Khi năm học kết thúc cũng là lúc các nhà trường sẽ thành lập Hội đồng thi đua, khen thưởng của đơn vị để xét các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng cho các cá nhân, tập thể. Khác với các năm học trước đây, từ năm học 2023-2024 vừa qua, các nhà trường thực hiện xét thi đua, khen thưởng theo hướng dẫn của Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022.
Chính vì thế, số lượng cán bộ, giáo viên, nhân viên được xét và đề nghị danh hiệu Chiến sĩ thi đua ở năm học vừa qua, cũng như năm học 2024-2025 này cao hơn. Việc không còn khống chế tỉ lệ % và sáng kiến kinh nghiệm không còn là tiêu chí bắt buộc khi xét danh hiệu Chiến sĩ thi đua đã tạo động lực cho giáo viên ở các nhà trường phấn đấu.
Tiêu chí xét danh hiệu Chiến sĩ thi đua nhẹ nhàng hơn trước đây
Trong các danh hiệu thi đua dành cho viên chức ngành giáo dục hiện nay có: danh hiệu Lao động tiên tiến; danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp tỉnh; danh hiệu Chiến sĩ thi đua toàn quốc.
Trong các danh hiệu này, từ năm học 2023-2024 vừa qua, cán bộ, giáo viên, nhân viên các trường học thường hướng đến danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở vì hiện nay danh hiệu này vừa tầm đối với nhiều người, không khó như những năm học trước đây.
Trước đây, thực hiện xét thi đua theo Nghị định số 91/2017/NĐ-CP, để đạt được danh hiệu Chiến sĩ thi đua tương đối khó vì vừa vướng tiêu chuẩn sáng kiến kinh nghiệm, vừa bị khống chế tỉ lệ.
Cụ thể, tại Khoản 3, Điều 9 hướng dẫn tiêu chuẩn xét danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở được xét tặng hàng năm cho cá nhân đạt các tiêu chuẩn sau:
a) Đạt tiêu chuẩn danh hiệu “Lao động tiên tiến” hoặc “Chiến sĩ tiên tiến”;
b) Có sáng kiến để tăng năng suất lao động, tăng hiệu quả công tác được cơ sở công nhận hoặc có đề tài nghiên cứu khoa học đã nghiệm thu được áp dụng tại cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc mưu trí, sáng tạo trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được đơn vị công nhận.
Tỷ lệ cá nhân được công nhận danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở” do bộ, ban, ngành, tỉnh, đoàn thể trung ương căn cứ vào tình hình thực tiễn quy định cho phù hợp, nhưng không quá 15% tổng số cá nhân đạt danh hiệu “Lao động tiên tiến” hoặc danh hiệu “Chiến sĩ tiên tiến”.
Chính vì quy định như vậy nên từ năm học 2022-2023 về trước, danh hiệu Chiến sĩ thi đua bắt buộc phải có sáng kiến kinh nghiệm đạt giải và bị khống chế ở tỉ lệ 15% số lượng những viên chức đã được xét, đề nghị danh hiệu Lao động tiên tiến.
Tuy nhiên, từ năm học 2023-2024 vừa qua, Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 có hiệu lực. Theo đó, số lượng viên chức được xét danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở không còn bị khống chế về tỉ lệ và tiêu chí sáng kiến kinh nghiệm cũng không còn là tiêu chí bắt buộc.
Cụ thể, tại Điều 23 Luật Thi đua, khen thưởng 2022 quy định về Danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở” tặng cho cá nhân đạt các tiêu chuẩn sau đây:
1. Đạt tiêu chuẩn danh hiệu “Lao động tiên tiến” hoặc “Chiến sĩ tiên tiến”;
2. Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ hoặc có sáng kiến được cơ sở công nhận hoặc có đề tài khoa học, đề án khoa học, công trình khoa học và công nghệ đã được nghiệm thu hoặc mưu trí, sáng tạo trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu được đơn vị công nhận.”
Bên cạnh tiêu chí để xét danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở thì Khoản 7, Điều 30 Nghị định 98/2023/NĐ-CP quy định chung về hồ sơ, thủ tục khen thưởng như sau:
Đối với danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở”, Cờ thi đua bộ, ban, ngành, tỉnh, “Cờ thi đua Chính phủ” phải có tỷ lệ phiếu đồng ý của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng cấp trình khen thưởng từ 80% trở lên tính trên tổng số thành viên của Hội đồng (nếu thành viên Hội đồng vắng mặt thì lấy ý kiến bằng văn bản và được thể hiện trong Biên bản họp bình xét danh hiệu thi đua, Biên bản xét khen thưởng).
Như vậy, cá nhân được đề nghị xét tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở” phải có tỷ lệ đồng ý của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng cấp trình khen thưởng từ 80% trở lên tính trên tổng số thành viên của Hội đồng thì sẽ đủ điều kiện đề nghị cấp trên công nhận.
Tuy nhiên, trong thực tế nhiều trường học sẽ dễ dàng có đủ số phiếu này cho những viên chức đủ điều kiện đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở.
Chính vì thế, ai đủ điều kiện đều được nhà trường xét và đề nghị cấp trên công nhận. Khi đơn vị trường học đề nghị, đa phần cấp trên đều công nhận danh hiệu này cho cán bộ, giáo viên, nhân viên các nhà trường.
Số lượng viên chức được xét danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở tăng lên?
Những năm học trước, nếu trường loại I có 80 viên chức được xét danh hiệu Lao động tiên tiến thì được xét tỉ lệ tối đa là 15% nên chỉ được 12 người. Trường loại II, có khoảng 40-50 người được xét danh hiệu Lao động tiên tiến chỉ được 6-7 viên chức đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở.
Từ quy định như vậy, những cán bộ, giáo viên, nhân viên có sáng kiến kinh nghiệm nhưng có thể không được xét, đề nghị danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở vì số lượng người đạt sáng kiến nhiều hơn số lượng cấp trên cho phép xét danh hiệu này.
Tuy nhiên, năm năm học 2023-2024 vừa qua, các trường học công lập thực hiện xét thi đua theo hướng dẫn của Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 đã không còn khống chế tỉ lệ % như trước đây.
Việc không còn khống chế tỉ lệ, cộng thêm những viên chức Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ cũng đủ điều kiện xét danh hiệu Chiến sĩ thi đua nên nhiều trường đã tăng lên khá nhiều, có trường tăng lên gấp đôi so với các năm học trước. Cán bộ, giáo viên, nhân viên nào đủ điều kiện là được nhà trường xét và đề nghị cấp trên công nhận.
Khi viên chức được công nhận danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở sẽ được thưởng hệ số 1.0 mức lương cơ sở (2.340.000 đồng). Trong khi đó, danh hiệu Lao động tiên tiến chỉ được thưởng hệ số 0,3 mức lương cơ sở (702.000 đồng).
Điều quan trọng là khi đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở, viên chức ở các trường học sẽ có điều kiện để phấn đấu để đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua bộ, ban, ngành, tỉnh.
Điều quan trọng nhất là khi đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở, viên chức ở các trường học đã đủ điều kiện để xét nâng lương trước thời hạn.
Vì thế, Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 ra đời, có hiệu lực đã tạo ra cú hích cho cán bộ, giáo viên, nhân viên các trường học có thêm nhiều động lực để phấn đấu, thi đua. Từ đây, các phong trào thi đua, chất lượng giáo dục sẽ được nâng lên vì phấn đấu đã gắn liền với quyền lợi.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
