Theo Quyết định số 1132/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược hạ tầng số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Việt Nam đặt mục tiêu phủ sóng mạng băng rộng di động 5G tới 99% dân số, đồng thời xây dựng nền tảng và năng lực cần thiết để sẵn sàng thử nghiệm mạng di động 6G.
Để hiện thực hóa những mục tiêu này, ngành Công nghệ Kỹ thuật Điện tử - Viễn thông giữ vai trò then chốt, không thể thay thế. Chính vì thế, ngày càng nhiều bạn trẻ lựa chọn theo đuổi ngành nghề này, xem đây là cơ hội để góp sức vào quá trình chuyển đổi số quốc gia và khẳng định bản thân trong một lĩnh vực công nghệ tiên phong.
Đầu tư cho tương lai số của đất nước
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Đặng Khánh Hòa, Phó trưởng khoa Khoa Điện – Điện tử, Trường Đại học Mở Hà Nội cho biết: “Tôi cho rằng, ngành Công nghệ Kỹ thuật Điện tử – Viễn thông đang giữ một vai trò hết sức then chốt trong việc hiện thực hóa Chiến lược hạ tầng số quốc gia. Đây không chỉ là lĩnh vực kỹ thuật mà còn là nền tảng vật lý, trụ cột để xây dựng và vận hành không gian số một cách hiệu quả, an toàn và bền vững.
Ngành này trực tiếp tạo ra các thiết bị cốt lõi như bộ vi xử lý, cảm biến, thiết bị mạng – vốn là "bộ não" và "hệ thần kinh" của hệ thống số hóa hiện đại. Không có những hạ tầng phần cứng này, chuyển đổi số chỉ là khái niệm trên lý thuyết.
Ngành này cũng chính là "cầu nối" giữa thiết bị, dữ liệu và con người thông qua mạng viễn thông, đặc biệt là công nghệ 5G, 6G tương lai. Việc triển khai mạng tốc độ cao đến tận vùng sâu vùng xa không chỉ thu hẹp khoảng cách số mà còn mở ra cơ hội học tập, khám chữa bệnh và kinh doanh trực tuyến cho hàng triệu người dân.
Quan trọng hơn, lĩnh vực này đang là nền móng cho các hệ sinh thái số như thành phố thông minh, nông nghiệp chính xác, công nghiệp thông minh – nơi hàng triệu thiết bị được kết nối và tự động hóa. Đầu tư cho ngành này không chỉ là đầu tư cho công nghệ, mà còn là đầu tư cho phát triển bền vững, cho an ninh số và tương lai số của đất nước”.
Cùng bàn luận về chủ đề này, Phó giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Mạnh Kha - Hiệu trưởng Trường Điện - Điện tử, Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội chia sẻ: “Trong thời đại số hóa và kết nối toàn cầu, ngành Công nghệ Kỹ thuật Điện tử - Viễn thông đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng và phát triển các hệ thống thông tin hiện đại.
Đây là lĩnh vực ứng dụng những công nghệ tiên tiến để thiết kế, chế tạo và vận hành các thiết bị điện tử như vệ tinh, máy thu hình, điện thoại thông minh, máy tính cá nhân và máy tính bảng. Tất cả nhằm mục tiêu kiến tạo nên một mạng lưới thông tin liên lạc toàn cầu, giúp kết nối con người ở mọi nơi, vào bất kỳ thời điểm nào”.
Sau khi tốt nghiệp, sinh viên ngành Công nghệ Kỹ thuật Điện tử - Viễn thông có thể đảm nhận nhiều vị trí hấp dẫn trong lĩnh vực điện tử và viễn thông. Họ có thể trở thành kỹ sư thiết kế và chế tạo mạch điện tử, thiết bị điện tử hiện đại; kỹ sư vận hành dây chuyền sản xuất, kiểm định và đảm bảo chất lượng sản phẩm điện tử; kỹ sư triển khai, xây dựng và quản lý các hệ thống mạng viễn thông, hệ thống truyền hình và điều khiển công nghiệp.
Ngoài ra, sinh viên còn có thể làm việc với vai trò là chuyên viên tư vấn, thiết kế, bảo trì và quản lý các hệ thống kỹ thuật điện tử phức tạp. Với định hướng nghiên cứu và giáo dục, họ có thể trở thành giảng viên, nhà nghiên cứu tại các cơ sở đào tạo và viện nghiên cứu chuyên ngành. Đồng thời, con đường học tập cũng luôn rộng mở, cho phép sinh viên tiếp tục theo học ở bậc cao học hoặc nghiên cứu sinh để phát triển chuyên môn sâu và trở thành những chuyên gia trong lĩnh vực điện tử - viễn thông.
Em Phạm Trung Cương, sinh viên năm cuối ngành Công nghệ Kỹ thuật Điện tử – Viễn thông, Trường Đại học Mở Hà Nội bày tỏ: “Ngay từ những năm học trung học phổ thông, em đã chủ động tìm hiểu thông tin từ nhiều nguồn trên internet, nhất là trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ.
Em nhận thấy rằng bất kỳ doanh nghiệp hay tổ chức nào trong thời đại ngày nay cũng cần có một đội ngũ kỹ thuật chuyên trách về công nghệ. Từ đó, em đánh giá ngành Công nghệ Kỹ thuật Điện tử – Viễn thông là một lĩnh vực có nhiều tiềm năng và cơ hội nghề nghiệp sau khi ra trường.
Em đã tìm hiểu nhiều trường và lựa chọn Trường Đại học Mở Hà Nội sau khi có các anh chị sinh viên khóa trước tư vấn cũng như tìm hiểu về tỷ lệ sinh viên có việc làm và các hoạt động của trường. Bên cạnh đó, với nền tảng vững chắc ở các môn Toán và Vật lý, em cảm thấy lựa chọn khối ngành kỹ thuật là hoàn toàn phù hợp với năng lực và định hướng của bản thân”.
Cương cũng chia sẻ, em nhận thấy những kiến thức nền tảng từ phổ thông như Toán và Vật Lý chính là cơ sở để tiếp cận và hiểu sâu hơn về các môn chuyên ngành. Nhờ đó, em có thể nắm vững các khái niệm như dòng điện một chiều (DC), xoay chiều (AC), nguyên lý hoạt động của mạch khuếch đại, hay vật liệu bán dẫn. Những kiến thức này là tiền đề quan trọng giúp Cương tiếp thu hiệu quả các học phần chuyên sâu hơn như Kỹ thuật vi xử lý, Kiến trúc máy tính, Mạng máy tính…
Bên cạnh nền tảng kiến thức, Cương còn được các thầy cô trang bị và nhấn mạnh từ những ngày đầu nhập học về hai kỹ năng thiết yếu trong học tập đại học, đó là kỹ năng tự học và kỹ năng tra cứu tài liệu – những công cụ quan trọng giúp sinh viên chủ động trong quá trình học và nghiên cứu.
Đào tạo lấy nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp làm trung tâm
Thầy Kha cho hay, tại Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội, sinh viên ngành Công nghệ Kỹ thuật Điện tử - Viễn thông không chỉ được học tập lý thuyết chuyên sâu, mà còn có cơ hội thực hành, nghiên cứu trong các phòng thí nghiệm, xưởng thực tập được trang bị hiện đại theo tiêu chuẩn công nghiệp. Chương trình đào tạo được thiết kế bài bản, từ nền tảng khoa học tự nhiên – đặc biệt là toán học – đến kiến thức chuyên sâu về điện tử, viễn thông, điều khiển tự động, mạng truyền thông công nghiệp và các hệ thống PLC, SCADA...
Sinh viên được rèn luyện kỹ năng phân tích, thiết kế, thi công, vận hành và bảo trì các hệ thống điện tử - viễn thông phức tạp; thành thạo trong việc lựa chọn linh kiện, sử dụng các thiết bị đo lường và phần mềm kỹ thuật chuyên dụng; có khả năng đánh giá hiệu năng hệ thống, đưa ra các giải pháp cải tiến, tối ưu quy trình sản xuất và vận hành.
Còn Tiến sĩ Đặng Khánh Hòa cho hay, tại Trường Đại học Mở Hà Nội, sinh viên ngành Công nghệ Kỹ thuật Điện tử – Viễn thông được đào tạo theo định hướng ứng dụng, lấy nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp làm trung tâm. Việc thực hành và thực tập được triển khai bài bản và xuyên suốt trong quá trình học tập, đảm bảo sinh viên có đủ năng lực chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp khi ra trường.
Ngay từ những năm đầu, sinh viên được trang bị kiến thức cơ sở và thực hành trong các phòng thí nghiệm hiện đại, với các thiết bị đo lường, linh kiện và hệ thống điện tử mô phỏng thực tế. Các học phần chuyên ngành đều tích hợp thực hành, giúp sinh viên làm chủ kỹ năng lắp ráp, thiết kế, phân tích mạch điện tử và hệ thống viễn thông.
Bên cạnh đó, sinh viên được tiếp cận với phần mềm mô phỏng chuyên dụng, giúp thiết kế và kiểm thử các hệ thống điện tử, viễn thông trước khi triển khai thực tế. Đây là kỹ năng mà các doanh nghiệp đánh giá rất cao trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay.
Đặc biệt, sinh viên được tham gia thực tập tại các doanh nghiệp, tập đoàn công nghệ lớn – nơi các em áp dụng kiến thức để giải quyết bài toán thực tiễn, tham gia vào quy trình kỹ thuật, và phát triển sản phẩm có tính ứng dụng cao. Những trải nghiệm này không chỉ giúp sinh viên tích lũy kinh nghiệm mà còn hình thành tư duy nghề nghiệp, đáp ứng sát sao yêu cầu tuyển dụng của thị trường lao động công nghệ cao.
Còn em Phạm Trung Cương chia sẻ, trong suốt quá trình học tập tại Khoa Điện – Điện Tử, các bạn đã được khoa cũng như nhà trường hỗ trợ tạo điều kiện tham gia các đợt kiến tập và thực tập tại các doanh nghiệp trong lĩnh vực chuyên môn. Những trải nghiệm này giúp em hiểu rõ hơn vai trò quan trọng của việc học tập nghiêm túc ngay từ trên giảng đường, đồng thời thôi thúc em không ngừng trau dồi kiến thức, cập nhật kỹ năng và nâng cao chuyên môn để đáp ứng yêu cầu thực tiễn sau khi ra trường. Cương cũng có Dự án khởi nghiệp “Smart Wheel Chair” đạt giải Nhì Cuộc thi học sinh, sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp toàn quốc năm 2022.
Chia sẻ về định hướng nghề nghiệp, Cương cho biết, ngay từ năm hai đại học, Cương đã có cơ hội được các thầy cô giảng viên Khoa Điện – Điện tử định hướng và tạo điều kiện tiếp cận với lĩnh vực mạng máy tính. Tiếp nối từ đó, trong suốt năm ba và năm tư, em tiếp tục nhận được sự hướng dẫn tận tình từ các giảng viên trong khoa về chuyên ngành mạng và an ninh mạng.
Nhờ những nền tảng kiến thức và sự hỗ trợ quý báu ấy, em đã hoàn thành đồ án tốt nghiệp với đề tài “Mô phỏng giải pháp an ninh mạng cho doanh nghiệp”, bao gồm thiết kế mô hình mạng và giải pháp phòng chống tấn công mạng. Đồ án đã được hội đồng đánh giá cao và đạt điểm tuyệt đối 10 trong buổi bảo vệ. Từ những trải nghiệm và hành trang đó, em xác định mục tiêu nghề nghiệp của mình là theo đuổi và phát triển trong lĩnh vực mạng và an ninh mạng.
