EU có thể ép Ukraine giảm bán vũ khí cho Trung Quốc

27/02/2014 07:13
Việt Dũng
(GDVN) - Nếu gia nhập EU, Ukraine phải giảm quy mô thương mại vũ khí với Trung Quốc, đầu tư của Trung Quốc ở Ukraine sẽ gặp rủi ro.
Máy bay huấn luyện L-15 Trung Quốc lệ thuộc vào động cơ của Ukraine
Máy bay huấn luyện L-15 Trung Quốc lệ thuộc vào động cơ của Ukraine

Tờ "Nam Hoa buổi sáng" Hồng Kông ngày 25 tháng 2 đưa tin, sau khi hoạt động biểu tình cạnh tranh gay gắt giữa Nga và EU kéo dài 3 tháng, các nhà quan sát cho biết, cùng với việc Ukraine bổ nhiệm Tổng thống lâm thời thân phương Tây, quan hệ Trung Quốc-Ukraine đã rơi vào trạng thái không xác định.

Theo bài báo, quan hệ quân sự và kinh tế giữa Trung Quốc và Ukraine rất bấp bênh, nếu nhà lãnh đạo Kiev quyết định thoát khỏi sự kiểm soát của Nga và dựa vào EU, Trung Quốc càng dễ đối mặt với trở ngại.

Thôi Hồng Kiến, chủ nhiệm Ban nghiên cứu châu Âu, Viện nghiên cứu các vấn đề quốc tế Trung Quốc cho rằng: "Trong ngắn hạn, điều này sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đối với hợp tác giữa Trung Quốc-Ukraine".

Bài báo cho rằng, cuộc khủng hoảng chính trị của Ukraine ngày 23 tháng 2 đã có sự chuyển ngoặt kịch tính, Chủ tịch Quốc hội Ukraine Alexandre Turchinov làm Tổng thống tạm quyền.

Cựu Tổng thống Viktor Yanukovych hiện nay đối mặt với sự lên án tàn sát lớn - sau khi từ bỏ thỏa thuận thương mại quan trọng với EU, chuyển sau Nga - nước cung cấp viện trợ hàng chục tỷ USD cho Kiev, Ukraine đã nổ ra hoạt động biểu tình.

Tàu sân bay Liêu Ninh, nguyên là tàu sân bay Varyag - Trung Quốc mua của Ukraine
Tàu sân bay Liêu Ninh, nguyên là tàu sân bay Varyag - Trung Quốc mua của Ukraine

Dư luận Trung Quốc tỏ ra đặc biệt quan tâm đến tình hình chính trường Ukraine, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đã lên tiếng: Trung Quốc rất quan tâm đối với tình hình chính trị của Ukraine, kêu gọi các bên xung đột nhanh chóng thực hiện ổn định chính trị, khôi phục trật tự xã hội.

Theo bài báo, Kiev luôn đối mặt với sức ép yêu cầu họ gia nhập EU, nếu Kiev đồng ý, có nghĩa là, để tuân thủ quy định cấm vận của EU, họ cần theo tỷ lệ, giảm quy mô thương mại vũ khí với Trung Quốc.

Viện nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm cho biết, năm 2012, Ukraine trở thành nước xuất khẩu vũ khí lớn thứ tư, sau Mỹ, Nga và Trung Quốc.

Được biết, Ukraine đã phát huy vai trò quan trọng trong sản xuất động cơ, hoạt động bảo trì máy bay chiến đấu động cơ phản lực và máy bay khác của Trung Quốc.

Bài báo cho rằng, tàu sân bay Liêu Ninh Trung Quốc là một trong rất nhiều dấu hiệu phản ánh mối quan hệ quốc phòng Trung Quốc-Ukraine.

Một thỏa thuận an ninh cuối năm 2013 làm cho Kiev và Bắc Kinh gần gũi nhau hơn. Hiệp ước song phương được nhà lãnh đạo hai nước ký vào tháng 12 năm 2013 cho biết, nếu Ukraine đối mặt với mối đe dọa xâm lược hạt nhân, Trung Quốc sẽ bảo đảm an ninh cho Ukraine.

Trung Quốc mua tàu đổ bộ đệm khí cỡ lớn Zubr của Ukraine
Trung Quốc mua tàu đổ bộ đệm khí cỡ lớn Zubr của Ukraine

Về kinh tế, Trung Quốc cũng đang tăng cường quan hệ thương mại với Ukraine. Tháng 12 năm 2013, Tổng thống Ukraine Yanukovych thăm Trung Quốc tranh thủ Trung Quốc đầu tư 8 tỷ USD vào nền kinh tế có tình hình không tốt của Ukraine.

Tuy nhiên, phó chủ nhiệm Dương Thành, Trung tâm nghiên cứu Nga, Đại học Sư phạm Hoa Đông-Thượng Hải cho rằng, bất kể Kiev cuối cùng lựa chọn thế lực nào - EU hoặc Nga - tình hình Ukraine đều sẽ tiếp tục hỗn loạn.

Theo Dương Thành, nếu Ukraine gia nhập EU, Nga có thể sẽ tạm dừng thương mại khí đốt, nhưng nếu họ nghiêng về Nga, họ cũng sẽ đối mặt với sức ép lớn hơn trong quá trình dần dần gần gũi với EU.

Bài báo cho rằng, hai tình hình này đều sẽ làm xuất hiện cục diện bế tắc về chính trị, khiến cho đầu tư của Trung Quốc ở Ukraine đối mặt với rủi ro.

Dương Thành nói: "Sự thay đổi của Chính phủ Ukraine chắc chắn sẽ đem lại tính không xác định cho khả năng duy trì hợp tác thương mại tốt đẹp giữa Kiev và Bắc Kinh".

Nhưng Dương Thành cũng cho rằng, bất kể Ukraine đưa ra sự lựa chọn chính trị nào, họ sẽ vẫn bày tỏ hoan nghênh đối với đầu tư của Trung Quốc, bởi vì chỉ triển khai hợp tác kinh tế với một bên EU hoặc Nga không đủ để giúp cho nền kinh tế bị "trọng thương" của Ukraine thoát khỏi tình cảnh khó khăn.

Tàu khu trục tên lửa Hải Khẩu số hiệu 171 Type 052C của Hạm đội Nam Hải, còn được dư luận Trung Quốc gọi là "Aegis Trung Hoa" khi được chế tạo có sự giúp sức rất lớn từ Ucraine
Tàu khu trục tên lửa Hải Khẩu số hiệu 171 Type 052C của Hạm đội Nam Hải, còn được dư luận Trung Quốc gọi là "Aegis Trung Hoa" khi được chế tạo có sự giúp sức rất lớn từ Ucraine
Việt Dũng