Nhiều cơ sở giáo dục đã đăng tải dự thảo Nghị định về chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp, chính sách hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo.
Dự kiến Nghị định này sẽ có hiệu lực từ 01/01/2026, đồng bộ với hiệu lực thi hành Luật Nhà giáo theo tinh thần lương nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất và các khoản phụ cấp nhằm thu hút và giữ chân giáo viên giỏi, tuyển dụng người tài vào sư phạm,…
Trên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam cũng đã đăng tải nhiều bài viết về những quy định mới của dự thảo, tổng hợp các bảng lương dự kiến của nhà giáo theo dự thảo, đa số nhà giáo đều phấn khởi trước những dự kiến thay đổi mới, đa số là hợp lý, phù hợp.
Dự kiến nhà giáo kiêm tổ trưởng, tổ phó chuyên môn chuyển sang phụ cấp trách nhiệm, các trường sẽ thuận lợi hơn trong bổ nhiệm
Hiện nay, tổ trưởng chuyên môn ở trường trung học phổ thông được hưởng phụ cấp chức vụ 0,25, tổ trưởng các trường mầm non đến trung học cơ sở hưởng phụ cấp chức vụ 0,2; tổ phó chuyên môn trường mầm non, phổ thông hưởng phụ cấp chức vụ 0,15 theo Thông tư 33/2005/TT-BGDĐT.
Tại dự thảo Nghị định tiền lương, phụ cấp mới cho nhà giáo đã có dự kiến tổ trưởng, tổ phó chuyên môn không còn hưởng phụ cấp chức vụ mà chuyển sang hưởng phụ cấp trách nhiệm theo người viết là hoàn toàn hợp lý, phù hợp với các quy định hiện hành, việc bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó theo nhiệm kỳ hàng năm sẽ thuận lợi và đơn giản hơn.
Tại khoản 3 Điều 9 dự kiến mức phụ cấp trách nhiệm công việc như sau:
a) Ngoài các đối tượng được hưởng theo quy định hiện hành của pháp luật, những trường hợp sau được hưởng phụ cấp trách nhiệm công việc:
Nhà giáo được cử làm các nhiệm vụ của nhà giáo cốt cán từ 15 ngày/tháng được hưởng phụ cấp trách nhiệm cho tháng đó; nhà giáo được cử làm tổ trưởng chuyên môn hoặc tổ trưởng bộ môn hoặc tổ trưởng tổ quản lý học sinh hoặc tổ trưởng tổ tư vấn học sinh tại các cơ sở giáo dục hưởng mức phụ cấp trách nhiệm công việc là 0,3 so với mức lương cơ sở;
Nhà giáo dạy tiếng dân tộc thiểu số trong các cơ sở giáo dục phổ thông và trung tâm giáo dục thường xuyên nếu đảm bảo số giờ dạy theo định mức, trong đó có số tiết dạy tiếng dân tộc thiểu số từ 04 tiết/tuần trở lên đối với giáo viên; từ 02 tiết/tuần dạy tiếng dân tộc thiểu số trở lên đối với hiệu trưởng, phó hiệu trưởng và tương đương được hưởng phụ cấp trách nhiệm công việc bằng 0,3 so với mức lương cơ sở;
Nhà giáo được giao thực hiện công tác tư vấn học sinh tại các cơ sở giáo dục; nhà giáo làm tổ phó chuyên môn hoặc tổ phó bộ môn tại các cơ sở giáo dục hưởng mức phụ cấp trách nhiệm công việc là 0,2 so với mức lương cơ sở;
b) Trường hợp nhà giáo được cử làm tổ trưởng chuyên môn hoặc tổ trưởng bộ môn tại trường chuyên biệt thì vừa được hưởng phụ cấp trách nhiệm công tác tại trường chuyên biệt vừa được hưởng phụ cấp trách nhiệm của tổ trưởng chuyên môn hoặc tổ trưởng bộ môn theo quy định tại điểm này.
Mức hưởng phụ cấp trách nhiệm của tổ trưởng chuyên môn trường mầm non, phổ thông là 0,3, tăng so với mức phụ cấp chức vụ hiện nay, với hệ số lương cơ sở 2,34 triệu đồng mỗi tháng hiện nay, dự kiến theo dự thảo, tổ trưởng chuyên môn sẽ được hưởng phụ cấp trách nhiệm 702,000 đồng mỗi tháng;
Đối với tổ phó chuyên môn, dự kiến mức phụ cấp trách nhiệm 0,2, được hưởng 468,000 đồng mỗi tháng.
Khi chuyển từ phụ cấp trách nhiệm không chỉ thay đổi hệ số phụ cấp mà xác định rõ vị trí việc làm, phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành.
Khi chuyển từ phụ cấp chức vụ sang phụ cấp trách nhiệm, tức chính thức tổ trưởng, tổ phó chuyên môn không còn là viên chức quản lý mà chỉ là nhà giáo được giao kiêm nhiệm nhiệm vụ tổ trưởng, tổ phó chuyên môn được hưởng phụ cấp trách nhiệm, khi không còn giữ nhiệm vụ thì thôi hưởng phụ cấp trách nhiệm.
Điều này được cho là phù hợp, hợp lý, các trường thuận lợi hơn trong bổ nhiệm, lựa chọn người tài điều hành tổ vì các lý do sau đây:
Thứ nhất, tổ trưởng, tổ phó do hiệu trưởng bổ nhiệm hàng năm
Do tổ trưởng, tổ phó chuyên môn hưởng phụ cấp chức vụ, mà theo Luật Viên chức, người nào được hưởng phụ cấp chức vụ thì được gọi là viên chức quản lý.
Việc bổ nhiệm viên chức quản lý phải tuân theo quy trình 5 bước của Nghị định 115/2020/NĐ-CP và Nghị định 85/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 115/2020/NĐ-CP.
Việc bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó (nhiệm kỳ chỉ 1 năm/lần) nhưng mỗi lần phải thực hiện đầy đủ theo quy trình 5 bước khá vất vả, nếu trường có 5 tổ phải thực hiện quy trình 5 bước với 10 người (đa số mỗi tổ có tổ trưởng và tổ phó chuyên môn), việc thực hiện quy trình đến bổ nhiệm nhiều áp lực, khó khăn không cần thiết.
Khi tổ trưởng, tổ phó chuyên môn hưởng phụ cấp trách nhiệm thì họ không còn là viên chức quản lý, chỉ hưởng phụ cấp trách nhiệm, khi đó việc bổ nhiệm hàng năm sẽ dễ dàng, thuận lợi hơn, chỉ cần theo quy chế của đơn vị, không rườm rà, phức tạp.
Thứ hai, bổ nhiệm mới trường đỡ tâm tư
Hiện nay, tại các trường, tổ trưởng, tổ phó chuyên môn được hưởng phụ cấp chức vụ, mà phụ cấp chức vụ thì được dùng để tính đóng bảo hiểm xã hội, tức giáo viên được bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó chuyên môn sẽ có một số lợi thế hơn khi về hưu so với giáo viên khác không có phụ cấp chức vụ.
Điều này cũng gây một số khó khăn nhất định cho các trường khi dự định bổ nhiệm người mới.
Có những tổ chuyên môn, tổ trưởng, tổ phó chuyên môn lớn tuổi, công nghệ thông tin yếu, chậm trong công việc nhưng vì lý do nếu không còn phụ cấp chức vụ, họ sẽ hưởng lương hưu như giáo viên bình thường, khiến họ cũng tâm tư, nhà trường cũng ngại,...
Do đó, khi chuyển sang phụ cấp trách nhiệm, phụ cấp theo dự thảo mới tăng so với hiện hành nhưng phụ cấp này không dùng để tính đóng bảo hiểm xã hội. Khi đó, họ cũng không còn băn khoăn khi không còn giữ nhiệm vụ tổ trưởng, tổ phó chuyên môn nghỉ hưu có một số thiệt thòi nhất định.
Giáo viên lớn tuổi đa số lương cao nên nếu không còn giữ nhiệm vụ tổ trưởng, tổ phó chuyên môn không hưởng khoản này cũng không ảnh hưởng nhiều đến thu nhập.
Nếu giáo viên lớn tuổi, có một số hạn chế so với giáo viên trẻ sẽ dễ dàng, tự nguyện thôi chức hoặc nhường chức lại cho các giáo viên đủ năng lực, phẩm chất giữ nhiệm vụ tổ trưởng, tổ phó chuyên môn, bởi vì không ảnh hưởng gì đến thu nhập khi nghỉ hưu.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
