đơn cử như vụ học sinh quỳ khóc kiệt sức trước cửa lớp tại Trường Trung học phổ thông Đa Phúc (Sóc Sơn, Hà Nội) được báo chí phản ánh vừa qua. Giáo viên gì mà lại có hành động túm cổ áo, kéo lê học sinh. Chưa kể, lý do khiến vụ việc xảy ra lại chả liên quan gì đến chuyên môn của cô này.
Thực tế, cô giáo chủ nhiệm làm sao có quyền dọa nạt, chỉ trích học sinh vì lý do làm không đúng ý cô khi đặt bánh sinh nhật tại cơ sở do cô chỉ định?
Không ai có thể chấp nhận được một giáo viên như này, lại còn là giáo viên chủ nhiệm, dạy giáo dục công dân, được cử làm công tác tư vấn học đường. Tôi cũng không biết cô sẽ dạy học sinh gì với các hành vi ứng xử như thế?
 Vụ việc học sinh quỳ trước cửa lớp khóc, giáo viên kéo học sinh tại Trường Trung học phổ thông Đa Phúc (Sóc Sơn, Hà Nội) gây rất nhiều bức xúc trong dư luận về thái độ, hành vi của giáo viên chủ nhiệm này. Ảnh: Cắt từ Clip |
Rõ ràng cô giáo coi cái quyền của mình to quá, dọa nạt học sinh, gây bất an cho học sinh.
Trong các trường học hiện nay, dọa hạ bậc hạnh kiểm học sinh là hình thức kỷ luật được giáo viên chủ nhiệm nói riêng, giáo viên nói chung đang sử dụng nhiều nhất.
Đủ thứ hoạt động để thầy cô dọa học sinh hạ bậc hạnh kiểm: không đi lao động, không tham gia hoạt động vẽ tranh, không tham gia các cuộc thi…
Thực tế, giáo viên chủ nhiệm có dám hạ hạnh kiểm của học sinh không? Có, nhưng rất ít, phần lớn tỷ lệ hạnh kiểm tốt, khá, đã nằm trong chỉ tiêu phải đạt từ đầu năm rồi.
Theo tôi, dùng quyền uy giáo viên để dọa học sinh là điều giáo viên không nên làm. Giáo viên phải biết dọa học sinh cũng là một hình thức gây áp lực cho học trò không muốn nói là bạo lực học đường.
Vì vậy, giáo viên phải biết tự thay đổi chính mình, đừng tự phong cho mình những quyền uy để dọa dẫm học trò”.
Vai trò, vị trí của người thầy trước đây mang tính độc tôn, thầy là tri thức, thầy có quyền ban phát tri thức cho người học, nên trong dân gian có những câu mà ai cũng thuộc lòng: “không thầy đố mày làm nên”, “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư” (Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy)…
Đến khi công thành, doanh toại, người ta cũng nhắc nhau: “Mười năm rèn luyện sách đèn, công danh gặp bước chớ quên ơn thầy”.
Xã hội đã thay đổi, vai trò, vị trí của người thầy cũng đã thay đổi, thầy cô cũng phải tự thay đổi chính mình.
Thầy cô không còn ở vị trí độc tôn, ban phát tri thức nữa, học sinh giờ đây có thể học nhiều nguồn khác nhau, chiếm lĩnh tri thức theo nhiều hình thức khác nhau, kiến thức của học sinh có thể hơn cả thầy.
Người viết lấy ví dụ từ ngay bản thân mình, dù dạy Anh văn đã hơn hai chục năm, nhưng chưa thể lấy được chứng chỉ IELTS 7.0, trong lúc đó rất nhiều học sinh đã vượt qua mơ ước của thầy.
Thế học sinh của người viết học ở đâu? Thật ra không riêng Anh văn, tất cả các môn khác, các em đều có thể học trên mạng Internet, thầy cô chỉ là người hướng dẫn, định hướng, xây dựng các kiến thức cơ bản.
Nước ta có truyền thống tôn sư, trọng đạo, để học sinh tôn trọng mình, ngày nay thầy cô phải chủ động tôn trọng mình trước. Thầy cô phải biết làm chủ cảm xúc của mình, nói điều hay, làm việc tốt, kể cả biết từ chối phong bì.
Học sinh dù còn nhỏ tuổi nhưng biết hết. Nếu hành vi của thầy cô chuẩn mực, học sinh sẽ tâm phục mà thực hiện theo lời thầy cô, dù không bị dọa hạ bậc hạnh kiểm.
Để học sinh vâng lời, yêu mến, giáo viên phải là bạn tốt của học trò, truyền được hứng thú học tập cho học trò, thay vì dùng quyền uy dọa nạt.
Mỗi học sinh là một cá thể, không có sự đồng phục tính cách. Vì vậy giáo viên sẽ gặp nhiều phản ứng không mong muốn khi hành nghề, để đạt kết quả giáo dục tốt nhất, trước tiên phải tôn trọng học sinh.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
