Ireland có một nền văn học và thi ca lâu đời và nổi tiếng, và đã có những đóng góp cho nền văn học thế giới. Đất nước nhỏ bé với hơn 4 triệu dân này đã sản sinh ra nhiều nhà văn, nhà thơ lớn như nhà văn châm biếm Jonathan Swift (1667–1745) là tác giả của Những cuộc phiêu lưu của Gu-li-vơ (Gulliver’s Travels) (1726); Oscar Wilde (1854–1900) với các vở kịch, tác phẩm văn xuôi và thơ được tiếp tục trình diễn và tìm đọc trên toàn thế giới; nhà soạn kịch và viết tiểu thuyết George Bernard Shaw (1856-1950); và nhà thơ nhà viết kịch William Butler Yeats (1865–1939), tác giả của những tác phẩm truyền cảm hứng đến thời kỳ phục hưng hiện đại của văn học Ireland.
Nhắc đến văn học Ireland, không ai không biết đến James Joyce (1882–1941). Với những tác phẩm bất hủ như Ulysses (1922), Người Dublin (1914), Chân dung một chàng trai trẻ (1916), Finnegans thức giấc (1939), James Joyce được coi là một trong những nhà văn có ảnh hưởng lớn nhất tới phong trào văn mới của thời kỳ đầu thế kỷ 20. James Joyce sinh tại Rathgar, khu ngoại ô Dublin, vào ngày 02 tháng 02 năm 1882. Ký ức thời thơ ấu của James Joyce sau này đã đi vào các tác phẩm văn học của ông.1. Gia đình James Joyce là con cả của gia đình John Stanislaus Joyce và May (Murray) Joyce. John Joyce nổi tiếng ở Dublin vì tài kể chuyện và tính cách vui vẻ, cũng như các kế hoạch kinh doanh không may mắn của mình. Khi James được sinh ra, gia đình của ông tương đối khá giả, được thừa kế nhiều đất đai, nhưng của cải của John Joyce mất đi nhanh chóng kể từ khi James đi học. John và May Joyce có tới 9 người con là em của James. James rất gần gũi với mẹ và ông đã bị tác động mạnh bởi cái chết của bà năm 1903, mặc dù vậy ông từ chối theo đạo Thiên chúa giáo cho dù nó rất quan trọng đối với mẹ của ông.
 |
| James Joyce, ông ngoại, mẹ và cha của ông năm 1888 |
2. Dublin Trong suốt tuổi thơ của Joyce, Dublin là trung tâm hành chính của sự thống trị của Anh tại Ireland và nó trở thành trung tâm kể từ khi Đạo luật Liên hiệp giữa hai nước được thông qua năm 1800. Thành phố này là nơi xảy ra các cuộc tranh giành giữa các phong trào văn hóa khác nhau, nhiều người trong số họ muốn hình thành một tương lai tự trị cho quốc gia này. Trong khi việc sáng tác ban đầu của Joyce được mô tả bởi sự thất vọng của ông với tình trạng tê liệt và chật hẹp của thành phố, nhưng sau đó ông lại nói một cách đầy hào ứng về vẻ đẹp của nó, với lịch sử hào hùng và lòng mến khách sâu sắc. Joyce rời Dublin vào tháng 10 năm 1904 cùng với người vợ tương lai, Nora Barnacle. Ông ít khi trở về, và lần cuối cùng là vào năm 1912. Ulysses là một trong những bức chân dung chi tiết và trìu mến nhất về một thành phố trong các tác phẩm văn học, mặc dù Joyce không hề viết phần nào của tác phẩm tại thành phố này.
 |
| Thành phố Dublin trong ký ức của James Joyce |
3. Trường học Là con cả trong gia đình, Joyce được hưởng từ sự thịnh vượng ngắn ngủi của gia đình. Năm lên 6, ông được gửi tới Trường Clongowes Wood, một trong những trường đặc biệt nhất của Ireland, nhưng ba năm sau đó thì gia đình ông không còn đủ khả năng chi trả các khoản chi phí. Có một thời kỳ ông học tại Trường O’Connell ở Dublin, trước khi chuyển tới trường Belvedere. Sau đó ông chuyển tới học tại Trường Đại học tổng hợp Dublin, và tốt nghiệp năm 1902. Joyce là một học sinh giỏi có năng khiếu nhưng cũng là một học sinh thất thường. Mặc dù các bài luận của ông thường giành giải, nhưng khi lớn lên niềm say mê nghề nghiệp như một nhà viết văn đầy sáng tạo đã làm lu mờ khả năng theo đuổi học thuật.
 |
| James Joyce lúc sáu tuổi rưỡi |
4. Ulysses người anh hùng Mặc dù khi còn là một cậu bé Joyce đã bị mê hoặc bởi câu chuyện cổ tích Odysseus, một chiến binh Hy Lạp phải chiến đấu một cách bất đắc dĩ trong cuộc chiến Trojan và sau đó phải mất 10 năm để trở về nhà. Năm 20 tuổi, khi Joyce được yêu cầu viết về một người anh hùng yêu thích của mình, ông đã chọn Odysseus, người đã chiến thắng bằng chính sự khéo léo và thông minh hơn là dùng bạo lực. Khi ông viết cuốn Ulysses (một cái tên La mã cho cùng một tính cách), Joyce đã bảo với các bạn của mình rằng Odysseus là một tính cách toàn diện và mang tính nhân văn nhất trong văn học. Trong Ulysses, Joyce đã tạo ra Odysseus là một người đàn ông bình thường, và thiên sử thi Odysseus đấu tranh trước những thử thách nhỏ của một ngày bình thường.
 |
| Tác phẩm bất hủ Ulysses |
5. Chính trị và Độc lập Trong những năm đầu của Joyce, Ireland đấu tranh giành độc lập từ Anh. Một trong những anh hùng trẻ tuổi là Charles Stewart Parnell, lãnh đạo của Đảng Ireland tại Westminster. Parnell đưa người Ireland tới gần với “Tự trị” nhưng đã mất ảnh hưởng khi vụ ly dị của ông bị nêu lên – ông mất năm 1891. Joyce tự hào là một người Ireland và muốn thấy đất nước của mình được độc lập, nhưng cũng hoài nghi về những cách thức mà các phong trào chính trị thường phủ nhận tự do cá nhân. Joyce cảm thấy cảm xúc cá nhân là động cơ cho tất cả mọi điều, kể cả nghệ thuật và triết học.
 |
| Phố O’Connell năm 1904. O’Connell là con phố trung tâm của thành phố Dublin |
6. Ibsen và những ảnh hưởng Châu Âu Khi còn ở trường đại học, Joyce trở nên say mê nhà viết kịch người Na Uy Henrik Ibsen. Ông bị thôi thúc bởi tính chân thật dũng cảm của Ibssen trong việc đại diện cho cuộc sống của tầng lớp trung lưu hiện đại và học học tiếng Na Uy để có thể đọc được các vở kịch bằng ngôn ngữ gốc. Khi ông 18 tuổi (1890) ông cho đăng bài phê bình cho vở kịch Khi cái chết thức tỉnh của Ibsen trên một tạp chí văn học quan trọng. Ibsen tự đọc bài phê bình và gửi cho Joyce một bức thư cảm ơn. Việc này đã khích lệ Joyce và khẳng định ước mơ của ông trở thành một nhà văn.
 |
| Henrik Ibsen, nhà viết kịch Na Uy, người đã truyền cảm hứng cho James Joyce |
7. Ngày 16 tháng 6 năm 1904 Năm 1902, Joyce tới Paris để học về y khoa và để viết, nhưng ông lại quay trở về năm 1903, do mẹ ông mất vì bệnh ung thư. Ngày 10 tháng 6 năm 1904, ông gặp một người phụ nữ xinh đẹp tên là Nora Barnacle đang đi bộ trên phố Nassau tại Dublin, và ngày 16 tháng 6 họ gặp nhau trong buổi hẹn hò đầu tiên. Ulysses được ra đời vào ngày đó, ngày 16 tháng 6 năm 1904, kỷ niệm ngày mà cuộc đời ông thay đổi. Kể từ khi Ulysses được xuất bản, ngày 16 tháng 6 được độc giả trên thế giới tổ chức kỷ niệm như là ngày Bloomsday.
 |
| Toà nhà Martello, Sandycove, Dublin năm 1950 |
Nhận bài dự thi từ 10/7/2012 đến hết 10/10/2012. BẤM VÀO ĐÂY để gửi bài dự thi Tìm hiểu về đất nước, con người và nền giáo dục Ireland hoặc gửi về địa chỉ mail toasoan@giaoduc.net.vn (Số điện thoại hỗ trợ thông tin: 0904.062258).
Anh Kiệt (nguồn: ĐSQ Ireland)
