Giá sách giáo khoa chương trình mới (chương trình 2018) ở các lớp 1, 2, 6 tăng gần gấp 4 lần so với sách giáo khoa cũ đã lên tận nghị trường Quốc hội, thế nhưng giá sách không hề giảm.
Theo Bộ Tài chính, về số học thì giá bộ sách giáo khoa mới (179.000 - 203.000 đồng/bộ sách lớp 2, 234.000 - 259.000 đồng/bộ sách lớp 6) cao hơn giá bộ sách cũ (53.000 đồng/bộ sách lớp 2; 99.000 đồng/bộ sách lớp 6).
Tuy nhiên, khổ sách, số cuốn, số màu in các cuốn sách trong bộ sách mới đều cao hơn bộ sách cũ. Cùng với đó, số lượng cuốn sách giáo khoa trong bộ sách giáo khoa mới (từ 10 -13 cuốn) cao hơn số lượng cuốn sách trong bộ sách giáo khoa cũ (6 -11 cuốn), số lượng màu in nhiều hơn (sách cũ 2-4 màu, sách mới tất cả 4 màu), khổ sách rộng hơn (sách cũ 14cmx24cm, sách mới 19cmx26.5cm)...
“Đồng thời, do thực hiện xã hội hóa nên một số chi phí như chi phí bản thảo, chi phí nhuận bút lần đầu... không được ngân sách Nhà nước hỗ trợ. Vì vậy việc so sánh giá sách cũ với sách mới chưa thực sự tương đồng” – Bộ Tài chính thông tin.[1]
Việc giá sách giáo khoa mới tăng, tác động đến hàng triệu hộ gia đình có con đi học, thế nhưng giá sách giáo khoa chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm” trong chi phí đầu năm của phụ huynh học sinh.
Ngoài phải đóng tiền theo quy định của nhà nước như học phí, Bảo hiểm y tế, phụ huynh học sinh còn đóng các khoản khác mang tên “tự nguyện” nhưng hoàn toàn “bổ đầu” học trò của các trường quy định.
Bên cạnh đó, tiền mua sách “bổ trợ, tham khảo” cũng không phải nhỏ, số tiền này nhiều khi còn vượt hẳn số tiền mua sách giáo khoa.
Chưa dừng lại sách tham khảo, phụ huynh học sinh còn phải mua một loại tài liệu khác mang tên “Vở bài tập”.
 |
Sách tham khảo, vở bài tập các môn học được rao bán tràn lan trên mạng xã hội. (Ảnh chụp màn hình) |
Vở bài tập các môn học đã được rao bán rầm rộ trên mạng xã hội, dù học trò chưa thấy mặt mũi sách giáo khoa như thế nào.
Anh D. (một chủ tiệm sách ở Vũng Tàu) chia sẻ: “Thật ra nhà sách chỉ sống nhờ vào mùa sách giáo khoa, còn sau đó chỉ sống cầm chừng thôi.
Bán sách giáo khoa chiết khấu hoa hồng thấp hơn các loại sách tham khảo, sách bổ trợ nhiều. Năm nay may còn có sách các lớp chưa thay (lớp 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12 – người viết) nên còn “sống” được, sách chương trình mới học sinh đăng ký mua theo ngành dọc rồi. Sách chương trình mới, bọn mình chỉ còn chút sách tham khảo, vở bài tập thôi”.
Chương trình mới, học sinh vẫn cứ “ngụp lặn” trong sách tham khảo, vở bài tập là… thất bại.
Nền giáo dục chúng ta từ trước đến nay được đánh giá là học để thi, vì thế, cả người dạy và người học cùng một mục tiêu, làm sao giải được nhiều bài tập càng tốt.
Chính mục tiêu dạy và học để thành “thợ giải bài tập” nên sách tham khảo, sách bổ trợ, vở bài tập lên ngôi; dạy thêm, học thêm tràn lan từ đô thị đến nông thôn.
Người ta đua nhau viết sách tham khảo, sách bổ trợ, vở bài tập; đây là thị trường “béo bở” của các tác giả, nhà xuất bản, nhà sách, người thiệt thòi là học trò và xã hội.
Giáo viên muốn học sinh có sách tham khảo, vở bài tập để dạy cho “nhẹ nhàng”, nội dung dạy đã có sẵn, có mẫu; ngoài ra khi học sinh mua sách tham khảo, vở bài tập, giáo viên cũng được hưởng… hoa hồng.
Vì thế, sách tham khảo, vở bài tập, bằng những con đường khác nhau đã âm thầm chui vào “giỏ” học sinh.
Với chương trình mới, chú trọng phát triển phẩm chất, năng lực cho người học. Phẩm chất, năng lực cho người học được phát triển, phát hiện nhờ các hoạt động dạy học của giáo viên và tự học của học trò.
Nếu sách tham khảo, vở bài tập lại “ngựa quen đường cũ”, học sinh lại ngụp lặn trong đó để thành “thợ giải bài tập” học theo định hướng, làm bài theo mẫu thì hệ quả “văn mẫu” vẫn di căn sang chương trình mới.
Chương trình mới, học sinh vẫn cứ “ngụp lặn” trong sách tham khảo, vở bài tập là … thất bại. Chính vì thế, người viết đề xuất các nhà xuất bản “bỏ” mảng sách tham khảo, vở bài tập, dù đó là “thị trường” béo bở.
Về phía giáo viên và nhà trường, tuyệt đối không giới thiệu, ép buộc học trò mua sách tham khảo, vở bài tập cho học sinh đại trà. Hãy tiếp cận phương pháp dạy học tích cực, đảm bảo học sinh học qua làm, làm để học được kiến thức trên lớp.
Cần đổi mới các ra đề kiểm tra, đánh giá, nội dung đề phải nổi bật được mục đích kiểm tra, đánh giá năng lực, phẩm chất, kĩ năng học sinh, không mang tính đánh đố, hàn lâm.
Đổi mới chương trình giáo dục, nhưng vẫn coi sách giáo khoa, sách tham khảo, vở bài tập là một thị trường béo bở, như vậy đổi mới chương trình chỉ phục vụ nhóm lợi ích chứ không phải vì nền giáo dục nước nhà, không thể vì phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh thân yêu, vẫn còn đó “tượng đài” thợ giải bài tập trong chương trình mới, làm sao chương trình mới thành công?
Tài liệu tham khảo:
[1] http://cand.com.vn/giao-duc/Vi-sao-gia-sach-giao-khoa-moi-cao-gap-3-4-lan-sach-cu-635723/
