Với chức năng là tổ chức xã hội - nghề nghiệp của các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp trong cả nước, Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam đã có ý kiến đóng góp về Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, trong đó đặc biệt quan tâm đến phần VI: Xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới của dự thảo.

Theo văn bản số 70/HH-NC&PTCS gửi đến Ban Văn kiện Đại hội XIV của Đảng vào ngày 12/11/2025, sau khi nghiên cứu kỹ nội dung dự thảo, Hiệp hội bày tỏ sự tán thành cao với quan điểm nhất quán của Đảng về việc “coi giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, quyết định tương lai dân tộc”, và ghi nhận nỗ lực của Ban Văn kiện trong việc thể hiện các tư tưởng lớn, bao quát, hiện đại, phù hợp với xu thế phát triển. Hiệp hội nêu 5 nhận xét chung và đề nghị, cụ thể như sau:

Tính định hướng còn trừu tượng

Dự thảo chủ yếu nêu các mục tiêu mang tính khái quát, trong khi các văn kiện Đại hội trước đây thường đề ra các chỉ tiêu cụ thể (như cơ cấu nhân lực, tỉ lệ lao động qua đào tạo, quy mô giáo dục đại học, đào tạo nghề...).

Đề nghị: Bổ sung một số mục tiêu định lượng chủ yếu cho giai đoạn 2026–2030, làm căn cứ cho các chương trình hành động tiếp theo.

Về cấu trúc và phân tầng hệ thống giáo dục

Dự thảo chỉ dừng ở cụm từ “Đổi mới hệ thống giáo dục theo hướng mở, liên thông giữa các phương thức, trình độ và cấp học” nhưng chưa thể hiện rõ định hướng hội nhập quốc tế và phân tầng hệ thống (đại học nghiên cứu – đại học ứng dụng – cao đẳng nghề).

Đề nghị: Bổ sung cụm “...theo hướng mở, liên thông, phân tầng hợp lý và hội nhập quốc tế” để thể hiện rõ mục tiêu xây dựng hệ thống giáo dục hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới.

Về giáo dục tư thục không vì lợi nhuận

Thực tế những năm qua, hệ thống các trường tư phát triển nhanh, song phần lớn mang tính vì lợi nhuận; trong khi giáo dục tư thục không vì lợi nhuận là hướng đi cần được Đảng kiên định tạo dựng.

Đề nghị bổ sung vào đoạn nêu về giáo dục công – tư: “Khuyến khích phát triển các cơ sở giáo dục tư thục không vì lợi nhuận, hoạt động minh bạch, phục vụ lợi ích cộng đồng, góp phần mở rộng cơ hội học tập và nâng cao chất lượng giáo dục”.

Vai trò của doanh nghiệp và viện nghiên cứu trong giáo dục đại học

Dự thảo chưa nhấn mạnh vai trò của doanh nghiệp, viện nghiên cứu, tổ chức khoa học như những chủ thể quan trọng trong đào tạo và đổi mới sáng tạo.

Đề nghị bổ sung: “Tăng cường gắn kết giữa cơ sở giáo dục đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp trong đào tạo, nghiên cứu, chuyển giao tri thức và đổi mới sáng tạo; hình thành hệ sinh thái giáo dục – khoa học – công nghệ – doanh nghiệp”.

Đầu tư cho giáo dục – khẳng định lại tư tưởng “đầu tư cho phát triển”

Dự thảo chưa nêu rõ định hướng này, trong khi các nghị quyết và luật hiện hành đều xác định “Nhà nước dành ít nhất 20% ngân sách cho giáo dục”. Đề nghị bổ sung: “Nhà nước tiếp tục coi đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển; bảo đảm tỷ trọng chi ngân sách giáo dục phù hợp với yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”.