Tại cuộc họp mới đây của Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội về báo cáo thẩm tra các dự án luật trong lĩnh vực giáo dục đã trao đổi, bàn luận đến một trong những điểm mới của dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp là cho phép các cơ sở giáo dục đại học nếu đủ điều kiện có thể đăng ký đào tạo trình độ cao đẳng, nhưng chỉ trong một số ngành nghề và phải theo quy định của Chính phủ.
Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc, trên thực tế, sẽ có một số trường cao đẳng sáp nhập với cơ sở giáo dục đại học, nếu không cho phép cơ sở giáo dục đại học đào tạo cao đẳng sẽ không thể sáp nhập được.
Giúp nâng cao chất lượng do tận dụng được lợi thế đội ngũ và cơ sở vật chất
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Khải - Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược Hải Phòng bày tỏ, nhìn nhận từ thực tế, việc cho phép cơ sở giáo dục đại học đào tạo trình độ cao đẳng sẽ có nhiều thuận lợi. Đơn cử như tận dụng được đội ngũ nhân lực chất lượng cao của các trường đại học, đặc biệt là đội ngũ giảng viên có học hàm, học vị cao, giúp người học chương trình đào tạo trình độ cao đẳng được thụ hưởng chất lượng giảng dạy tốt hơn. Thực tế cho thấy, các cơ sở giáo dục đại học hiện có nhiều giảng viên đạt trình độ tiến sĩ, giáo sư, phó giáo sư – điều mà rất ít trường cao đẳng nghề nghiệp có được.
Không những vậy, sinh viên theo học chương trình đào tạo trình độ cao đẳng cũng sẽ lợi thế về cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại sẵn có tại các trường đại học.
“Nếu quy định này được thông qua, đây sẽ là bước cải cách tiến bộ, vừa tinh gọn đầu mối, vừa nâng cao chất lượng và tầm nhìn của hệ thống giáo dục Việt Nam”, thầy Khải nói.
Hơn nữa, việc trường đại học được phép đào tạo trình độ cao đẳng sẽ góp phần giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân lực ở một số ngành nghề. Ví dụ, trong lĩnh vực y tế, nhiều năm qua một số trường cao đẳng y tế địa phương gặp khó khăn trong tuyển sinh ngành Điều dưỡng. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến thực trạng thiếu hụt nguồn nhân lực điều dưỡng viên hiện nay.
Khi trường đại học được đào tạo trình độ cao đẳng, người học có thể thuận lợi học liên thông lên trình độ cao hơn trong cùng môi trường cùng những lợi thế nói trên, từ đó tăng sức hấp dẫn và thu hút thí sinh hơn.
Tuy nhiên, theo thầy Khải, cần có sự phân cấp và thiết kế chương trình đào tạo của từng trình độ một cách rõ ràng nếu trường đại học được đào tạo trình độ cao đẳng.
Phù hợp với chủ trương tinh gọn và sáp nhập hiện nay
Cùng bày tỏ quan điểm về vấn đề trên, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Minh Phương – Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Y Dược Cần Thơ cho rằng, theo xu hướng sáp nhập hiện nay, Bộ Y tế dự kiến một số trường đại học đào tạo khối ngành sức khỏe sẽ có những phân hiệu đặt tại trụ sở của các trường cao đẳng y tế ở một số địa phương.
Hơn nữa, trong lộ trình sắp xếp, một số trường cao đẳng y tế sẽ sáp nhập vào trường đại học y dược. Điều này đồng nghĩa với việc trường đại học phải tiếp nhận toàn bộ chức năng, nhiệm vụ, cơ sở vật chất và đội ngũ nhân sự của trường cao đẳng.
Khi đó, việc trường đại học thuộc khối ngành sức khỏe đào tạo trình độ cao đẳng là điều tất yếu, vừa bảo đảm phù hợp với năng lực giảng dạy của đội ngũ giảng viên của trường cao đẳng, vừa đáp ứng nhu cầu nhân lực y tế của địa phương.
Đơn cử, sau khi trường cao đẳng y tế sáp nhập vào trường đại học đào tạo khối ngành sức khỏe, địa phương không còn cơ sở đào tạo cao đẳng y tế nhưng vẫn cần đội ngũ nhân lực y tế trình độ cao đẳng, và người học vẫn có nhu cầu học tập ngành y tế trình độ cao đẳng. Nếu không cho phép trường đại học đào tạo trình độ này, người học sẽ không biết phải học ở đâu.
Theo Phó Giáo sư Nguyễn Minh Phương, việc cho phép trường đại học đào tạo trình độ cao đẳng đối với một số ngành, đặc biệt là khối ngành sức khỏe, là hợp lý và phù hợp thực tiễn. Cô Phương cũng nhắc lại rằng, trước khi có Luật Giáo dục nghề nghiệp riêng, các trường đại học vẫn từng được đào tạo trình độ trung cấp và cao đẳng, góp phần quan trọng trong việc cung ứng nguồn nhân lực cho ngành y tế.
Trường đại học nào nên đào tạo trình độ cao đẳng?
Trong khi đó, theo Tiến sĩ, Bác sĩ Lê Viết Nho – Hiệu trưởng Trường Y Dược, Đại học Đà Nẵng, việc cho phép các trường đại học đào tạo trình độ cao đẳng cần được xem xét thận trọng và triển khai có chọn lọc.
Thầy Nho cho rằng, nếu được phân công đào tạo, các trường đại học cũng cần bố trí đội ngũ giảng viên phù hợp, bởi giữa đào tạo đại học và cao đẳng luôn có sự khác biệt nhất định về mục tiêu, nội dung chương trình và chuẩn đầu ra.
Chính vì vậy, việc cho phép đào tạo trình độ cao đẳng chỉ nên áp dụng đối với một số trường đại học có định hướng ứng dụng, nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực của nền kinh tế – xã hội và tạo điều kiện thuận lợi cho người học có nhu cầu liên thông lên các bậc cao hơn. Các cơ sở muốn tham gia đào tạo trình độ này phải đáp ứng đầy đủ quy định, tiêu chuẩn và phù hợp với yêu cầu nhân lực của địa phương.
Theo quan điểm của Tiến sĩ Lê Viết Nho, những trường đại học định hướng nghiên cứu hoặc các cơ sở giáo dục đại học lớn, trọng điểm có nhiệm vụ đào tạo nhân lực tinh hoa cho xã hội thì không nên triển khai đào tạo trình độ cao đẳng.
“Nếu không phân định rõ vai trò và sứ mạng đào tạo của từng nhóm trường, quy định này nếu được ban hành có thể dẫn đến tác dụng ngược, gây chồng chéo trong hệ thống và khiến một số trường lợi dụng để mở rộng quy mô đào tạo không phù hợp”, Tiến sĩ Lê Viết Nho nhấn mạnh.
Còn theo Giáo sư, Tiến sĩ Trần Diệp Tuấn – Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, việc cho phép một số trường đại học đào tạo trình độ cao đẳng cần căn cứ vào sứ mạng, tầm vóc và chiến lược phát triển của từng cơ sở. Đơn cử, tại những địa phương có trường cao đẳng sáp nhập vào đại học, việc đào tạo trình độ cao đẳng là tất yếu nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực thực tế, bởi vẫn có nhiều ngành nghề cần nguồn lao động ở trình độ này. Quan trọng là các chương trình phải đảm bảo chất lượng, phù hợp với yêu cầu phân tầng và cơ cấu lao động của từng vùng.
