"Mẹ của em hồi nhỏ vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên chưa thể hoàn thành chương trình học phổ thông, và mấy năm gần đây mẹ lại muốn học tiếp, chính vì thế em có dạy mẹ một số chương trình cơ bản như Tiếng Việt, Toán, tiếng Anh và Ngữ văn theo sách giáo khoa, những buổi tối sau khi đã xong mọi công việc, em và mẹ lại ngồi vào bàn học.
Khi dạy một học sinh, các em nhỏ lúc đó như một tờ giấy trắng, nhưng giờ đây lại dạy một người lớn và họ cũng đã có một số kiến thức riêng, có góc nhìn và tư duy khác, nên khi mình dạy những kiến thức cơ bản đôi khi lại không phù hợp, không theo đúng tư duy của người lớn, vì vậy việc dạy học cho mẹ khá khó khăn”, em Đồng Ngọc Hà - Sinh viên năm thứ II khoa Sinh học Đại học Quốc gia Hà Nội đã chia sẻ khi trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam.
Em Đồng Ngọc Hà sinh năm 2002, là 1 trong 50 học sinh xuất sắc lọt top 50 học sinh toàn cầu – Global Student Prize 2021.
Hà cũng vừa được Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng III.
 |
| Đồng Ngọc Hà được Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng III. Ảnh: NVCC. |
Ngọc Hà cho biết: “Những ngày luyện học cùng mẹ, em đã tự hỏi tại sao mình không xây dựng một chương trình học tập để giúp đỡ các bạn học giỏi môn Sinh học mà không có điều kiện học thêm như mình, giúp các bạn ấy theo đuổi đam mê.
Mẹ chính là người truyền cảm hứng cho em trong lĩnh vực giáo dục và Dự án Biology for all Vietnam "Sinh học cho mọi người" ra đời bắt đầu bằng một talkshow dành cho các học sinh, giáo viên quan tâm tới kỳ thi học sinh giỏi quốc gia và tốt nghiệp Trung học phổ thông môn Sinh Học.
Đây là một dự án về Sinh học và hoàn toàn miễn phí, ban đầu là giúp bồi dưỡng cho các bạn học sinh giỏi vì đây là những người “mũi nhọn” về Sinh học trong tương lai.
Cho đến nay dự án này đã hợp tác kết nối được gần 25 tỉnh trên toàn quốc tương đương 25 đội tuyển học sinh giỏi quốc gia, được các thầy cô lãnh đội và các bạn học sinh rất hưởng ứng, ủng hộ.
Mọi thông tin đưa lên trang Web này là do Hà và những người bạn trong nhóm dự án dịch từ trang thông tin có uy tín trên thế giới. Các bài viết với từng chủ đề hàng tuần như môi trường, sinh thái hay Khoa học sức khỏe,…
Mỗi thành viên trong nhóm sẽ được giao chủ đề và tự động tìm kiếm nguồn thông tin từ các bài báo, tạp chí quốc tế có uy tín. Những bài viết đó được biên tập phù hợp, cả nhóm duyệt trên một quy trình nghiêm túc, sau đó đưa tới cho các bạn học sinh qua trang Web.
Ngay dưới mỗi bài viết, nếu bạn học sinh nào quan tâm hoặc có gì thắc mắc cần được giải đáp thì có thể đặt câu hỏi ngay bên dưới, các thành viên trong nhóm dự án sẽ trả lời online, như vậy cũng tạo được sự giao lưu, kết nối các học sinh yêu thích môn Sinh học ở khắp các vùng miền trong cả nước, thậm chí là học sinh quốc tế chung mối quan tâm.
Qua những lời bình luận, trao đổi của các thầy cô và các bạn học sinh, Hà và nhóm dự án cũng đã có những thay đổi kịp thời, phù hợp những điều mà mọi người quan tâm, hơn nữa cũng đưa ra hướng phát triển trang Web Sinh học cho mọi người trong tương lai.
Ngoài các bài viết đưa thông tin Sinh học, trang Web có thêm hoạt động dạy học online cho các đội tuyển học sinh giỏi ở các tỉnh, nhóm dạy học này gồm các học sinh đã đoạt giải Sinh học quốc gia, quốc tế và có người đang học năm cuối đại học đảm nhiệm việc giảng dạy.
Chương trình học được xây dựng cụ thể và cho đến nay đã hợp tác được với hơn 20 trường như: Trường chuyên Hùng Vương Phú Thọ, Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam,…Cùng rất nhiều trường ở tỉnh xa như miền núi, vùng sâu xa chưa có điều kiện đi ôn luyện học tập tại các thành phố lớn, chưa có nhiều tài liệu.
Thời gian đầu, khi dự án còn chưa được nhiều người biết đến, Hà và các thành viên trong nhóm đã chủ động liên lạc với trường chuyên ở các tỉnh, với các thầy cô lãnh đội học sinh giỏi và đặc biệt được các thầy cô rất ủng hộ hưởng ứng, cho đến nay đã có rất nhiều thầy cô liên lạc với nhóm dự án để xin học cho đội tuyển.
Sau hoạt động dạy các bạn học sinh giỏi đó. Hà cũng tiếp tục làm thêm một số hoạt động khác, bởi mục đích của dự án này là lan tỏa kiến thức Sinh học đến tất cả mọi người, trong đó có nhiều đối tượng học sinh, chứ không phải chỉ có học sinh giỏi.
Trang Thông tin chia sẻ kiến thức Sinh học hữu ích cho mọi người cũng đã hoạt động với những buổi talkshow với khách mời là những bạn đoạt huy chương quốc tế môn Sinh học, cùng với các thầy cô có chuyên môn cao trong Sinh học sẽ chia sẻ tới các bạn học sinh trên toàn quốc và những người yêu thích bộ môn này”.
 |
| Đồng Ngọc Hà say mê với các thí nghiệm Sinh học. Ảnh: NVCC. |
Chuyên Lý nhưng lại đoạt Huy chương Bạc Olympic Quốc tế môn Sinh
Ngọc Hà chia sẻ: “Từ bé, đã rất thích tháo đồ chơi ra để xem bên trong thế nào, rồi lớn thêm chút Hà lại thích tìm hiểu về cấu tạo máy, cơ khí, đồ điện tử và niềm yêu thích môn Lý lớn dần trong em.
Khi học phổ thông, Hà là học sinh chuyên Lý của Trường Khoa học tự nhiên. Năm lớp 9 Hà đoạt giải Nhì môn Lý cấp thành phố, sau khi tốt nghiệp, Hà tham dự cuộc thi quốc tế dành cho sinh viên Rudolf Ortvay và cũng đoạt giải Nhì.
Hà cũng cho rằng, Khoa học hiện nay không còn quá là “hẹp” mà nó là một sự liên ngành, nên một nhà khoa học hoàn toàn có thể có nhiều sở thích, chính vì vậy bên cạnh môn Lý em cũng có sở thích khác là môn Sinh học, đã có thời gian em tìm hiểu rất nhiều về lịch sử khoa học, lịch sử Y học và cảm thấy ngành Y Sinh rất hữu ích, có ý nghĩa nên em cũng muốn tìm hiểu.
Sau một thời gian học môn Sinh, Hà cảm thấy môn này rất hay, có tính khoa học, tính tư duy cao nên em quyết định phát triển cả hai môn là Lý Sinh và dự định trở thành một nhà khoa học đa ngành”.
Kì thi Olympic Sinh học Quốc tế 2020, Hà đã đoạt Huy chương Bạc, nói về kì thi này, Hà cho biết: “Đây là kì thi online, đề thi có phần lí thuyết và phần thực hành. Phần lí thuyết, Nhật Bản là quốc gia tổ chức rất quy chuẩn và có độ khó cao, phần thực hành cũng khá khó bởi năm nay có thêm chủ đề mới, đó là chủ đề Tin Sinh học và phải thực hiện trên máy tính.
Các thí sinh dự thi phải sử dụng một số công cụ của ngành Tin Sinh học để giải quyết những vấn đề về Sinh học. Có thể nói đây là một phần thi rất lạ, đòi hỏi tính tư duy cao và em rất thích những đề thi như vậy.
Bình thường nếu phần thi này diễn ra trực tiếp thì thí sinh sẽ có thể phải mổ, dùng ống nghiệm, hóa chất,… để thực hành trực tiếp, nhưng vì dịch bệnh, kì thi diễn ra dưới hình thức online nên đòi hỏi kĩ năng sử dụng máy tính nhiều hơn, làm các thí nghiệm mô phỏng bằng các công cụ phần mềm trên máy tính. Nhưng nhờ có chuẩn bị, sự bồi dưỡng kiến thức của các thầy cô nên em đã thực hiện bài thi rất tốt”.
Ngọc Hà chia sẻ thêm: “Em cũng rất muốn dự án “sinh học cho mọi người” được mở rộng hơn nữa để môn Sinh học lan tỏa, mọi người yêu thích môn Sinh học, ngoài ra em cũng muốn tổ chức thêm nhiều dự án giáo dục như vậy.
Tương lai, em rất muốn làm một nhà Khoa học và để đạt được như vậy em sẽ phải cố gắng học rất nhiều, cũng như chia sẻ những điều mình biết cho mọi người”.
 |
Đồng Ngọc Hà là 1 trong 50 học sinh xuất sắc lọt top 50 học sinh toàn cầu – Global Student Prize 2021. Ảnh: NVCC. |
Một sinh viên khác thường
Nhận xét về Đồng Ngọc Hà, thầy Nguyễn Thành Công - Giáo viên dạy môn Sinh học Trường Trung học phổ thông Chuyên (Đại học Sư phạm Hà Nội) đã chia sẻ khi trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam: “ Em Hà là học sinh chuyên Lý nhưng lại thi Sinh học quốc tế mà đoạt giải cao, tôi thấy hơi khác con đường thông thường một chút. Một sinh viên khác thường.
Thông thường, các em học sinh thi Olympic Sinh học Quốc tế sẽ thường là chuyên Sinh, rất hiếm các chuyên khác. Bạn Hà là một trong trong những học sinh hiếm hoi từ chuyên khác chuyển sang thi môn Sinh. Hà rất thích Sinh học và quan trọng hơn nữa là tiến xa được trong môn Sinh học. Đó là sự khác biệt.
Một điều nữa, Hà không giống như các học sinh khác là lựa chọn một con đường thông thường, với các bạn đoạt giải cao trong các kì thi quốc tế, hoặc quốc gia môn Sinh sẽ thường chọn con đường tuyển thẳng vào Đại học Y Hà Nội để trở thành bác sĩ đa khoa.
Nhưng Hà không chọn con đường thông thường đó mà lại chọn sự nghiệp nghiên cứu Khoa học liên quan đến môn Sinh, đó cũng là một lựa chọn khác biệt.
Có thể nói, Hà và các bạn trong nhóm dự án làm việc rất có kế hoạch, khoa học và theo tôi Hà có thể sẽ tiến rất xa trên con đường nghiên cứu sau này bởi phương pháp học tập, làm việc rất chỉnh chu, chuyên nghiệp, có hiệu quả.
Về trang Biology for all Vietnam "Sinh học cho mọi người" của Đồng Ngọc Hà rất có ích, trang Web này được lập ra cho các học sinh có mong muốn tìm hiểu, học tốt môn Sinh học. Ngoài ra còn một trang thông tin cho mọi người không chỉ với môn Sinh mà còn nhiều môn học khác nữa, trang này cũng hỗ trợ các sinh viên không chỉ ở Việt Nam mà còn các nơi khác trên thế giới”.
Thành tích học tập của Đồng Ngọc Hà:
Được Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng III
Huy chương Bạc Olympic Sinh học Quốc tế 2020.
Giải cho dự án xuất sắc nhất kỳ thi Dự án nhóm quốc tế - Olympic Sinh học Quốc tế 2020.
Giải Nhì kỳ thi Vật lý Quốc tế Rudolf Ortvay 2020.
Huy chương Vàng kỳ thi Olympic Y học quốc tế 2021.
Giải Nhất kỳ thi học sinh giỏi quốc gia Sinh học 2020.
