Lâu nay, đa phần các địa phương đều tổ chức kỳ thi tuyển sinh 10 vào tuần đầu tiên của tháng 6 nhưng chắc chắn kỳ thi tuyển sinh 10 cho năm học 2026-2027 phải thay đổi lịch thi mới phù hợp với Khung kế hoạch năm học 2025-2026 mà Bộ vừa ban hành.
Nếu vẫn thi tuyển sinh 10 theo khung thời gian của các năm vừa qua thì sở không có nhân lực để gác thi tốt nghiệp trung học phổ thông; thi sau thì thi tốt nghiệp trung học phổ thông thì học sinh lớp 9 sẽ quá tải và rất áp lực. Việc tổ chức kỳ thi này trong tháng 5 có vẻ khả quan hơn nhưng lại khá cập rập cho cả trường trung học cơ sở và trung học phổ thông.
Việc Bộ dự kiến tổ chức kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông sớm hơn 2 tuần so với kỳ thi năm 2025 có những ưu điểm nhất định cho học sinh lớp 12 nhưng vô hình trung lại có phần ảnh hưởng đến học sinh lớp 9 ở các trường trung học cơ sở.
Khung kế hoạch năm học 2025-2026 so với Khung kế hoạch năm học 2024-2025 có gì khác nhau
Ngày 11/8/2025 vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quyết định số 2269/QĐ-BGDĐT hướng dẫn Khung kế hoạch thời gian năm học 2025-2026 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên. Theo Khung kế hoạch thời gian năm học 2025-2026, Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu tựu trường sớm nhất trước 01 tuần so với ngày tổ chức khai giảng.
Riêng đối với lớp 1, lớp 9, lớp 12 tựu trường sớm nhất trước 02 tuần so với ngày tổ chức khai giảng. Tổ chức khai giảng vào ngày 05/9/2025.
Kết thúc học kỳ I trước ngày 18/01/2026, hoàn thành chương trình và kết thúc năm học trước ngày 31/5/2026. Xét công nhận hoàn thành chương trình tiểu học và xét công nhận tốt nghiệp trung học cơ sở trước ngày 30/6/2026.
Hoàn thành tuyển sinh các lớp đầu cấp trước ngày 31/7/2026.
Thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2026 dự kiến diễn ra trong ngày 11 và ngày 12/6/2026.
Trong khi đó, Khung kế hoạch năm học 2024-2025 hướng dẫn: Tựu trường sớm nhất vào ngày 29/8/2024. Riêng đối với lớp 1, tựu trường sớm nhất vào ngày 22/8/2024. Tổ chức khai giảng, ngày toàn dân đưa trẻ đến trường vào ngày 05/9/2024.
Các nhà trường xét công nhận hoàn thành chương trình tiểu học và xét công nhận tốt nghiệp trung học cơ sở trước ngày 30/6/2025; hoàn thành tuyển sinh các lớp đầu cấp trước ngày 31/7/2025.
Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 dự kiến diễn ra trong ngày 26-27/6/2025; các kỳ thi cấp quốc gia khác được tổ chức theo quy định và hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Như vậy, chúng ta thấy Khung kế hoạch năm học 2025-2026 so với Khung kế hoạch năm học 2024-2025, có 2 điểm khác cơ bản, đó là:
Năm học 2025-2026 thêm học sinh lớp 9 và lớp 12 có thể “tựu trường sớm nhất trước 02 tuần so với ngày tổ chức khai giảng”. Bên cạnh đó, Bộ dự kiến kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2026 diễn ra trong ngày 11 và ngày 12/6/2026 (sớm hơn 2 tuần so với kỳ thi năm 2025).
Việc điều chỉnh mốc thời gian tựu trường giúp học sinh lớp 9, lớp 12 chuẩn bị kỳ thi chuyển cấp hoặc thi tốt nghiệp, cần dành thời gian để củng cố kiến thức. Tuy nhiên, cũng khiến cho học sinh 2 khối lớp này gặp những khó khăn nhất định, nhất là đối với học sinh lớp 9 thi tuyển sinh 10.
Kỳ thi tuyển sinh 10 sẽ gặp một số khó khăn nhất định
Kỳ thi tuyển sinh 10 những năm gần đây khá áp lực vì tỉ lệ chọi của nhiều trường trung học phổ thông công lập thường khá cao. Vì vậy, học sinh bước vào lớp 9 phải dành tâm sức dồn lực ôn luyện.
Càng học sinh ở khu vực đô thị, những vùng có điều kiện thì việc học thêm càng nhiều. Khi học sinh học thêm nhiều cũng đồng nghĩa với những áp lực về thời gian, sức khỏe và đương nhiên là phụ huynh sẽ phải đầu tư nhiều tiền.
Vì thế, căn cứ vào Khung kế hoạch năm học 2025-2026, kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2026 dự kiến sẽ diễn ra trong ngày 11 và ngày 12/6/2026. Thông thường, ngày “dự kiến” thi của những năm vừa qua cũng là ngày thi chính thức.
Vì thế, nếu Bộ lấy ngày 11 và ngày 12/6/2026 làm ngày thi chính thức cho kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2026 thì các sở giáo dục sẽ phải tổ chức kỳ thi tuyển sinh 10 vào cuối tháng 5, hoặc là cuối tháng 6, đầu tháng 7.
Nếu tổ chức vào cuối tháng 5 thì gần như bắt buộc các trường trung học cơ sở phải tiến hành tăng tiết cho học sinh lớp 9 từ rất sớm mới có thời gian ôn tập cho học sinh.
Hơn nữa, thời điểm này rơi vào khoảng thời gian các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông đang chuẩn bị và diễn ra tổng kết năm học với rất nhiều công việc khác nhau, như: tổng kết điểm số; nhập nhận xét; tiến hành đánh giá viên chức; xếp chuẩn nghề nghiệp; xét thi đua.
Lúc này, sở điều động giáo viên tham gia gác thi, chấm thi thì giáo viên sẽ gặp nhiều khó khăn vì họ còn rất nhiều công việc ở trường. Những tỉnh có số lượng thí sinh dự thi cao sẽ gặp nhiều khó khăn vì lãnh đạo sở, lãnh đạo nhà trường còn phải chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông vào ngày 11 và ngày 12/6/2026.
Nếu kỳ thi tuyển sinh 10 diễn ra sau kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông thì phải cuối tháng 6, thậm chí đầu tháng 7 mới có thể tổ chức được. Vì sau khi thi tốt nghiệp trung học phổ thông, các sở còn phải tiến hành chấm thi, công bố điểm thi, chấm phúc khảo…
Hơn nữa, học sinh lớp 9 phải ôn thi thêm một khoảng thời gian chờ đợi kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Tất nhiên là áp lực và tốn kém thêm.
Cân nhắc đối tượng học sinh, tâm lí lứa tuổi của học sinh, bản thân người viết cho rằng Bộ nên tổ chức kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông vào khoảng thời gian cuối tháng 6 như năm 2025 là phù hợp hơn cả. Khoảng đầu tháng 6 nên để các sở tổ chức kỳ thi tuyển sinh 10 vì đây là lứa tuổi học sinh nên được ưu tiên hơn.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
