Kỹ thuật chụp ảnh chuyển động ngang

13/09/2011 13:03
Tùy chỉnh hợp lý và thêm một chút may mắn, bạn sẽ có được một tấm ảnh với chủ đề rõ nét trong khi hậu cảnh mờ đi một cách kỳ lạ.

Kỹ thuật chụp quét ngang (hay còn gọi là chụp lia máy) giúp cho hình ảnh thêm tính hấp dẫn và tính động, và thường được dùng trong chụp ảnh thể thao và cả ảnh tin tức. Ý tưởng là nếu bạn giảm tốc độ trập và chuyển động ống kính theo chủ đề trong khi chụp, chủ đề sẽ thấy rõ và hậu cảnh sẽ bị mờ đi một cách kỳ lạ. Để chụp ảnh quét ngang, bạn cần có một camera có nút điều khiển thủ công (Manual), một chủ đề đang di chuyển và một chút may mắn.

Ảnh này được chụp với tốc độ trập 1/40 và khẩu độ f/8.
Ảnh này được chụp với tốc độ trập 1/40 và khẩu độ f/8.

Chụp ảnh quét ngang là một kỹ thuật tập trung cao độ và nhanh, nên tốt nhất là phải tránh các thay đổi. Nếu có thể, bạn chuyển sang chế độ chỉnh nét thủ công để ống kính không cố tự động chỉnh nét hậu cảnh thay vì chỉnh nét chủ đề. Trong khu vực có nhiều xe cộ lưu thông, mặt phẳng tiêu cự có thể dễ đoán được. Thí dụ, khi chụp bức ảnh như trên, làn dành cho xe đạp là nơi dễ chỉnh nét để bạn có thể chú ý vào tốc độ của chủ đề.

Khi chụp quét ngang, camera phải ở chế độ chụp liên tục hay chụp hàng loạt để máy có thể chụp nhiều ảnh của chủ đề đang di chuyển trước mặt bạn. Vì camera di chuyển theo chủ đề nên chủ đề thấy có vẻ như không di chuyển và phần hậu cảnh sẽ bị mờ đi. Trong số hàng chục ảnh bạn chụp ra, có thể một hay hai ảnh sẽ xem được, còn các ảnh còn lại sẽ bị nhoè.

Chỉnh tốc độ trập

Tất cả máy ảnh kỹ thuật số ống kính rời DSLR (digital single-lens reflex) đều có tuỳ chọn chỉnh thủ công, và nhiều máy ảnh ngắm-chụp (point-and-shoot) hiện đại cũng có tuỳ chọn này. Nếu camera của bạn có thiết lập thủ công, bạn nên bắt đầu với chế độ ưu tiên cửa trập (shutter-priority) (thường được chỉ báo bằng chữ S hay Tv trên nút xoay của máy). Tham khảo tài liệu hướng dẫn để xem cách điều chỉnh ISO và tốc độ trập trong chế độ ưu tiên cửa trập, camera sẽ tự động điều chỉnh khẩu độ cho bạn tuỳ theo độ sáng nhiều hay ít. Nếu bạn đang dùng thiết lập chỉnh thủ công, hãy nhớ là tốc độ trập càng chậm, thì trị số khẩu độ (hay f-stop) phải càng cao để có thể giữ độ nét của chủ đề. Nếu không, ảnh bạn chụp sẽ bị nhoè và hỏng bét.

Chỉnh tốc độ trập nhanh để chiếc cầu có thể được nhìn thấy ở hậu cảnh.
Chỉnh tốc độ trập nhanh để chiếc cầu có thể được nhìn thấy ở hậu cảnh.

Tùy theo chủ đề đang di chuyển nhanh hay chậm và cách bạn bao xa, bạn có thể quét với tốc độ trập nhanh đến 1/100 hay chậm khoảng 1/4. Nhiều người thường thích bắt đầu với tốc độ 1/60 và chụp từ tốc độ đó. Hãy cẩn thận với tốc độ trập quá chậm. Tuỳ theo độ dài của ống kính, ảnh của bạn có thể bị nhoè do rung camera hơn là bị nhoè do chụp quét dưới tốc độ khoảng 1/30. Một chủ đề được chụp rõ nét nếu tay không bị run hay có dùng giá 3 chân (tripod) có đầu chỉnh quét và chỉnh nghiêng. Loại tripod này có đầu chỉnh nghiêng 2 hay 3 chiều và cho phép người dùng kiểm soát một trục quay mà không làm ảnh hưởng các trục khác. Trong trường hợp này, bạn có thể khoá tất cả các trục quay ngoại trừ trục quay lia ngang để có được một tầm chụp vững vàng và đều đặn.

Chọn hậu cảnh

Ảnh chụp quét đẹp còn tuỳ thuộc vào chất lượng của hậu cảnh. Hậu cảnh tốt nhất cho ảnh chụp quét là phải có màu đẹp, có nhiều chi tiết để làm nhoà, và cho phép duy trì tập trung vào chủ đề. Bạn có thể chỉnh tốc độ trập để thêm nhiều hay ít chi tiết hậu cảnh: tốc độ càng nhanh, hậu cảnh càng có nhiều chi tiết.

Hãy nhớ cân đối ánh sáng trong bố cục. Thường thì, ánh sáng cho chủ đề phải bằng với ánh sáng cho hậu cảnh, nhưng pha trộn ánh sáng trong khung hình của bạn có thể sẽ tạo được vài bố cục tuyệt vời nếu bạn biết bạn muốn đạt được gì. Thí dụ, bạn có thể cho chủ đề của bạn ở hoàn toàn trong nắng trong khi hậu cảnh ở trong bóng che tối màu, điều này làm cho chủ đề của bạn nổi bật hơn.

Cứ quét theo chủ đề di chuyển qua hậu cảnh. Nếu may mắn thì một ảnh chụp quét sẽ thành công.
Cứ quét theo chủ đề di chuyển qua hậu cảnh. Nếu may mắn thì một ảnh chụp quét sẽ thành công.

Thời gian lý tưởng trong ngày để chụp ảnh quét là trong “giờ vàng”, đó là lúc hoàng hôn hay bình minh. Lúc này, ánh sáng được khuếch tán và rực rỡ, rất tốt để chụp ở tốc độ trập chậm hơn. Nếu chụp dưới ánh nắng giữa trưa, bạn có thể bị hạn chế vì không thể chỉnh khẩu độ xuống nhỏ hơn (để có tốc độ trập chậm). Thí dụ, máy ảnhSony Cybershot chỉ có thể chỉnh đến f14 khi ở chế độ full-zoom. Hãy đứng trong bóng râm hay đợi khi bớt ánh sáng nếu bạn chưa thể giảm tốc độ trập.

Hãy kiên nhẫn và chúc may mắn!

Chụp lia máy vừa là kỹ năng vừa là may mắn. Hãy kiên nhẫn. Một khi bạn đã có đúng thiết lập và hậu cảnh, hãy đợi một chủ đề hấp dẫn đi ngang qua rồi nhanh tay chụp.