Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về công tác của ngành tòa án, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết trong xét xử các vụ án hành chính, tình trạng nể nang là có thật nhưng không nhiều, đồng thời ngành tòa án cũng đề ra nhiều giải pháp đối với tình trạng này.
Trả lời chất vấn của đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) về tỉ lệ án hành chính bị hủy sửa do nguyên nhân chủ quan còn cao cùng với việc đề nghị Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao cho biết nguyên nhân, giải pháp căn cơ của tình trạng này? Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình thẳng thắn thừa nhận trong xét xử án hành chính liên quan đến các cơ quan nhà nước, có sự cả nể trong quá trình xét xử là có thật nhưng không phải nhiều. Trong khi, chỉ tiêu Quốc hội giao, án hành chính tỉ lệ cải sửa không quá 1,5% nhưng thời gian qua, tỉ lệ án hành chính cải sửa lên đến 4%.
Đại biểu Mai Thị Phương Hoa chất vấn về tình trạng cả nể trong xét xử án hành chính - Ảnh: VGP/LS |
Nguyên nhân của tình trạng này, ông Nguyễn Hòa Bình cho biết việc chuẩn bị tài liệu của các bên không đủ làm ảnh hưởng đến chất lượng xét xử.
Luật quy định Ủy ban nhân dân các cấp phải cung cấp tài liệu, tuy nhiên trong thực tế, việc cung cấp tài liệu này không đủ, không đảm bảo.
Một nguyên nhân khác là sự tham gia của chính quyền các cấp trong các phiên tòa hành chính còn rất hạn chế.
Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao cho rằng để hạn chế tình trạng cả nể, nâng cao chất lượng xét xử án hành chính, cần thực hiện, đối với vụ án kiện ở huyện thì giao tỉnh xử lý, vụ án của tỉnh thì giao tòa chuyên trách xét xử, không được ủy quyền cho cấp thứ ba tham gia phiên tòa (chỉ ủy quyền cho cấp phó).
Chánh án Nguyễn Hòa Bình: Nếu là lỗi chủ quan của thẩm phán trong các vụ án bị hủy sửa thì thẩm phán bị xử lý như không tái bổ nhiệm, không xét thi đua - Ảnh: VGP/LS |
Về tình trạng án quá hạn hiện nay, ông Nguyễn Hòa Bình cho biết do khối lượng công việc nhiều nên hiện còn khoảng hơn 200 vụ án quá hạn. Ngoài các nguyên nhân quá tải công việc, còn có nguyên nhân về năng lực của cán bộ tòa án, điều này sẽ được ngành tòa án sớm khắc phục trong thời gian tới.
Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) về phòng ngừa và xử lý tiêu cực, tham nhũng trong nội bộ ngành tòa án, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao cho biết từ năm 2021 đến nay, có hơn 100 cán bộ, công chức ngành tòa án đã bị xử lý kỷ luật, trong đó có 7 trường hợp tham nhũng và tiêu cực. “Tinh thần là xử nghiêm, không bao che" - ông Bình khẳng định.
Giải pháp được người đứng đầu ngành tòa án đưa ra là tăng cường kiểm tra thường xuyên, đây là công việc hàng năm được thực hiện nghiêm túc. Tăng cường giáo dục đạo đức công vụ cho Thẩm phán, cán bộ Tòa án.
Tòa án nhân dân Tối cao đã ban hành Bộ quy tắc đạo đức Thẩm phán đã được giảng dạy trong Học viện Tòa án. Những trường hợp vi phạm bị phát hiện, chuyển cho cơ quan chức năng, thanh tra, điều tra xử lý theo quy định của pháp luật, không bao che. Đổi mới, đa dạng hình thức và nội dung thanh tra, tập trung vào những lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực như: Việc chấp hành pháp luật về tuyển dụng, điều động, luân chuyển, bổ nhiệm; việc công khai minh bạch tài chính, tinh thần thái độ phục vụ nhân dân;...
Về chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Đắk Lắk), trong xét xử các vụ án hình sự đã cho thấy còn nhiều trường hợp tòa án các cấp xét xử sai tội danh đối với hành vi phạm tội; áp dụng không đúng điểm, khoản, điều luật… dẫn đến mức phạt thấp hơn khung hình phạt và chất vấn, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết có tình trạng áp dụng pháp luật không đúng trong các bản án (quy định hiện nay là dưới tỉ lệ án hủy sửa không quá 1,5%). Trong quá trình xem xét, nếu là lỗi chủ quan của thẩm phán thì bị xử lý như không tái bổ nhiệm, không xét thi đua…